Από τον Στέφανο στο Λόγο, και από τον Λόγο στο Δίκτυο Λόγου και Πράξης

ΦΙΛΟΚΑΛΟΙ ΤΗ ΣΚΕΨΗΣ ΜΑΣ,

ΦΙΛΟΚΑΛΟΙ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ ΜΑΣ.

 

Στην καρδιά της Πόλης, συμμετοχή σε ένα δείπνο για την ζωή μετά την ζωή.

Ήταν η χρονιά του 1977.

Μετά από ένα απογευματινό μάθημα αγγλικών στο φροντιστήριο ξένων γλωσσών “Κετσελίδη”, αποφασίζω να εισβάλω, νεαρός μαθητής της ΣΤ΄ δημοτικού του 5ου Δημοτικού σχολείου Ξάνθης, στον επάνω όροφο του κτιρίου που στεγάζει την Δημοτική Βιβλιοθήκη, και από κάτω το Ταχυδρομείο.

Αντικρίζω για πρώτη φορά τον Στέφανο καθώς και τον βοηθό του Δημήτρη.

ΦΙΛΟΚΑΛΟΙ ΤΗ ΣΚΕΨΗΣ ΜΑΣ,

ΦΙΛΟΚΑΛΟΙ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ ΜΑΣ.

 

Στην καρδιά της Πόλης, συμμετοχή σε ένα δείπνο για την ζωή μετά την ζωή.

Ήταν η χρονιά του 1977.

Μετά από ένα απογευματινό μάθημα αγγλικών στο φροντιστήριο ξένων γλωσσών “Κετσελίδη”, αποφασίζω να εισβάλω, νεαρός μαθητής της ΣΤ΄ δημοτικού του 5ου Δημοτικού σχολείου Ξάνθης, στον επάνω όροφο του κτιρίου που στεγάζει την Δημοτική Βιβλιοθήκη, και από κάτω το Ταχυδρομείο.

Αντικρίζω για πρώτη φορά τον Στέφανο καθώς και τον βοηθό του Δημήτρη.

Χαϊδεύω  ράχες γερασμένων τόμων σε σανιδένια ράφια, σε δημοτική βιβλιοθήκη και σε πατώματα αρχαία που τρίζουν, με φως ανελέητο, με έφηβους πόθους, από δώμα σε δώμα.

Δεν έχω τίποτα να γράψω που να μην έχει γραφτεί , από άλλους, καλύτερα.

Κι όμως καλούμε να γράψω και να ξαναγράψω για τον Στέφανο.

Η σοφία μιας ολόκληρης βιβλιοθήκης σε έναν και μόνο.

Τον συναντώ μετά από πολλά χρόνια.

Τετάρτη 30 Μαΐου 1990, Σπίτι Πολιτισμού της ΦΕΞ.

Τιμητική εκδήλωση με την ευκαιρία συμπλήρωσης 30 χρόνων του περιοδικού “Θρακικά Χρονικά”. Επιτέλους τον γνωρίζω από κοντά.

Ο πρόεδρος της ΦΕΞ Θανάσης Μουσόπουλος μου δίνει τον Λόγο.

Με την ιδιότητα του αρχισυντάκτη του πανθρακικού περιοδικού “Προβληματισμοί”, του απονέμω τιμητική πλακέτα:

 “Στον Χαλκέντερο Στέφανο Ιωαννίδη με απεριόριστη τιμή”.

Ο Φίλιππας Αμοιρίδης, πρόεδρος τότε του Δημοτικού Συμβουλίου και Διευθυντής του Τυπογραφείου της ΣΕΒΑΘ, όπου τα τελευταία χρόνια τυπώνονταν τα “Θρακικά Χρονικά”, τονίζει:

“Πιστεύω ότι τους ανθρώπους του πνεύματος πρέπει να τους τιμούμε όσο είναι στη ζωή.

Και πρέπει η τοπική κοινωνία να τους αναγνωρίζει όταν είναι ακόμη και νέοι, όπως είναι ο Στέφανος Ιωαννίδης.

Η συντεταγμένη κοινωνία του νομού μας δεν είναι τόσο εντάξει με τον εαυτό της απέναντι στο Στέφανο Ιωαννίδη.

Δεν του προσφέρουμε την αναγνώριση που του αρέσει”.

