˝ ΕΛΕΥΤΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ “ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ ΤΟ 1825-1826. ˝ ΣΚΛΑΒΟΙ ΚΑΙ ΥΠΟΤΕΛΕΙΣ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ “ ΣΗΜΕΡΑ
1. Επιλέγουμε το ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ, ως το Κορυφαίο και Καταλυτικό Ιστορικό γεγονός της Επανάστασης του 1821.
1. Επιλέγουμε το ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ, ως το Κορυφαίο και Καταλυτικό Ιστορικό γεγονός της Επανάστασης του 1821.
Ξεφυλλίζοντας την αιματοβαμμένη ιστορία, της περιόδου της Ελληνικής Επαναστάσεως, από το 1821 έως το 1826, βλέπουμε να ξετυλίγονται στα μάτια μας σκληρές μάχες μεταξύ επαναστατημένων Ελλήνων και Τούρκων κατακτητών. Λαμπρές νίκες (άλωση Τριπολιτσάς, Καταστροφή Δράμαλη), αλλά και ήττες και καταστροφές (μάχη – καταστροφή Πέτα, καταστροφή Χίου και Ψαρών κλπ). Κορυφαίο όμως ιστορικό γεγονός που άλλαξε τη ροή των γεγονότων στην επαναστατημένη Ελλάδα, είναι η τραγική, η συγκλονιστική, χωρίς σημάδια ήττας, ηρωϊκή Έξοδος του Μεσολογγίου, στις 10/22 Απριλίου 1826, την οποία, όπως κάθε χρόνο, γιορτάσαμε πρόσφατα επετειακά. Ξάφνιασε όλους τους λαούς, σε Ευρώπη και Αμερική. Ξεσήκωσε τον φιλελληνισμό τους και κορύφωσε την αγωνία και ενδιαφέρον τους για την επαναστατική πορεία της Ελλάδος, έπαψαν δε, να παρασύρονται από την αντιδραστική και ανθελληνική παλίρροια της ˝ Ιεράς Συμμαχίας ˵ (26 Σεπ. 1815) του Μέττερνιχ. Ο δοξασμένος θάνατος δεν ήταν το τέλος μιας πολύχρονης πάλης, αλλά η δικαίωση των τόσων θυσιών. Μέσα από τις στάχτες τους καπνούς και τα ερείπια του Μεσολογγίου, της πόλης των φτωχών ψαράδων, πρόβαλε κόκκινη από το αίμα και μαύρη από το μπαρούτι και τον κουρνιαχτό, η πολυπόθητη, για όλους τους Έλληνες, ΛΕΥΤΕΡΙΑ.
2. Ποίο το Μεσολόγγι;
Το Μεσολόγγι δεν διεκδικεί και δεν έχει, μακρά ιστορική πορεία και διαδρομή, από αρχαιοτάτων χρόνων, όπως άλλες πόλεις της Ελλάδος, Αθήνα, Σπάρτη, Θήβα, Κόρινθος, Άργος κλπ. Είναι μια μικρή πόλη, πριν την Επανάσταση, 5.500 ψυχών από τις οποίες 40 ή 50 πίστευαν στο Κοράνι και έχει πέντε εκκλησίες και ένα τζαμί. Άρχισε να εμφανίζεται στις αρχές του 16ου αιώνα. Της κωμόπολης ˝ Χίλια Σπίτια ˵ , που είναι μια ώρα μακριά από το Μεσολόγγι, οι κάτοικοι κατέφυγαν, μετά την καταστροφή της, σε περιοχή, είτε σε λάκκους λίμνης, είτε στη μέση κάποιου λόγγου, όπου κτίσανε το Μεσολόγγι. Από τα μέσα του 18ου αιώνα, το Μεσολόγγι αποτελεί κέντρο πνευματικό, λόγω της ονομαστής Σχολής που ιδρύει το 1760, ο Παναγιώτης Παλαμάς. Κατά τον επαναστατικό αγώνα του 1821, αποτελεί το σημαντικότερο πολιτικό και στρατιωτικό κέντρο της Δυτικής Στερεάς Ελλάδος και Ηπείρου. Μέσα στα ακραία και αυστηρά εθνικά πλαίσια της επιβίωσης της φυλής μας, το έπος της ηρωϊκής εξόδου του Μεσολογγίου, το τονίζουμε αυτό με ιδιαίτερη και απόλυτη συναίσθηση ευθύνης, επισκίασε την αίγλη, τη δόξα και τη δύναμη των προαναφερθεισών πόλεων. Τολμάμε ακόμη να ειπούμε, χωρίς να επιδιώκουμε, να χαρακτηρισθούμε ακραίοι εθνικιστές και πολιτιστικά άξεστοι, ότι ο Παρθενώνας και η Ακρόπολη, υποκλίνονται ταπεινά μπροστά στο εθνικό μεγαλείο της θυσίας και του ολοκαυτώματος του Μεσολογγίου.
