ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΔΕΣΠΟΙΝΑΣ ΓΚΟΥΜΑ

Έχετε βρεθεί ποτέ σε πανηγύρι; Σε κάποιο χωριό, όπου οι κάτοικοι του τιμούν την εκκλησία τους που πανηγυρίζει…τον άγιο και προστάτη τους που γιορτάζει…; Προχθές το βράδυ βρέθηκα σε ένα τέτοιο πανηγύρι …

Έχετε βρεθεί ποτέ σε πανηγύρι; Σε κάποιο χωριό, όπου οι κάτοικοι του τιμούν την εκκλησία τους που πανηγυρίζει…τον άγιο και προστάτη τους που γιορτάζει…; Προχθές το βράδυ βρέθηκα σε ένα τέτοιο πανηγύρι … Στο πανηγύρι του Προφήτη Ηλία στη Νέα Αμισσό, το χωριό που γεννήθηκε και μεγάλωσε η μητέρα…. Είχα πολύ καιρό να βρεθώ στο συγκεκριμένο…. Οι αναμνήσεις όμως των παιδικών μου χρόνων παραμένουν ζωντανές…. Τα όσα έζησα όταν επισκεπτόμουν τη γιαγιά στο χωριό και τις εικόνες μιας εποχής που συναντούσα εκεί, όντας εγώ παιδί της πόλης, έμελλε να χαραχτούν μέσα μου βαθιά…
Εκεί έζησα την τραγική είδηση της εισβολής των Τούρκων στην Κύπρο… Μπορεί να ήμουν νήπιο, όμως ακόμη θυμάμαι τον ήχο της καμπάνας της εκκλησίας του χωριού να χτυπά πένθιμα, ανήμερα του Προφήτη Ηλία και τους κατοίκους, άνδρες και γυναίκες, νέοι και γέροι -τότε η Νέα Αμισσός, όπως και κάθε χωριό του νομού είχε ζωή-να τρέχουν στην πλατεία …. Εκεί με δάκρυα στα μάτια να ικετεύουν το Θεό να τους βοηθήσει και να προστατεύει τους άντρες που έφευγαν για να παρουσιαστούν στο στρατό…. Είχε κηρυχθεί επιστράτευση και έπρεπε να παρουσιαστούν γιατί η πατρίδα τους χρειαζόταν….
Εκεί στη Νέα Αμισσό έμαθα για πρώτη φορά τη λέξη πόλεμος…. Εκεί ένιωσα για πρώτη φορά τον τρόμο και το φόβο όταν με δάκρια στα μάτια έπρεπε να αποχαιρετίσω τον μπαμπά που θα πήγαινε ….στον πόλεμο… Ήταν Ιούλης του ’74 που εγώ πήγα στο χωριό της γιαγιάς για το καλοκαίρι και φυσικά για το φημισμένο πανηγύρι του Προφήτη Ηλία και ήταν γραφτό να με σημαδέψει με την τραγωδία της Κύπρου… Απορώ με τον εαυτό μου πώς μπορώ και θυμάμαι τα όσα συνέβησαν πριν από 33 χρόνια αφού ήμουν τότε πολύ μικρή… Και να σκεφτεί κανείς πως δεν είδα ούτε όπλα, ούτε βόμβες να σκάνε δίπλα μου, όπως βλέπουν καθημερινά χιλιάδες παιδικά μάτια στις εμπόλεμες ζώνες του πλανήτη μας…
Η προχθεσινή όμως παρουσία στο πανηγύρι της Νέας Αμισσού μου ανέσυρε και ευχάριστες μνήμες…. Τα περασμένα πανηγύρια που έζησα εκεί και τους ήχους της ποντιακής λύρας που άκουγα…. Τις προσπάθειες που κατέβαλα με τις οδηγίες της γιαγιάς να μάθω να χορεύω ποντιακούς χορούς, το τικ, τη σερανίτσα και το κότσαρι…. Μα πάνω από όλα έρχονται στη θύμησή μου τα χαμόγελα και οι χαρούμενες και γεμάτες ζωντάνια φωνές των ανθρώπων εκείνων των χρόνων…. Μπορεί να είχαν τα προβλήματα και τα βάσανά τους, μπορεί να είχαν λιγότερα υλικά αγαθά από ότι σήμερα, όταν όμως έφτανε ή ώρα να γίνει το πανηγύρι ήταν οι πιο ευτυχισμένοι άνθρωποι…..
