Διαπραγμάτευση ή μπάχαλο;

Θα προσπαθήσω να κάνω μια προσέγγιση στην σημερινή κατάσταση τόσο σε Ελληνικό όσο και Ευρωπαϊκό επίπεδο από μια ρεαλιστική οπτική ματιά. Θα ξεκινήσω με βασικές έννοιες όπως αυτές της διαπραγμάτευσης.

Στην Ελλάδα δυστυχώς επικρατεί η άποψη ότι διαπραγμάτευση είναι μια διαδικασία όπου με κουτοπονηριά προσπαθεί η μια πλευρά να διεκδικήσει τα πάντα.

Θα προσπαθήσω να κάνω μια προσέγγιση στην σημερινή κατάσταση τόσο σε Ελληνικό όσο και Ευρωπαϊκό επίπεδο από μια ρεαλιστική οπτική ματιά. Θα ξεκινήσω με βασικές έννοιες όπως αυτές της διαπραγμάτευσης.

Στην Ελλάδα δυστυχώς επικρατεί η άποψη ότι διαπραγμάτευση είναι μια διαδικασία όπου με κουτοπονηριά προσπαθεί η μια πλευρά να διεκδικήσει τα πάντα.

Προσεγγίζοντας την διαπραγμάτευση σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα μπορούμε εύκολα να συμπεράνουμε ότι η διαδικασία της διαπραγμάτευσης αποτελεί μια διεργασία με σκοπό οι 2 πλευρές να επιτύχουν το καλύτερο δυνατό σημείο και για τις 2 πλευρές.

 Ο ορισμός: “Bargaining (give and take) process between two or more parties (each with its own aims, needs, and viewpoints) seeking to discover a common ground and reach an agreement to settle a matter of mutual concern or resolve a conflict.”.

Εξ ορισμού δηλαδή πρέπει να υπάρχει κοινό έδαφος για να επιτευχτεί μια λύση που θα είναι προς το όφελος και των 2 πλευρών.

Οποιαδήποτε άλλη διαδικασία απλά δεν θεωρείται διαπραγμάτευση, τόσο απλά.

Στην όλη διαδικασία της διαπραγμάτευσης βασικό στοιχείο είναι η εμπιστοσύνη, η οποία εφόσον δεν υπάρχει θα πρέπει να διασφαλιστεί με κάποιο τρόπο.

Στην περίπτωση της Ελλάδος είναι προφανές ότι δεν υπάρχει γι’αυτο το λόγο έχουμε βρεθεί σε συνθήκες επιτήρησης.

Ότι δηλαδή μας προσφέρουμε χρήματα για να σταθούμε στα πόδια μας αλλά παράλληλα θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι αυτά τα χρήματα δεν θα ξαναχρησιμοποιηθούν σε παράλογες απαιτήσεις και σπατάλες.

Καλοπροαίρετα λοιπόν θα δεχτούμε ότι ο μελλοντικός αρχηγός της κυβέρνησης θα διεκδικήσει και τελικά θα καταφέρει να πείσει τους εταίρους μας ότι πρέπει να γίνει το Α η το Β για να λυθεί το πρόβλημα της χώρας μας.

Από την άλλη όμως θα πρέπει να πείσει και να διασφαλίσει ότι η χώρα δεν θα ξαναβρεθεί σε σπατάλες και ελλείμματα που θα δυσχεραίνουν την οικονομία της χώρας. Και αυτό δεν μπορεί να γίνει μόνο με προφορικές υποσχέσεις. Ακόμη και ο πιο αφελής μπορεί εύκολα να καταλάβει το γιατί…

Ερχόμαστε τώρα στον ΣΥΡΙΖΑ , ως το πρώτο κόμμα(σύμφωνα με τις έως τώρα δημοσκοπήσεις) που θα βρεθεί στον ρόλο του διαπραγματευτή από την δική μας πλευρά.

Η επιθυμία τους είναι να κουρευτεί ένα μεγάλο μέρος του χρέους, και καλοπροαίρετα πάλι και ως υπόθεση εργασίας, θα δεχτούμε ότι καταφέρνουν να πείσουν τους εταίρους ότι κάτι τέτοιο είναι προς όφελος και των 2 πλευρών.

Εκείνο όμως που δεν έχουν καταλάβει και δεν αναφέρουν πουθενά, είναι με ποιο τρόπο θα διασφαλιστεί ότι την επόμενη μέρα του κουρέματος δεν θα υπάρξουν σπατάλες, δεν θα υπάρχουν ελλείμματα, δεν θα υπάρχουν παραλογισμοί και για ακόμη μια φορά, εξαπάτηση της Ευρωζώνης και των λαών της.

Προσπάθησα να βρω στα μέχρι τώρα προγράμματα τους και δηλώσεις των στελεχών τους, μια ολοκληρωμένη πρόταση που να κινείται προς αυτή την κατεύθυνση και δεν το κατάφερα.

Οι Ευρωπαίοι (ως υπόθεση εργασίας το αναφέρω) μπορεί να έχουν την διάθεση να κουρέψουν και το 100% του χρέους μας, αλλά κανείς μέχρι τώρα δεν κατάφερε να τους διασφαλίσει ότι έχουμε την διάθεση αλλά και την όρεξη να μην ξαναβρεθούμε στα ίδια χάλια.

