ΕΡΩΤΗΣΗ ΛΥΡΑΤΖΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΤΑΣΧΕΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΔΗΜΟ ΞΑΝΘΗΣ
ΠΡΟΣ
- ΑΝΤΙΔΗΜΑΡΧΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
κ. ΦΑΝΟΥΡΑΚΗ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ
2.ΠΡΟΙΣΤΑΜΕΝΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
κα. ΤΖΑΝΟΓΛΟΥ ΚΑΛΛΙΟΠΗ
- ΤΜΗΜΑ ΤΑΜΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΟΔΩΝ
Κα.Κοκκίνου Περιστέρα (αναπληρώτρια προϊσταμένη)
ΕΡΩΤΗΣΗ
Τους τελευταίους μήνες γίναμε αποδέκτες πολλών παραπόνων από συμπολίτες μας για κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών τους λόγω χρεών προς τον Δήμο Ξάνθης και σε πολλές περιπτώσεις χωρίς καμία ειδοποίηση για την υπάρξει των οφειλών αυτών.
Σε δημοσίευμα τοπικής εφημερίδας με επιστολή συμπολίτη μας περιγράφεται λεπτομερώς η διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει ο Δήμος Ξάνθης όπως και σχόλια επί της διαδικασίας και σας την καταθέτω αυτούσια:
«Πριν την κατάσχεση πρέπει απαραίτητα να έχει διενεργηθεί από τις υπηρεσίες, ένας κύκλος εργασιών στον οποίο από τη βεβαίωση της οφειλής ως το σημείο της είσπραξής της να έχουν τηρηθεί κατά γράμμα όλες οι διαδικασίες που ορίζονται στο νομικό πλαίσιο. Η παραμικρή τυπική παρέκκλιση καθιστά τη διαδικασία ακυρωτέα.
Στο άρθρο 167 του κώδικα των Δήμων Ν. 3463/2006 αναγράφεται:
«Με την επιφύλαξη των ειδικών διατάξεων του παρόντος, για την είσπραξη των εσόδων των Δήμων και των Κοινοτήτων εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κώδικα Εισπράξεων Δημοσίων Εσόδων ισχύει για τους Δήμους μόνο κατά το σκέλος της είσπραξης των εσόδων τους και όχι κατά το σκέλος της βεβαίωσης αυτών.
Η βεβαίωση των οφειλών των Δήμων πρέπει να γίνεται σύμφωνα με το ΒΔ 17/5-15/6/2959 ως ακολούθως:
Η Βεβαίωση είναι ο προσδιορισμός μίας νόμιμης απαίτησης του Δήμου από έναν Δημότη. Η βεβαίωση γίνεται είτε βασιζόμενη στην απόφαση ενός οργάνου (π.χ. δημοτικά τέλη τα οποία καθορίζονται με απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου) είτε βασιζόμενη σε κάποιο νόμιμο τίτλο (π.χ. μία κλήση τροχαίας).
Η βεβαίωση διενεργείται σε δύο στάδια:
Στην βεβαίωση υπό ευρεία έννοια, είναι το πρώτο στάδιο στο οποίο ο δημότης μπορεί να προσφύγει κατά του βεβαιωθέντος σε αυτόν ποσού και
Στην βεβαίωση υπό στενοί έννοια, όπου το βεβαιωθέν ποσό γίνεται οριστικό (αν δεν έχει ασκηθεί προσφυγή) και διαβιβάζεται στον ταμεία για είσπραξη.
Ως εναρκτήριο σημείο της βεβαίωσης ορίζεται η σύνταξη βεβαιωτικού καταλόγου στον οποίο πρέπει να αναγράφονται ορθά όλα τα πλήρη στοιχεία του οφειλέτη και αυτός να φέρει από τον Προϊστάμενο της υπηρεσίας που τον εκδίδει.
Το Απόσπασμα του βεβαιωτικού καταλόγου κοινοποιείται στον οφειλέτη ως εξής:
Α) Εάν το ποσό που βεβαιώθηκε και υπερβαίνει τα 29,35 ευρώ, η κοινοποίηση του αποσπάσματος στον οφειλέτη γίνεται κατά τις διατάξεις των άρθρων 47 έως 57 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (Ν.2717/1999). Συγκεκριμένα, η επίδοση γίνεται με δικαστικό επιμελητή ή με δημοτικό υπάλληλο ή αστυνομικό όργανο (άρθρο 48 παρ. 2), στον τόπο κατοικίας ή εργασίας ή επαγγελματικής δραστηριότητας του οφειλέτη (άρθρου 50), στον ίδιο προσωπικά ή στα πρόσωπα που αναφέρονται στα άρθρα 50, 51, 52 και 53 (πληρεξούσιοι, σύνοικοι, υπάλληλοι κλπ) και σε περίπτωση απουσίας ή άρνησης παραλαβής γίνεται θυροκόλληση παρουσία ενός μάρτυρα (άρθρο 55).