3. Σχέδια του Σουλτάνου Μαχμούτ το 1825
Μετά την αποτυχημένη εκπόρθηση του Μεσολογγίου τη νύκτα των Χριστουγέννων 25 Δεκεμβρίου του 1822, από τον Ομέρ Βρυώνη, σερασκέρη και τον υπό τις διαταγές του, Κιουταχή, ο Σουλτάνος Μαχμούτ, επανέρχεται το 1825, οργισμένος και περισσότερο, οργανωτικός και αποφασιστικός, για να καταπνίξει την Επανάσταση, σύμφωνα με σχέδια που είχαν εκπονήσει Γάλλοι και Αυστριακοί Αξιωματικοί. Οργανώνονται δύο Στρατιές οι οποίες υπό μορφή λαβίδας θα συνέτριβαν και τσάκιζαν τους επαναστατημένους Έλληνες. Η μία υπό τον Ρεσίτ Πασά, Κιουταχή, θα εξορμούσε από την Ήπειρο και αφού έπαιρνε το Μεσολόγγι, θα σάρωνε όλη τη Στερεά Ελλάδα, θα περνούσε απέναντι στο Μοριά, για να ενωθεί με τον Ιμπραήμ. Ο Κιουταχής, ξεχώριζε για τη σιδερένια θέλησή του και την άγρια αποφασιστικότητά του. Ήταν ο καλύτερος στρατηγός, στον οποίο απευθυνόμενος ο Μαχμούτ, του είπε ˝ Ή το Μεσολόγγι ή το κεφάλι σου ˵.
Η άλλη Στρατιά της Αιγύπτου, του Μωχάμετ Άλη, ήταν ακόμη πιο τρομερή. Δεν ήταν συγκροτημένη από άτακτα μπουλούκια, αλλά ο πρώτος τακτικός στρατός της Ανατολής, εκπαιδευμένος από Γάλλους αξιωματικούς του Ναπολέοντα. Επικεφαλής της αιγυπτιακής στρατιάς ήταν ο Ιμπραήμ, τον οποίο η Πύλη ονόμασε ˝ Μόρα Βαλεσί ˵. Μέσα στις φιλοδοξίες του Ιμπραήμ, ήταν μετά την κατάπνιξη της επαναστάσεως, να μεταφέρει, όλο τον πληθυσμό του Μοριά, στην Αίγυπτο και στην συνέχεια να τον αποικίσει με φελάχους. Το Μεσολόγγι έσωσε την Επανάσταση, έσωσε τους Μοραΐτες από τον εξανδραποδισμό, ως εκ της εξελίξεως, στη συνέχεια των γεγονότων. Για την υποστήριξη των επιχειρήσεων αυτών, είχαν διατεθεί τρείς φοβερές αρμάδες, του Σουλτάνου, του Μωχάμετ Άλη και του μπέη της Τύνιδας.
