Γιάννης Νανάς: Ο καρδιολόγος – ανθρωπιστής που έφυγε ξαφνικά
Τετάρτη, 24 Αυγούστου 2022. Σε ένα τροχαίο δυστύχημα έχασε την ζωή του ο καρδιολόγος-ανθρωπιστής Γιάννης Νανάς. Η είδηση πέρασε στα «ψιλά». Δεν επρόκειτο για τα καπρίτσια ενός διάσημου σταρ ή τις περιπέτειες κάποιας επώνυμης κυρίας ώστε να γίνει πρωτοσέλιδο σε εφημερίδες, περιοδικά και ιστοσελίδες.
Επρόκειτο για το θάνατο ενός καρδιολόγου – ανθρωπιστή που έζησε αθόρυβα και πρόσφερε στον συνάνθρωπο ανυπολόγιστο έργο που δεν μπορεί να «μετρηθεί» με τίποτα. Δίπλα του, η σύζυγός του Ομότιμη Καθηγήτρια Μαρία Νανά, ενώ ο αδελφός του Σεραφείμ Νανάς (Ομότιμος Καθηγητής) είναι αφοσιωμένος στην ειδικότητα της Παθολογίας.
Ο Γιάννης Νανάς καταγόταν από την Αγναντερή Λάρισας και σύμφωνα με τον Πρύτανη Θάνο Δημόπουλο του ΕΚΠΑ ήταν «για πολλά χρόνια σημαντικό στέλεχος της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, διευθυντής της Γ’ Καρδιολογικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ και είχε σημαντικό ρόλο στα αρχικά βήματα της λειτουργίας της Κλινικής αυτής. Η ακαδημαϊκή του διαδρομή χαρακτηρίστηκε από αριστεία, ήθος και αφοσίωση στον πάσχοντα συνάνθρωπό μας».
Σύμφωνα με τον συνάδελφό του, ιατρό Γεώργιο Παπαγεωργίου ο Γιάννης Νανάς «υπήρξε μια σπουδαία προσωπικότητα, που την χαρακτήριζε η πρωτοτυπία και η δημιουργικότητα και συγχρόνως η δύναμη, η καρτερία και η επιμονή στην επίτευξη των στόχων του. Αγνός σαρακατσάνος, υπήρξε απόλυτα αυτοδημιούργητος, επιδεικνύοντας απίστευτη εργατικότητα και τόλμη στην δουλειά του. Ανέβηκε επάξια και επώδυνα όλα τα στάδια της πανεπιστημιακής ιεραρχίας και υπήρξε ο εμπνευσμένος δάσκαλος γενιών νεότερων καρδιολόγων. Ο Νανάς είναι ο πρωτοπόρος της επεμβατικής καρδιολογίας και ο ουσιαστικός πρωτεργάτης των μεταμοσχεύσεων της καρδιάς στην Ελλάδα. Το μεγάλο του επιστημονικό επίτευγμα είναι η επινόηση και κατασκευή μιας μικρής και εύχρηστης τεχνητής καρδιάς για την υποστήριξη ασθενών με ολική καρδιακή ανεπάρκεια, μέχρι να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για μεταμόσχευση. Το έργο του όμως δεν περιορίζεται εδώ. Η ειλικρινής και αγνή χριστιανική πίστη του τον οδήγησε σε μεγάλο φιλανθρωπικό έργο στην Ελλάδα, που παραμένει κρυφό. Παράλληλα, είναι ο ιδρυτής και πρωτεργάτης του Κέντρου Διεθνούς Αλληλεγγύης & Συνεργασίας – ΚΕΔΑΣ, με το οποίο επέτυχε την ίδρυση δύο νοσοκομείων στην Ουγκάντα και Τανζανία, καθώς και σχολείων, μικρών αγροτικών ιατρείων, αρδευτικών έργων κ.λπ».
Η πιο συγκινητική όμως αναφορά στον Γιάννη Νανά οφείλεται στον ιατρό-παθολόγο Γιώργο Κρανιδιώτη, αναρτήθηκε στο facebook και έχει ως εξής:
«Στο 5ο έτος της Ιατρικής θυμάμαι έναν καθηγητή που ξέφευγε από τα τετριμμένα. Μιλούσε για τον θάνατο και μας έλεγε ότι είναι «μυστήριο». Μερικά χρόνια αργότερα, όντας ειδικευόμενος στη Θεραπευτική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, μπήκα ένα πρωί στη ΜΕΘ και τον ξαναείδα: ολόκληρο τακτικό καθηγητή πια, καταϊδρωμένο, να κάνει αυτός ο ίδιος θωρακικές συμπιέσεις σε έναν νεαρό με ανακοπή.