Η θυροκόλληση συνίσταται στην επικόλληση του επιδοτέου εγγράφου εντός σφραγισμένου και αδιαφανούς φακέλου, επί του οποίου αναγράφονται μόνο τα στοιχεία της επιδίδουσας υπηρεσίας και του προς η κοινοποίηση προσώπου από μέρους του οργάνου της επίδοσης, με την παρουσία ενός μάρτυρα, στη θύρα της κατοικίας ή του χώρου εργασίας ή του υπηρεσιακού καταστήματος όπου κατοικεί ή εργάζεται, κατά περίπτωση, το πρόσωπο προς το οποίο έπρεπε να διενεργηθεί η παράδοση του εγγράφου (άρθρο 55 παρ. 2 Ν.2717/1999, όπως αυτή αντικαταστάθηκε από την παρ. 4 του άρθρου 49 του Ν.4055/2012).
Για κάθε επίδοση συντάσσεται έκθεση, η οποία περιέχει τα στοιχεία που ορίζουν τα άρθρα 44 και 56 και υπογράφεται από αυτόν που επιδίδει και αυτόν που παραλαμβάνει το έγγραφο καθώς και από το μάρτυρα, αν ο παραλήπτης αρνείται ή αδυνατεί να υπογράψει (άρθρο 56). Κατά τα λοιπά ισχύουν οι διατάξεις του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (Εγκ. Υπ. Οικον. ΠΟΛ. 1249/1-12-2014).
Οι ανωτέρω επιδόσεις μπορούν να γίνονται και με ηλεκτρονικά μέσα, εφόσον τα προς επίδοση έγγραφα φέρουν προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή κατά την έννοια του άρθρου 2 του Ν.4727/2020. Τα προς επίδοση έγγραφα που υποβλήθηκαν με ηλεκτρονικά μέσα, θεωρείται ότι επιδόθηκαν, εφόσον επιστραφεί στο δήμο από τον παραλήπτη ηλεκτρονική απόδειξη, η οποία φέρει προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή και ισχύει ως έκθεση επίδοσης (άρθρο 48 παρ. 6 του Ν.2717/1999, όπως αυτή προστέθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 49 του Ν.4055/2012). Οι λεπτομέρειες για την εφαρμογή της διαδικασίας αυτής καθορίζονται με το Π.Δ 40/2013.
Β) Η κοινοποίηση των αποσπασμάτων στους οφειλέτες ποσού μέχρι 29,35 ευρώ γίνεται είτε με δημοτικούς υπαλλήλους είτε με το ταχυδρομείο. Στην πρώτη περίπτωση ο παραλήπτης οφειλέτης ή, αν αυτός απουσιάζει, οι οικείοι του υπογράφουν σε ειδικό βιβλίο. Στην δεύτερη περίπτωση η αρμόδια υπηρεσία τηρεί ειδικό βιβλίο, στο οποίο καταχωρεί την αποστολή των αποσπασμάτων (άρθρα 61 παρ. 4 Ν.1416/1984 και 41 ΝΔ 4260/1962).
Με την κοινοποίηση των αποσπασμάτων, οι οφειλέτες καλούνται εγγράφως να ασκήσουν μέσα στην προβλεπόμενη προθεσμία τα ένδικα μέσα κατά την εγγραφής τους (άρθρο 4 παρ. 3 ΒΔ 17/5-15/6/1959).
Ο χρόνος άσκησης προσφυγής κατά του καταλόγου (εντός της προβλεπόμενης διαδικασίας) αρχίζει από την επομένη της επίδοσης.
Ταμειακή βεβαίωση που συντελείται χωρίς να έχει προηγηθεί η κοινοποίηση αποσπάσματος του βεβαιωτικού καταλόγου στον οφειλέτη νόμιμα, είναι ακυρωτέα (ΜΔΠρΑθην 4961/2023).
Ομοίως έχει κριθεί και σε απόφαση της ολομέλειας του ΣτΕαριθμ. 2281/2000 όπου αναφέρεται ότι δεν υπάρχει στάδιο έναρξης αναγκαστικής εκτελέσεως αν δεν έχει προηγουμένως κοινοποιηθεί εγκύρως και νομοτύπως η πράξη στον οφειλέτη.