4. Λίαν Συνοπτική Εξέλιξη των Επιχειρήσεων, στο Μεσολόγγι (1825-1826)
α. Στα μέσα του Μάρτη του 1825, ο Κιουταχής αφού έφθασε στην Άρτα, μέτρησε το ασκέρι του, το οποίο αριθμούσε τριάντα πέντε χιλιάδες πολεμιστές και τρείς χιλιάδες χριστιανούς εργάτες, από τα Βαλκάνια και ξεκίνησε για το Μεσολόγγι, στο οποίο έφθασε στις 23 Απριλίου, το οποίο περιέσφιξε με δώδεκα χιλιάδες στρατιώτες. Είχε εξασφαλίσει τα μετόπισθεν του, προηγούμενα, περνώντας δια πυρός και σιδήρου την περιοχή και αφού εγκατέστησε ισχυρές φρουρές, επί στρατηγικών σημείων και οδεύσεων.
β. Από τον Απρίλιο, έως τις αρχές φθινοπώρου 1825, επάνω στις ντάπιες, τα τείχη, τα κανάλια και τα κανονιοστάσια του Μεσολογγίου, γίνονται επικές συγκρούσεις, γιουρούσια, ρεσάλτα, ανατινάξεις υπονόμων – λαγουμιών, κανονιοβολισμοί, πετροπόλεμος, ψυχολογικός πόλεμος, τόσο από τη μια μεριά, των υπερασπιστών του Μεσολογγίου (άνδρες, γυναίκες, παιδιά) όσο και από την άλλη, των φουσάτων του Κιουταχή. Οι απώλειες είναι εκατέρωθεν μεγάλες. Ειδικά το ασκέρι του Κιουταχή έχει αποδεκατιστεί. Του έχουν απομείνει μόνο τρείς χιλιάδες και με αυτές αποσύρθηκε καταπτοημένος στις υπώρειες του Ζυγού. Για δεύτερη φορά ο Κιουταχής είχε νικηθεί στο Μεσολόγγι (1822, 1825).
γ. Καίτοι, ο Σουλτάνος Μαχμούτ, σε καμία περίπτωση δεν επιθυμούσε την επέμβαση του Ιμπραήμ, σε περιοχές πέραν του Μοριά, αναγκάζεται να ζητήσει τη βοήθειά του, μετά την αποτυχία του Κιουταχή, στο Μεσολόγγι. Την 27 Δεκεμβρίου, αιγυπτιακά στρατεύματα δια θαλάσσης πέρασαν στο Κρυονέρι και ετάχθησαν στο αριστερό του Κιουταχή, ο οποίος είχε ενισχυθεί με νέες Δυνάμεις. Ο Ιμπραήμ φερόμενος αλαζονικώς ρωτούσε πως έχασε ο Κιουταχής τόσους μήνες, προ αυτού του ˝ φράκτη ˵. Ο Ιμπραήμ αποφάσισε να ενεργήσει επιθετικώς μόνος του, ο δε Κιουταχής να μείνει σε εφεδρεία. Η Κυβέρνηση η οποία είχε διασπαθίσει το αγγλικό δάνειο σε εμφύλιες συγκρούσεις, αδυνατούσε να διαθέσει χρήματα για τον εφοδιασμό του Μεσολογγίου. Με έκτακτες προσφορές, στάλθηκε ο στόλος στο Μεσολόγγι, υπό τον Μιαούλη, ο οποίος, για τελευταία φορά, το εφοδίασε με σίτο ικανό να διαρκέσει μόνο λίγο χρόνο. Στις 12 Φεβρουαρίου το 1826, η πόλη του Μεσολογγίου, βομβαρδιζομένη επί τριήμερον, από σαράντα πυροβόλα, ερειπώθηκε σχεδόν ολόκληρη. Στις 19 Φεβρουαρίου, άρχισαν οι έφοδοι του Ιμπραήμ με μεγάλες απώλειές του. Επέτυχε την κατάληψη των παραλιμνίων νήσων και το Μεσολόγγι