Όπως προανέφερα πιο πάνω τους έχουμε χορτάσει με λόγια τις τελευταίες δεκαετίες και σίγουρα δεν έχουν καμία διάθεση να ακούσουν και άλλα…

Τα διαπραγματευτικά όπλα είναι αυτά που μπορούν πείσουν για ένα θετικό αποτέλεσμα, και σίγουρα το πιο επικίνδυνο από αυτά είναι η οποιαδήποτε είδους απειλή.

Η απειλή μπορεί να φέρει καταστροφικά αποτελέσματα πόσο μάλλον όταν η απέναντι πλευρά είναι πλέον προετοιμασμένη όσο ποτέ άλλοτε (το γιατί θα το εξηγήσω παρακάτω) για κάθε ενδεχόμενο.

Υπάρχουν αρκετά παραδείγματα σε πολλών ειδών διαπραγμάτευσης όπου κάποιου είδους απειλή με το που εμφανίστηκε στο διαπραγματευτικό τραπέζι η όλη διαδικασία πήρε αρνητική και μη αναστρέψιμη τροπή.

Ως πιο πρόσφατο παράδειγμα θα αναφέρω αυτό της Κύπρου. Ενώ όλα έδειχναν ότι υπήρχε μια συμφωνία σε λογικά, για την τότε κατάσταση, πλαίσια, με το που εμφανίστηκε η απειλή του δημοψηφίσματος (και του αποτελέσματος αυτού), η τελική συμφωνία ήταν κατά πολύ χειρότερη της αρχικής.

Ένας άλλος παράγοντας σε μια διαπραγμάτευση είναι η χρονική στιγμή άλλα και η πληθώρα των εναλλακτικών λύσεων. Η κάθε πλευρά οφείλει σε μια διαπραγμάτευση να είναι προετοιμασμένη για κάθε ενδεχόμενο.

Προϋποθέτει να εξεταστούν όλα τα εναλλακτικά σενάρια είτε υπάρξει είτε δεν υπάρξει θετικό αποτέλεσμα. Απαιτεί σοβαρότητα και ουσιαστική επεξεργασία όλων των δεδομένων.

Τα τελευταία 2 χρόνια οι Ευρωπαίοι είχαν το απαραίτητο χρονικό περιθώριο για να προετοιμαστούν και να οχυρωθούν για κάθε ενδεχόμενο.

Άλλωστε δεν είναι καθόλου τυχαίο που το ελληνικό χρέος μοιράστηκε σε όλες τις χώρες της Ευρωζώνης και δεν το κατέχουν λίγοι αλλά πολλοί, είναι η λεγόμενη διασπορά που μειώνει τον κίνδυνο σε μια ενδεχόμενη αρνητική τροπή.

Γνωστή τακτική σε διαχείριση χαρτοφυλακίων. Αλλά και από πλευράς ΑΕΠ και επιπτώσεων, τα οικονομικά μεγέθη είναι δυσανάλογα και με μικρή επίδραση.

Η Ευρωπαϊκή οικονομία έχει ΑΕΠ 14,3 τρις ευρώ, και τα 180 δις ΑΕΠ της Ελλάδος αποτελούν μικρό ποσοστο…1,25%!

Διαπραγματευτικό όπλο δεν μπορεί να θεωρείται ότι δεν μπορούν να μας βγάλουν από το Ευρώ και σίγουρα δεν δηλώνει σοβαρότητα. Όπως εμείς έχουμε το δημοκρατικό δικαίωμα να ψηφίζουμε για την τύχη της χώρας μας, το ίδιο δημοκρατικό δικαίωμα έχουν και όλες οι άλλες χώρες για το πώς θα διαχειριστούν τα χρήματα τους. Και είναι αναφαίρετο δικαίωμα τους να αποφασίσουν για το αν θα συνεχίσουν να μας χρηματοδοτούν η όχι.

Σε μια ενδεχόμενη διακοπή χρηματοδότησης και με τα spread να βρίσκονται σε απαγορευτικά επίπεδα ο μόνος δρόμος είναι η έκδοση εθνικού νομίσματος. Υπάρχει μια μερίδα του κόσμου που θεωρεί θετική μια τέτοια έκβαση άλλα δεν είναι του παρόντος να συζητήσουμε τις πολύπλευρες αρνητικές επιπτώσεις μιας τέτοιας επιλογής.

Όταν λοιπόν η όποια προσέγγιση σε μια λύση του Ελληνικού προβλήματος καθορίζεται με επαναστατικούς όρους και όχι με όρους αμοιβαίων υποχωρήσεων για την εξεύρεση λύσης, είναι προφανές ότι ο στόχος δεν είναι η επίλυση του προβλήματος άλλα η προσπάθεια γενικότερης αποσταθεροποίησης.

Για να οδηγηθεί κάποιος σε τέτοιου είδους μεθοδεύσεις η αφελής πρέπει να είναι η ξεκάθαρα πλέον εξυπηρετεί συμφέροντα άλλων, αυτών που επιθυμούν αποσταθεροποίηση της Ευρωπαϊκής οικονομίας.

Ελπίζω η παραπάνω προσέγγιση να είναι λανθασμένη και τελικά η τροπή των πραγμάτων να είναι διαφορετική, αν όχι, ας προσέχαμε… άλλωστε ο χρόνος τρέχει και δεν θα αργήσουμε να δούμε τις όποιες εξελίξεις… καλή μας δύναμη!

 

Σάκης Χατζηαντωνίου

Εθελoντής

στο ΠΟΤΑΜΙ στην Ξάνθη