Ο Δήμος Ξάνθης λοιπόν αγνοεί τα παραπάνω οριζόμενα και αποστέλλει όλα τα αποσπάσματα βεβαιωτικών καταλόγων ανεξαρτήτως ποσού, με αλληλογραφία ταχυδρομείου χωρίς να έχει στα χέρια του πράξεις επίδοσης οι οποίες να φέρουν την υπογραφή του παραλήπτη.
Θα θέλαμε να μάθουμε λοιπόν από μια τέτοιου είδους επίδοση ποιος είναι ο εναρκτήριος χρόνος άσκησης της εμπρόθεσμης προσφυγής; Και πως διασφαλίζουν οι υπηρεσίας ότι ο ίδιος ο οφειλέτης πραγματικά ενημερώθηκε ώστε να ασκήσει τα νόμιμα δικαιώματά του;
Ειδικά στο στάδιο της ευρεία βεβαίωσης και στις περιπτώσεις οφειλών μεγάλων ποσών η αποστολή του καταλόγου με αλληλογραφία είναι μέγα παράπτωμα διότι μπορεί ο ίδιος ο οφειλέτης να μην ενημερωθεί ποτέ και η μη άσκηση των δικονομικών δικαιωμάτων του να έχει για αυτόν καταστροφικό χαρακτήρα.
Άλλωστε και σε σχετική έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη για το θέμα αυτό (έτους 2018) αναφέρονται:
Σελ. 43. Από τη σχετική εμπειρία του Συνηγόρου του Πολίτη, η οποία επιβεβαιώνεται και από τις μαρτυρίες των αρμοδίων υπαλλήλων των δήμων, πολύ συχνά παραλείπεται η επίδοση του αρχικού βεβαιωτικού καταλόγου στον υπόχρεο, στις περιπτώσεις που απαιτείται από το νόμο, με αποτέλεσμα ο νόμιμος τίτλος είσπραξης να πάσχει ακυρότητα, η οποία βέβαια μόνο δικαστικά μπορεί να αναγνωρισθεί, κατόπιν άσκησης ανακοπής ή προσφυγής. Εξαίρεση στον κανόνα αποτέλεσμα η περίπτωση νησιώτικου δήμου, ο οποίος αφού του επισημάνθηκε από το Συνήγορο του Πολίτη, η πλημμελής βεβαίωση τελών παρεπιδημούντων σε βάρος δημότη του, ανακάλεσε την σχετική πράξη επιβολής των τελών.
Σελ. 45. Επισημαίνεται συνεπώς, ότι είναι αναγκαία η διαφώτιση των οικονομικών υπηρεσιών σχετικά με τη σοβαρότητα των κοινοποιήσεων, καθώς η κοινοποίηση, ναι μεν δεν αποτελεί στοιχείο του υποστατού-κύρους της πράξης, αποτελεί όμως την αφετηρία σειράς δικονομικών και ουσιαστικών δικαιωμάτων των οφειλετών, η απώλεια των οποίων δεν είναι νομικά ανεκτή. Οι κοινοποιήσεις των ατομικών διοικητικών πράξεων λαμβάνουν χώρο, με κάθε πρόσφορο τρόπο, υπό την επιφύλαξη βεβαίως τυχόν ειδικότερα οριζομένων τρόπων.
Η ταχυδρομική αποστολή των εγγράφων δεν αποτελεί ασφαλή τρόπο κοινοποίησης ατομικών διοικητικών πράξεων.
Ακόμη και δικαστικές αποφάσεις που θεώρησαν νόμιμη την επίδοση με συστημένη επιστολή, θεώρησαν την νόμιμη την αποστολή της ταμειακής ειδοποίησης που αφορά ενέργεια του δευτέρου σταδίου και η οποία προϋποθέτει ότι έγινε η πρώτη νόμιμη επίδοση του χρηματικού καταλόγου. Δηλαδή συνάγεται ότι ο οφειλέτης είχε ήδη ενημερωθεί στο πρώτο στάδιο και γνώριζε την οφειλή του.
Όσον αφορά το 2ο στάδιο τη διαβίβαση των καταλόγων στην ταμιακή υπηρεσία τονίζουμε:
Ο ταμίας έχει υποχρέωση να ελέγξει τον βεβαιωτικό κατάλογο πριν τον παραλάβει. Αν αυτός κρίνει ότι η επίδοσή του δεν έγινε νομότυπα πρέπει να επιστρέψει τον κατάλογο στο τμήμα που τον εξέδωσε με αίτημά του ώστε να γίνουν σωστά οι επιδόσεις διότι με τη μη ύπαρξη αποδεδειγμένης επίδοσης θίγεται το κύρος του καταλόγου και οι όποιες περαιτέρω ενέργειες χρήζουν ακυρότητας.