Αυτή τη ζωντάνια των κατοίκων ξανάνιωσα προχθές, λες και ο χρόνος να σταμάτησε στην παιδική μου εποχή…. Και όλα αυτά χάρη στην προσπάθεια των λιγοστών κατοίκων που αγωνίζονται να διατηρήσουν κάτι από τις καλές παλιές εποχές του χωριού…. Να συνεχίσει η πανήγυρη του Προφήτη Ηλία να συγκεντρώνει πλήθος κόσμου…. Αυτή τη μέρα όλοι που έχουν ρίζες από το χωριό της Νέας Αμισσού επιστρέφουν για να δώσουν το παρόν στη γιορτή του χωριού τους, που μέρα με την ημέρα ερημώνει και περισσότερο…. Όπως άλλωστε και τόσα άλλα χωριά του νομού Ξάνθης….
Ποιος μπορεί να το αρνηθεί πως δεν τον πιάνει μελαγχολία όταν επισκέπτεται κάποιο χωριό και ειδικά το δικό του…; Όταν βλέπει αυτή την εγκατάλειψη και την ερήμωση….; Όταν βλέπει άδεια καφενεία ή με λιγοστούς ηλικιωμένους να παίζουν τάβλι….; Όταν ακόμη και στα υποτιθέμενα κεφαλοχώρια οι νέοι να είναι απόντες και να επικρατεί η αποξένωση των κατοίκων….; Όταν σχολεία κλείνουν ή λειτουργούν με δέκα και δεκαπέντε μαθητές….; Τελικά ακόμη αναρωτιέμαι κατά πόσο ωφέλησε “ο Καποδίστριας” τις πρώην κοινότητες και τους τωρινούς πια δήμους… Η τονωτική ένεση δεν ήταν δυνατή για να κρατήσει και τους λιγοστούς νέους στον τόπο τους ή να κάνει κάποιους άλλους να γυρίσουν στα χωριά τους…. Ίσως τα καταφέρει καλύτερα ο “Καποδίστριας” ο νεότερος, ο δεύτερος και σε εθελοντική βάση, που συζητά η κυβέρνηση να υλοποίησει στο προσεχές μέλλον….
Τελικά οι εποχές μπορεί να αλλάζουν, όπως και οι συνήθειες και οι ανάγκες των ανθρώπων, ωστόσο υπάρχουν και κάποιες διαχρονικές αξίες, κάποια ήθη και έθιμα που θα πρέπει να τα διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού… Τα πανηγύρια στα χωριά θα πρέπει να συνεχίσουν να υπάρχουν και να βοηθάμε όλοι, τοπικές αρχές και κόσμο στη διατήρησή τους…. Και φυσικά οι αιρετοί μας άρχοντες να μη δίνουν το παρόν σε αυτά μόνο όταν διανύουμε προεκλογικές περιόδους…. Είναι όμορφο να αναβιώνεις τα λαϊκά γλέντια στις πλατείες των χωριών…. Ενώνεις τις μνήμες του παρελθόντος με το παρόν και ζεις πραγματικά ανθρώπινες στιγμές μέσα σε μια παγκοσμιοποιημένη κοινωνία που λειτουργεί με ψυχρούς οικονομικοπολιτικούς όρους και υπό την απειλή πάντοτε ενός πολέμου, έστω και διπλωματικού…..