αποκλείσθηκε από τη θάλασσα. Η πείνα, μετά την εξάντληση κάθε είδους τροφής και κατοικιδίων και μη ζώων, υπήρξε ο πιο σκληρός και αδυσώπητος εχθρός των Μεσολογγιτών. Απέρριψαν κάθε πρόταση του Ιμπραήμ, για παράδοσή τους και απεφάσισαν την Έξοδο. Η Έξοδος, αποφασίζεται τη νύκτα της 10/11 Απριλίου 1826. Από τα εννέα χιλιάδες άτομα, προς έξοδο, διασώθηκαν μόνο χίλια επτακόσια, επτά γυναίκες και τρία ή τέσσερα παιδιά. Οι υπόλοιποι ή έπεσαν μαχόμενοι, η ανατινάχθηκαν, ως ο γέρος πρόκριτος Χρήστος Καψάλης, ή σφαγιάσθηκαν ή αιχμαλωτίσθηκαν. Το ασκέρι του Ιμπραήμ, όταν πολιόρκησε το Μεσολόγγι ήταν 8.000 – 10.000 άνδρες. Μετά την άλωση, λόγω τρομερών απωλειών, αριθμούσε μόνο 3.500. Το Μεσολόγγι δεν θα υπέκυπτε, αν η Κυβέρνηση, δεν είχε κατασπαταλήσει το αγγλικό δάνειο, έδειχνε μεγαλύτερο ενδιαφέρον για το Μεσολόγγι και το είχε ενισχύσει με πυρομαχικά και τρόφιμα και δεν πίστευε ότι, το Μεσολόγγι είναι μακρυά από το Ναύπλιο (έδρα Κυβέρνησης), όπως μακρυά ήταν η Κύπρος το 1974. Εάν όλες οι επαναστατικές δυνάμεις και ο τακτικός Ελληνικός στρατός υπό τον Φαβιέρο συνέκλιναν, προς το Μεσολόγγι, τότε οι αποδεκατισμένες στρατιές του Ιμπραήμ και του Κιουταχή, εν μέσω δύο πυρών θέλανε εξουδετερωθεί, τότε η ανεξαρτησία της Ελλάδος, θα άρχιζε να γλυκοχαράζει από το Μεσολόγγι το 1826 και όχι από τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου, το 1827 (8 Οκτωβρίου). Το Μεσολόγγι, επανήλθε στην Ελληνική κυριαρχία, από τους Τούρκους, με συνθήκη, στις 2 Μαΐου του 1829.
5. Συγκρίσεις – Συμπεράσματα
α. Οι υπερασπιστές του Μεσολογγίου, καίτοι πολιορκημένοι τότε, ήταν πάντα ελεύθεροι, αφού:
– Άνδρες, γυναίκες και παιδιά, από έρωτα προς την Ελευθερία, είχαν σαν γλέντι τον πόλεμο, τον οποίο τον βλέπανε σαν γάμο, τους δε σκοτωμένους, σαν γαμήλια σφαχτά.
– Στις πάρα πολλές προτάσεις, για παράδοση, απαντούσαν με υπερηφάνεια και λεβεντιά ˝ Τα κλειδιά της πόλης μας, τα έχουμε κρεμάσει στις μπούκες των κανονιών μας, ελάτε να τα πάρετε ˵.
– Όταν οι πολιορκητές ετοίμαζαν ρεσάλτο – γιουρούσι (επίθεση), τους στέλνανε ποτά, ειρωνικά πράττοντες, για να έλθουν έτοιμοι και χαρούμενοι στη μάχη, για να πεθάνουν.
– Οι κάποιοι δειλοί και άκαπνοι, απαξιωτικά απομακρύνθηκαν των τειχών.
– Οι ελάχιστοι προσκυνημένοι, ως μολυσμένοι εθνικά, εξουδετερώθηκαν.
– Οι διαμάχες για τα καπετανλίκια, σταμάτησαν και όλοι δώσανε τα χέρια αδελφοποιημένοι.