Την χρονιά του 1992 τον έχω κοντά μου στο ξεκίνημα του βιβλιοπωλείου μου.

Ευτύχησα να επανεκδώσω με την σύμφωνη συγκατάθεσή του τα εξαντλημένα μυθιστορήματα:

 “Το παιχνίδι με τον μαγνήτη”, “Η αποκήρυξη”, “Οι πρώτες φλόγες”, σε μια εποχή κατά την οποία τα συμπτώματα της ξανθιώτικης μετάλλαξης άρχισαν να αναδύονται στην επιφάνεια.

Την χρονιά του 2000 το νεοφερμένο νήπιο Στελίνα ανηφορίζει φορές πολλές προς το ησυχαστήριό του επί  της οδού Βύρωνος και περιβάλλεται ώρες από την αγάπη του Στέφανου και της Αθηνάς.

Σκύβω  ταπεινά, για να αποδώσω  τιμές στο πρόσωπο και στην φωνή που με έπλασαν, μέσα από ένα χαμηλόφωνο χρονικό για την επαφή μας.

Ταγμένος να ξαναπλάθω όσα έχουν ειπωθεί από μαέστρους που μου μετέδωσαν φως και φωνή.

Πίστη στην ζωή, στην δύναμη του ανθρώπου.

Ο Στέφανος πρόσωπο μυθικό και όνομα γνωστό.

Υπήρξε το αγαπημένο θέμα  στα βάθη των προσωπικών μου αφηγήσεων, καθώς η παρηγορητική του δύναμη  με έσπρωξε προς την μεριά της αληθινής ζωής και σε αξίες που θέλουν τον άνθρωπο με αξιοπρέπεια στο ύψος του.

Ο πνευματικός δρόμος που μου διανοίγεται μέσα από το έργο του, μου χαράζει έναν ορίζοντα και μου μιλά για ένα αδιάλειπτο παρόν, γεμάτο ζωτικότητα, όνειρα, ευαισθησία, λαχτάρα δημιουργίας, καθώς στο βάθος, δεσπόζει πανίσχυρη η πόλη, σκιαγραφώντας το καθετί.

Με τους ιθύνοντες να μην τον  αντιλαμβάνονται όπως είναι κλεισμένοι στον κόσμο της πολιτικής τους ανυπαρξίας, υποδεικνύοντας την θεμελιώδη παραδοχή τους, τον δρόμο της δημιουργικής καταστροφής.

Τον θαυμάζω που μπόρεσε και τους άντεξε, μια ζωή.

Τους μοναδικούς διαχειριστές εξουσίας και εραστές του απόψε αυτοσχεδιάζουμε.

Η επαφή μου με τον Στέφανο έγινε πηγή  γνώσης και εύρεση νοήματος, ξεκομμένη εντελώς από οποιεσδήποτε επιφανειακές προσεγγίσεις.

Με έμαθε να είμαι ευτυχής την ώρα που θα κονταροχτυπιέμαι με τους αντιπάλους  στα αλώνια της πολιτικής και της ηθικής.

 Άντλησα αισιοδοξία μαζί και προσμονή για μια “άλλη Ξάνθη”, που μέσα από την καθημερινή εξομολόγηση και  εκμυστήρευση  θα αποδεσμεύει δύναμη και προσευχή, ενεργοποιώντας την συμμετοχική φωτιστική κατάθεση.

Κάθε σελίδα του έργου του με τροφοδοτεί από την καθαρή ουσία της συγγραφής του.

Ένας κηπουρός της ψυχής, που κατάφερε να απαθανατίσει την μορφή της οικουμενικής παιδικότητας και να μας κάνει να αγαπήσουμε την σιλουέτα κάθε σελίδας των βιβλίων.

Άνοιξε σε κοινή θέα το εργαστήρι της γραφής του, το συναρπαστικό σημείο όπου διασταυρώνεται η περιπέτεια της γραφής και η γραφή της περιπέτειας.

Μόχθησε μπροστά στην λευκή σελίδα, μιλώντας  για τα μυστικά και τα ψέματα  των λέξεων και του κόσμου.

Στα άγουρα τα χρόνια μας, στάθηκε φάρος για την πορεία μας σε θάλασσες ανοιχτές,  σε καταβυθίσεις  ωριμότητας.

Προσπάθησε και πέτυχε να μην πάμε στην διαφορετική  πλευρά κατά την εποχή της ευμάρειας.

