«Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει καλοκαίρι θα μυρίσει»
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ
Φεβρουάριος, ο δεύτερος μήνας του χρόνου. Φλεβάρης ή Κουτσοφλέβαρος, μικρός με 28ς ή στα δίσεχτα χρόνια με 29 μέρες. Η ονομασία του προέρχεται από τα λατινικά Februarius, θα λέγαμε ο μήνας των καθαρμών και του εξαγνισμού.
Στην Ελλάδα έχει πάρει και διάφορες άλλες ονομασίες σχετικές τη μικρή του διάρκεια: Μικρός, Κουτσός, Φλιάρης, Γκουζούκης και Κούντουρον (< ποντιακά κοντή+ ουρά). Το Φλεβάρης προέρχεται από τις «φλέβες», δηλαδή τα υπόγεια νερά που αναβλύζουν στη διάρκειά του από τις πολλές βροχές, ενώ η γιορτή του Αγίου Τρύφωνα την 1η του μήνα του έδωσε και το όνομα «Αϊ-Τρύφωνας».
Πολλοί ποιητές μιλούν για τον μήνα αυτόν, που έχει το προνόμιο να κλείνει τον χειμώνα και να προετοιμάζει την άνοιξη.
Ο Κωστής Παλαμάς τραγουδά τον Φεβρουάριο:
Απ’ το παράθυρο στα βάθη μακριά,
Ο κάμπος ξεχωρίζει,
Και φαίνεται η αποκριά
Μέσα στο δρόμ’ όλη βοή που τριγυρίζει
Είν’ ο καιρός όπου τρελή γιορτάζ’ η χώρα,
Και σιέται η μυγδαλιά με κάλλη ανθοφόρα.
Φτωχός ο κάμπος μας, μα όχι και γυμνός,
Αφού είν’ ασπροντυμένος.
[…] Η φύσις κλαίει τη χειμωνιά που την παγώνει,
Ή κλαίει από χαρά στο Μάρτη που σιμώνει;
Σ’ εκείνο το παράθυρο μπροστά κρατεί
Η μάννα το παιδί της,
Πότε του δείχνει τη γιορτή,
Πότε την εξοχή με τη λευκή στολή της.
Αποκριάς χαρά φωτίζει τ’ αγγελούδι,
Κι η μάννα είν’ έμορφη, σα μυγδαλιάς λουλούδι.
Ρίχνει τα μάτια της και βλέπει τα βουνά
Μ’ ολόχιονο φουστάνι,
Και με το νου της αρχινά
Και χίλιους μύριους στοχασμούς άθελα κάνει,
Λιγάκι θλιβερούς σα νέφη του Φλεβάρη,
Μα πάντα καθαρούς, σαν του χιονιού τη χάρη.
Γιατ’ είναι μάνα με μυαλό και με καρδιά,
Και είναι η ζωή της
Λουλούδι με τριπλή ευωδιά […]
Ακόμα στο παράθυρο μπροστά κρατεί
Η μάννα το παιδί της.
Ξεχνιέτ’ εκείνο στη γιορτή,
Κι αυτή στην εξοχή με τη λευκή στολή της.
Αποκριάς χαρά φωτίζει τ’ αγγελούδι,
Κι η μάνα είν’ έμορφη σα μυγδαλιάς λουλούδι.
[Πρώτη Δημοσίευση: Περιοδικό Εστία-27 Φεβρουαρίου 1883]
Ο Μίλτος Σαχτούρης τραγουδά πάλι την Αιχμή Φεβρουαρίου:
Κακή μητέρα με τα καρφιτσωμένα μάτια
μ’ ένα μεγάλο καρφωμένο στόμα
με τα εφτά σου δάχτυλα
πιάνεις το βρέφος σου και το χαϊδεύεις
ύστερα απλώνεις τ’ άσπρα χέρια σου μπροστά
κι ο ουρανός τα καίει με τη χρυσή βροχή του.
[Πηγή: https://www.stixoi.info]
Κι ο Κλείτος Κύρου μας λέγει «Ήρθα ντυμένος φλεβαριάτικα»
Ήρθα ντυμένος φλεβαριάτικα ρούχα μια νύχτα ερειπωμένη
Αδιάκοπα ταξίδια, χιλιόμετρα αναμνήσεων κι ο σουβλερός
άνεμος στις παγωμένες λίμνες να ποδοπατεί χωρίς έλεος
την εσθήτα του καλοκαιριού
διαβαίνεις κάμπους και λαγκαδιές κρύσταλλα και
σταλαχτίτες ζεσταμένος από την πυροστιά των ματιών
της που θ’ ανθίσουν στη θέα σου
Μα κάποτε αλλάζει κι ο ρυθμός που σε κατέχει
Και οι απαντήσεις είναι πάντα τόσο φευγαλέες
Και το κορίτσι με το βιβλίο της βυζαντινολογίας ανοιχτό στα χέρια του
Δε θα σου πει τον καημό του
Κάθε βράδυ το φως θα δραπετεύει από τις γρίλιες για να
συναντήσει τον άσωτο που δεν έχει γυρισμό
και τα ερωτικά γράμματα σωρεύονται δένονται κατόπι με ροζ κορδέλες
κι ύστερα μια σιωπή μια σιωπή γιομάτη θλίψη σαν φτάνει η
ώρα η επίσημη που θα σκεφτείς εκείνον που αγαπάς
όταν εσύ που κατανίκησες τις αποστάσεις φεύγεις νικημένος
σαν ένα πλοίο με σβησμένα φώτα
ετοιμάζοντας ξανά το γυρισμό σου.»
[Πηγή: Εν όλω συγκομιδή]
*
Κλείνω με λίγους δικούς μου στίχους:
Δίκλωνος μήνας
Διπλό πορτοπαράθυρο φωλιάζει στην καρδιά σου,
πότε κοιτάζεις τη φωτιά και πότε το χιονάκι,
μα μες στα φυλλοκάρδια σου μικρή φωτίτσα κρύβεις:
σε λίγες μέρες θα φανεί της μυγδαλιάς ο κλώνος
και θα σκορπίσεις νιόβγαλτα τραγούδια και χαρές.
Φλεβάρη, τρελός παπάς σ’ έχει βαφτίσει!
και κάνεις θαύματα…
(ΘΜ – 2022)
ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ
ΞΑΝΘΗ, 1 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2022