β. Οι σημερινοί Έλληνες, ως άλλοι πολιορκημένοι, όπως τότε στο Μεσολόγγι, με το οποίο από απόψεως απειλών, μοιάζει σήμερα η Ελλάδα, βρίσκονται εν μέσω δύο πυρών, των ψευτοσουλτάνων από Βορρά και Ανατολάς και των αδίστακτων βασανιστών, δανειστών, από Δυσμάς, που σαν δράκουλες, τους ρουφούν το αίμα. Οι σημερινοί Έλληνες, είναι πολιορκημένοι αλλά όχι ελεύθεροι, όπως ήταν αυτοί του Μεσολογγίου το 1825-1826 αφού, εντός των τειχών, λουφάζουν και ενεδρεύουν, φαρμακερά ερπετά , όπως :
– Υπόδουλοι, προσκυνημένοι στα τέσσερα, δόλιοι ανθέλληνες ή μη τι άλλο προδότες.
– Πλαδαροί, αρπακτικοί και αδηφάγοι λαδοπόντικες και αδίστακτοι μιζαδόροι.
– Κλέφτες και αρχικλέφτες του Διοικητικού χώρου και του κοινού ποινικού δικαίου.
– Μπαχαλάκηδες και αναρχικοί, οι οποίοι έχουν μετατρέψει περιοχές σε φέουδα-γκέτο, όπου χλευάζουν κάθε τι Ελληνικό και καίνε την Ελληνική σημαία κομπάζοντας, γελώντας και προκαλώντας, τον έντρομο και αδύναμο Έλληνα πολίτη.
– Λαοπλάνοι, απατεώνες, ψεύτες και αρχιψεύτες της πολιτικής, που κονταροχτυπιούνται στη Βουλή, χωρίς να δίνουν τα χέρια, όπου απαιτείται, για να παραμείνουν γαντζωμένοι στην εξουσία.
– Αδίστακτοι μπουρδολόγοι, μηδενιστές, σκοταδιστές και ντοπαριστές.
– Σαδιστικοί εκτελεστές του μόχθου, του κόπου, του ιδρώτα του Ελληνικού λαού, οι οποίοι με ακατανόητα, δικολαβικά, νομικίστικα νομοσχέδια, εξοντώνουν, κάθε ικμάδα του λαού.
– Καστροαλληθορίζοντες, Μαδουροαλληθορίζοντες και σε κάθε άλλο στραβισμό και αντικατοπτρισμό στρεφόμενοι, αγνοούντες και στραγγαλίζοντες κάθε τι το Ελληνικό, του οποίου του γυρίζουνε επιδεικτικά και προκλητικά, τα οπίσθιά τους.
6. Ερωτήσεις
Θα μείνει, μετά όλα αυτά που συμβαίνουν από το 2010 έως το 2017 στην Ελλάδα, επαρκές αγνό ελληνικό αίμα στις φλέβες των Ελλήνων για μια νέα Έξοδο του Μεσολογγίου το 1826, εάν αυτό ήθελε απαιτηθεί και χαλεποί καιροί τα επιβάλουν; Ή μήπως δύει ο ήλιος της Ελλάδος σαν χώρας και Έθνους; Ντρεπόμαστε που ζούμε στη σημερινή Ελλάδα της αναρχίας, της σφαλιάρας και της υποταγής; Θα προτιμούσαμε να ζούσαμε, στην εποχή της θυσίας και του ηρωϊσμού της Εξόδου του Μεσολογγίου το 1826; Ας ευχηθούμε και ας παρακαλέσουμε, ο πάνσοφος και δίκαιος Θεός να αποφασίσει για το καλύτερο της Πατρίδος μας.
Αντγος ε.α. Παναγιώτης Χόχολης
Επίτιμος Διοικητής Ανωτάτης Σχολής Πολέμου
Βιβλιογραφία
- Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως : Σπυρίδωνος Τρικούπη
- Ιστορία Νεώτερης Ελλάδος : Διονυσίου Κοκκίνου
- Μεσολόγγι : Δημήτρη Φωτιάδη