Επίσης ένα άλλο σημαντικό σημείο που πρέπει να σταθούμε είναι αυτό των προσαυξήσεων οι οποίες μπορούν να διαγραφούν στην περίπτωση που η επίδοση του βεβαιωτικού καταλόγου δεν έγινε επί αποδείξει στον οφειλέτη.
Θα θέλαμε επίσης να σταθούμε και στο γεγονός της επεξεργασίας των κατασχέσεων ειδικά στο τμήμα του ταμείου. Διάφορα πρόσωπα κάθε φορά επεξεργάζονται τον φάκελο κάθε οφειλέτη. Ακόμη και επί συμβάσει υπάλληλοι. Την ευθύνη της επεξεργασίας των κατασχέσεων την φέρει μόνο ο ταμίας. Θεωρούμε ότι τα έγγραφα των φακέλων των οφειλετών όπως και τα έγγραφα που διαβιβάζονται από τις τράπεζες μετά την επιβολή κατάσχεσης εμπεριέχουν πλήθος προσωπικών δεδομένων τα οποία θα έπρεπε να προστατεύονται και να τηρούνται με μεγαλύτερη εχεμύθεια και από ένα μόνο πρόσωπο.
Η κατάσχεση είναι επαχθές μέτρο για τον οφειλέτη θίγει την προσωπικότητά του ειδικότερα εάν αυτός έχει άγνοια του γεγονότος και μεταβάλει την κοινωνική του σταθερότητα. Πρέπει να επιβάλλεται ως μέτρο εφόσον εξαντληθούν οι τρόποι προσέγγισής του οφειλέτη (π.χ. κλήση για σύναψη ρύθμισης ώστε να αποφθεχθεί η λήψη αναγκαστικών μέτρων).
Το 90% των κατασχέσεων που επιβλήθηκαν από τον Δήμο επιβλήθηκαν χωρίς να έχουν τηρηθεί νομότυπα οι ανωτέρω διαδικασίες και προκειμένου οι υπεύθυνοι υπάλληλοι να αποποιηθούν τις ευθύνες τους ώστε να μην διαγραφούν οι οφειλές.»
Σύμφωνα με τα παραπάνω
Ερωτάστε τα εξής :
1ονAκολουθήθηκε η νόμιμη διαδικασία της βεβαίωσης των οφειλών ;
2ον Βεβαιώθηκαν όλες οι οφειλές των οφειλετών του Δήμου Ξάνθης ; γιατί σύμφωνα με τις οχλήσεις που είχαμε αφορούν και οφειλές 20ετίας , οπότε συμπεριλαμβάνονται στον βεβαιωτικό κατάλογο και επιχειρήσεις που έκλεισαν τον κύκλο εργασιών τους; ο Δήμος επέτρεψε την μεταβίβαση επιχειρήσεων πριν την εξόφληση των οφειλών; βεβαιώθηκαν εμπρόθεσμα οι οφειλές ώστε να γίνουν απαιτητές;
3ονΠότε χρονικά συντάχθηκαν οι βεβαιωτικοί κατάλογοι; εάν είχε περάσει η πενταετία της δημιουργίας της οφειλής από την σύνταξη των βεβαιωτικών καταλόγων ; και για ποιο λόγο στις περιπτώσεις που η οφειλή ξεπέρασε χρονικά την πενταετία δεν έγιναν απαιτητά από την Δήμο;
4ον Εστάλησαν ειδοποιητήρια στους οφειλέτες με αποδεικτικό παραλαβής και στις σωστές διευθύνσεις τους ώστε να έχουν το δικαίωμα ενστάσεων αλλά και διευθέτησης της οφειλής ;
Σήμερα υπάρχουν δεσμευμένοι πάρα πολλοί λογαριασμοί πολιτών και μάλιστα επαγγελματικοί λογαριασμοί οι οποίοι τις μέρες αυτές έχουν να κάνουν αυξημένες πληρωμές. Το θέμα δεν είναι να βρει το δίκιο του αυτός που έχει τη δυνατότητα να πληρώσει δικηγόρο και να κυνηγήσει τον Δήμο, το θέμα είναι να δικαιωθούν όλοι όσοι αδικήθηκαν.
Παρακαλώ να μου αποσταλούν οι απαντήσεις και εγγράφως με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο σύμφωνα με τις αρμοδιότητες που απορρέουν από την θέση ευθύνης του καθενός .
ΝΕΑ ΞΑΝΘΗ
ΛΥΡΑΤΖΗΣ ΠΑΣΧΑΛΗΣ