Όχι σε πανεπιστήμιο ισλαμικών σπουδών στη Θράκη

Γράφουν οι Κωνσταντίνος Γάτσιος και Δημήτρης Α. Ιωάννου*

Η τυχόν δημιουργία και λειτουργία πανεπιστημίου ισλαμικών σπουδών στη Θράκη και ο κίνδυνος για την εθνική ασφάλεια και την κοινωνική συνοχή

Ένα θέμα το οποίο δεν συζητήθηκε κατά την διάρκεια της προετοιμασίας και της διαβούλευσης για την ψήφιση του νόμου για τα μη κρατικά πανεπιστήμια ήταν εκείνο που σχετίζεται με τις επιπτώσεις που μπορεί να υπάρχουν στην κοινωνική συνοχή και στην εθνική ασφάλεια από την λειτουργία ορισμένων μη κρατικών πανεπιστημίων, παραρτημάτων ξένων ιδιωτικών ή δημοσίων ιδρυμάτων.

Για παράδειγμα, εκείνο που μπορεί να σκεφτεί κανείς είναι ότι βάσει ενός συνδυασμού του νόμου για τα μη κρατικά πανεπιστήμια αλλά και της Διακήρυξης των Αθηνών που υπογράφτηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2023 μεταξύ των ηγετών της Ελλάδας και της Τουρκίας, είναι πολύ πιθανόν να υπάρξουν πρωτοβουλίες και ενδιαφέρον για τη δημιουργία ενός πανεπιστημίου ισλαμικών σπουδών στη Θράκη. Αυτό θα μπορεί να είναι έστω και ένα μικρό πανεπιστήμιο, το οποίο θα πληροί τις σχετικές προϋποθέσεις του νόμου και το οποίο θα δηλώσει ότι θα έχει ως σκοπό του τη δημιουργία τριών ή τεσσάρων σχολών που θα θεραπεύουν αντικείμενα όπως η λαογραφία, η γλωσσολογία ή η οθωμανική ιστορία.

Και, βεβαίως, η πρόταση για την δημιουργία του πανεπιστημίου αυτού σίγουρα θα ακολουθείται από το υποστηρικτικό επιχείρημα ότι με τη λειτουργία του τα μέλη της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης που θέλουν να σπουδάσουν τα συγκεκριμένα αντικείμενα δεν θα είναι ανάγκη να μεταβαίνουν στο εξωτερικό, στην Τουρκία ή σε άλλες χώρες, για τις σχετικές σπουδές.

Όπως όμως ο καθένας αντιλαμβάνεται, η τυχόν δημιουργία και λειτουργία ενός τέτοιου πανεπιστημίου στη Θράκη (ως παράρτημα είτε τουρκικών πανεπιστημίων είτε πανεπιστημίων άλλων μουσουλμανικών χωρών με τις οποίες η Ελλάδα διατηρεί φιλικές σχέσεις, όπως πχ η Σαουδική Αραβία), θα αποτελέσει έναν σοβαρό κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια αλλά και για την κοινωνική συνοχή. Χωρίς αμφιβολία θα λειτουργήσει ως πόλος έλξης για μουσουλμάνους φοιτητές όχι μόνο από την περιοχή αλλά και από το εξωτερικό (π.χ. από τη Βουλγαρία ή την Αλβανία). Την στιγμή, όμως, που η χώρα υφίσταται δημογραφική αλλοίωση, σε συνδυασμό με μείζονες εξωτερικές απειλές για την εδαφική της ακεραιότητα, η δημιουργία ενός παρόμοιου κέντρου δυνητικής αστάθειας στην ευαίσθητη περιοχή της Θράκης δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.

Επειδή δε πολλά βήματα που γίνονται στην εξωτερική μας πολιτική υποβάλλονται στις ελληνικές κυβερνήσεις, με καλές προθέσεις βεβαίως, από τον υπερατλαντικό μας σύμμαχο, ο οποίος ενδεχομένως να είναι και ο εμπνευστής της διαδικασίας που οδήγησε στη Διακήρυξη των Αθηνών, σε περίπτωση που υπάρξουν παραινέσεις όσον αφορά τη δημιουργία πανεπιστημίου ή σχολής ισλαμικών σπουδών στη Θράκη, καλό είναι να υπενθυμίσουμε από πλευράς μας πως όλες οι χώρες λαμβάνουν τα μέτρα τους για θέματα εθνικής ασφάλειας.

Όπως είναι γνωστό, για παράδειγμα, οι αρχές των ΗΠΑ εξετάζουν τους κινδύνους που ενδεχομένως δημιουργούν για την εθνική τους ασφάλεια αντικείμενα και υπηρεσίες κινεζικής προέλευσης, όπως ηλεκτρικά αυτοκίνητα, πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, λογισμικά, γερανοί ή ακόμη και οικιακές συσκευές.

Άλλωστε πρόσφατα, οι αμερικανικές αρχές προχώρησαν στην καταστολή των δραστηριοτήτων στα αμερικανικά πανεπιστήμια και κολλέγια των παραρτημάτων του ιδρύματος Κομφούκιος, που αποτελεί οργανισμό προβολής του κινέζικου πολιτισμού στο εξωτερικό, μέσω της επιβολής χρηματικών κυρώσεων και διακοπής της κρατικής χρηματοδότησης σε πανεπιστήμια που δεν συμμορφώνονται. Ως αποτέλεσμα, από τα 118 τέτοια παραρτήματα που λειτουργούσαν στις ΗΠΑ το 2019, σήμερα λειτουργούν περί τα 10.  Όπως λοιπόν συμβαίνει με άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων και οι ΗΠΑ, το ίδιο θα πρέπει να συμβεί και στην χώρα μας στην περίπτωση που παρουσιαστεί πρόταση για την δημιουργία πανεπιστημίου ισλαμικών σπουδών στη Θράκη. Η ελληνική κυβέρνηση οφείλει και έχει κάθε δικαίωμα να αρνηθεί τη δημιουργία του για λόγους εθνικής ασφάλειας.

(To άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Athens Voice”, στις 20-3-2024)

*Ο Κωνσταντίνος Γάτσιος είναι καθηγητής, πρώην πρύτανης στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, και ο Δημήτρης Α. Ιωάννου είναι οικονομολόγος.