Μια άλλη φορά, τον είδα να κουβαλά με το καροτσάκι έναν ασθενή στο αιμοδυναμικό, επειδή είχε καθυστερήσει ο φορέας. Κάποτε, νοσηλεύαμε ένα νέο παιδί από το Πακιστάν με οξεία λευχαιμία, σκελετωμένο, ανήμπορο ακόμη και να φάει· τον είχε μαζέψει το ΕΚΑΒ από τον δρόμο. Την πρώτη νύχτα, είδαμε με έκπληξη το παιδί να το φροντίζει αποκλειστική αδελφή, το ίδιο και τις επόμενες. Κανείς μας δεν γνώριζε ποιος την πλήρωνε, αλλά όλοι ξέραμε…
Ο καθηγητής αυτός έμενε με τη σύζυγό του σε ένα δυάρι ακριβώς απέναντι από το νοσοκομείο. Ο λόγος ήταν πως δεν είχε ωράριο· οποτεδήποτε προέκυπτε πρόβλημα, θα πεταγόταν στην Κλινική για να το λύσει. Τηλεφωνούσε στη ΜΕΘ στις 3 τη νύχτα, για να μας ρωτήσει πόσο είναι το κάλιο του αρρώστου.
Δεν είχε ιδιωτικό ιατρείο στο Κολωνάκι, αλλά στην Πλατεία Βάθης. «Ιδιωτικό ιατρείο» που λέει ο λόγος, διότι από τους περισσότερους δεν έπαιρνε χρήματα. Δεν νομίζω να έκανε ποτέ διακοπές. Ταξίδευε μόνο στην υποσαχάρια Αφρική, για να οργανώσει νοσοκομεία, όπερ και έπραξε στην Καμπάλα της Ουγκάντας και στην Μπουκόμπα της Τανζανίας· εν μέσω ποικίλων κινδύνων και δυσκολιών, με προσωπικό κόπο και έξοδα.
Δεν είχε απολαύσεις· η μόνη χαρά του ήταν η τέχνη του. Ήταν σπουδαίος κλινικός και επεμβατικός καρδιολόγος και πρωτοπόρος ερευνητής. Όταν λέμε «ερευνητής», εννοούμε στη βασική έρευνα, έχοντας αναλώσει μεγάλο μέρος της ζωής του σε πολύωρα και επίπονα πειράματα. Ήταν εμπνευσμένος και ευρηματικός δάσκαλος και συνεργάτης. Αυστηρός, αλλά και χιουμορίστας κι ευαίσθητος. Ήταν πιστός χριστιανός, με μια πίστη έμπρακτη, «ἔργῳπιστεύουσα», κατά την έκφραση του Δαμασκηνού. Ο άνθρωπος αυτός ήταν ο ΓΙΑΝΝΗΣ ο ΝΑΝΑΣ, που πέθανε απροσδόκητα χθες. Πέρα από τον πόνο του αποχωρισμού, δεν ξέρω αν αισθάνομαι πράγματι λύπη για τον θάνατο τέτοιων ανθρώπων. Διότι γι’ αυτούς ισχύουν απολύτως τα λόγια του Παύλου: «Ἐμοὶγὰρ τὸ ζῆν Χριστὸς καὶ τὸ ἀποθανεῖν κέρδος» (Φιλ 1:21) και «ἐάν τε οὖν ζῶμεν ἐάν τε ἀποθνήσκωμεν, τοῦ Κυρίου ἐσμέν» (Ρωμ 14:8).
Το βέβαιο είναι ότι μαζί με τον Νανά, πεθαίνει κι ένας συγκεκριμένος τύπος γιατρού: ο ιατρός universalis, ο ανθρωπιστής, ο αρρωστοκεντρικός, ο σπάνιος συνδυασμός κλινικού και ερευνητή, ο εγκόσμιος ασκητής, ο ολοκληρωτικά αφιερωμένος στην επιστήμη και τη διακονία, ο άνθρωπος στον οποίο ζωή και εργασία δεν μπορούν να διαφορισθούν. Και δυστυχώς, πεθαίνει δια παντός».
Για την αντιγραφή: Λ. Κουμάκης
Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα του ΙΗΑ εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς – μέλη του ΙΗΑ. Η ιστοσελίδα του ΙΗΑ δεν λογοκρίνει, ούτε επεμβαίνει σε άρθρα – κείμενα των μελών του ΙΗΑ.