Μας έμαθε να αμφισβητούμε ανοιχτά τον επικρατούντα καιρό στην Πόλη μας.

Φύτεψε μέσα μας την απλότητα,  την αφαίρεση και την λιτότητα.

Να επιμένουμε εδώ στην Πόλη-Αγορά της Ξάνθης.

Να της αφοσιώσουμε τις μεγάλες ψυχικές μας αντοχές, τώρα στα χρόνια της κατάρρευσης καθώς όλος ο κάμπος και η παρανέστια ορεινή προσφυγική περιοχή διαλύθηκαν στο όνομα της υποτιθέμενης ανάπτυξης.

Να δούμε την πόλη, τον νομό, με ενόραση, βαθιά, ιστορικά.

Τώρα που η γλυκιά ζωντάνια της, παραμένει αλώβητη, σε πείσμα των δύσκολων καιρών.

Τώρα που το Φώς του Λόγου μπορεί να φέρει την εμβάθυνση και τη νοηματοδότηση στην πόλη που αγάπησε.

Διακριτικοί επαναστάτες, που προσπαθούν να αναλάβουν τα ηνία του πεπρωμένου τους, κόντρα στην πορεία των γεγονότων.

Χρειαζόμαστε το βλέμμα του σήμερα, για να ξεκολλήσουμε από την λάσπη της αυτοεκμηδένισης.

“Ο χρόνος όταν σιγοσταλάζει κάνει την ζωή έργο τέχνης”

μας βεβαιώνει ο Μίλαν Κούντερα.

Ο Στέφανος μια φωτεινή ακτίδα με βαρύτητα και αντοχή στον χρόνο. Σε μια εποχή με βαθιά σκοτεινιά, δίχως άστρα.

Παρελθόν και παρόν μπλέκονται ακατάπαυστα, και μαζί συναισθήματα, σκέψεις, αναμνήσεις, απόψεις και μνήμες.

Ένας πολίτης με άγρυπνη συνείδηση και μαχητική στάση, που μας έμαθε ότι η απόλαυση συνοδεύεται αναπόφευκτα από πόνο.

Φωνή που αντηχεί στο σκοτάδι.

Φωνή πειστική, εξαιρετικά ελεγχόμενη συγγραφικά.

Φωνή ηθικά ανώτερη.

Φωνή ήπια, διδακτική.

Βάλσαμο για να μπορέσουμε να επιπλεύσουμε στον βίαιο καθημερινό κυματισμό της Πόλης-Αγοράς της Ξάνθης, η οποία διψάει για νέες ιδέες, απαιτώντας να κοπούν τα σκοινιά της προσκόλλησης σε αφυδατωμένα μοντέλα συμπεριφοράς-διαχείρησης.

Μνήμη ερεθιστική, γεμάτη από ποιότητες ο Στέφανος που αντανακλάται στην ανάγκη για νέες συνθέσεις, ωσμώσεις και ανατροπές.

“Δίψασα για όλη τη ζωή,  κι όμως την άφησα για ν’ αρπαχτώ απ’ τα πελώρια αγκάθια της αιωνιότητας” Τάσος Λειβαδίτης Από τον Στέφανο στον Λόγο και αργότερα στο Δίκτυο Λόγου Και Πράξης, από την αντίληψη της προσωπικής επανάστασης που συντελείτε μέσα από την εμβάθυνση στα Θρακικά Χρονικά, ως τον Δημόσιο Λόγο του Θανάση και τέλος ως τον σταδιακό μετασχηματισμό του Λόγου σε Πράξη.

Μάστορας του απαιτητικού, ο Στέφανος υπογράφει ένα έργο αριστουργηματικό .

Ιστορίες δημόσιες, που γεννήθηκαν σε καιρούς δίσεκτους όταν έφτασε και γι’ αυτές το πλήρωμα του χρόνου.

Ιστορίες που αποτυπώνουν τα πολλαπλά πρόσωπα της Πόλης-Αγοράς της Ξάνθης: τις διαρκείς διαψεύσεις, το ζύγισμα των πολιτών, τις χωματερές των ψυχών, την νόθα ευημερία, το αφόρητο αίσθημα της αδικίας.

Μια μοναδική σχέση σεβασμού και εκτίμησης που πορεύεται μοναχικά και ανεξάρτητα, παράγοντας στιγμές που προορίζονται για να τις αντικρίσει το βλέμμα που περιμένει.

Κουβαλώντας στην πλάτη φόρους τιμής, που του δείχνουν τον δρόμο της φυγής και της επιστροφής.

Αρχέτυπο που επηρέασε καταλυτικά, όχι μόνο την εποχή του αλλά και την επόμενη από αυτήν περίοδο.

Προσπαθώ να συνθέσω με λέξεις του μυαλού μου, τον ψυχισμό του Στέφανου και του Θανάση, για την επιλογή της μόνιμης μάχης τους.

Το ξέρω.

Η ταχύτητα της ελπίδας τους είναι η αιτία για την ικανότητά τους.

Αυτή τους κρατάει στα χαμηλά, στα ταπεινά, στα επίγεια.

Πνευματική και ιστορική ατμόσφαιρα για  δύο από τους σημαντικότερους στοχαστές της Πόλης-Αγοράς της Ξάνθης.

Σιωπές που κατηγορούν την φθήνια, την αθλιότητα, την πλήρη απουσία συνείδησης, σε καιρούς ιστορικής δυσχέρειας.

Με το έργο τους, και οι δύο δίνουν την δική τους απάντηση,  ειλικρινή και υπεύθυνη, συμβάλλοντας στην συλλογική αυτοσυνειδησία.

Με συνείδηση άγρυπνη και στάση μαχητική, συνδύασαν στο πλούσιο συγγραφικό τους έργο την γνώση με την υπεύθυνη παρέμβαση του ενεργού πολίτη.

Τον Στέφανο και τον Θανάση τους σφράγισε η σχέση τους με το βιβλίο, την τυπογραφία, την λογοτεχνία.

Εκδοτικά εγχειρήματα με άποψη ισχυρή.

Καθολικότητα και ευρυμάθεια, σε μια σχέση που γεννήθηκε κάτω από την πίεση των συγκυριών, και μετατράπηκε σε μια βαθιά φιλία και αλληλοεκτίμηση.

Παρακαταθήκη μιας ιερότητας, από δύο σκεπτόμενους, που με τις έγνοιες και τις ταλαιπωρίες, αλλά και με τον πόθο της έλλογης πίστης, αναζήτησαν στον νου και στην καρδιά τους, ίχνη από μονοπάτι για κάποια θέαση του υπερβατικού.

Οι δυο τους, μαζί με τον Θωμά, τον Πέτρο αλλά  και τους υπόλοιπους που έγραψαν και έφυγαν, είναι το κουράγιο που μας έλειψε σ’ αυτήν την Πόλη-Αγορά της Ξάνθης.

Γιατί η Πόλη-Αγορά, όπως γράφει και η Μαρία Αγγελίδου στο βιβλίο της “Ιστοριές που τις είπε η αγορά”:

“Η αγορά είναι των ανθρώπων. Δική τους. Κατά δική τους. Είναι η καρδιά της κάθε πόλης, η καρδιά της κάθε μέρας. Η καρδιά της ζωής. Εκεί κυκλοφορεί ό,τι  έχει αξία,  όποιος έχει αξία. Εκεί αλλάζουν χέρια τα χρήματα. Αλλά οι άνθρωποι δεν έρχονται στην αγορά για τα χρήματα μόνο. Έρχονταν, άλλωστε, και πριν φτιαχτούν αυτά. Για να συναντηθούν. Να μιλήσουν. Να τσακωθούν και να συμφωνήσουν. Αυτές είναι οι πρώτες αγορές: άνθρωποι που φωνάζουν, άνθρωποι που τραγουδούν, άλλοι που ιστορούν αλήθειες και ψέματα, νομοθέτες και στρατιώτες, έμποροι και τεχνίτες, ρήτορες και φιλόσοφοι, παραμυθάδες και μαντατοφόροι…. Άνθρωποι που λένε λόγια κι άλλοι που τα λόγια ζωγραφίζουν, τα λυγίζουν, τα πετούν ο ένας στον άλλο σαν μαχαίρι ή σαν τόπια ή σαν φλόγες…”.

Για αυτό, λοιπόν, είμαι εδώ. Γιατί εδώ είναι η ζωή.

 

Σας ευχαριστώ

Μιχάλης Σπανίδης

Εκδότης-Βιβλιοπώλης