ΛΑΖΑΡΙΝΕΣ – ΛΑΖΑΡΑΚΙΑ
Γράφει ο Στέλιος Αρσενίου

Στο διάβα του καιρού, των χρόνων, με αγαλλίαση βλέπουμε να αναβιώνουν απο τους Πολιτιστικούς Συλλόγους ήθη και έθιμα με ρίζες στα βάθη των αιώνων, αυτά που μας κράτησαν όρθιους σε χαλεπούς καιρούς.
Θέλετε τα αποκαλείτε Ευαγγέλιο, θέλετε προσευχητάρι, θέλετε πυξίδα…
Όπως και να τα χαρακτηρίσετε, ένας είναι ο κοινός παρονομαστής.
Οδηγός επιβίωσης του Γένους.
Η φωτοβολίδα που μες τη νύχτα σκάει του Ορφέα Περίδη.
Οι Λαζαρίνες, τα Λαζαράκια μας βάζουν ανήμερα του Λαζάρου στο πνεύμα των ημερών που θα ακολουθήσουν με τα πάθη, τη Σταύρωση, την Ανάσταση του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού.
Οι Λαζαρίνες ήταν μικρά κορίτσια της ηλικίας των τελευταίων τάξεων του Δημοτικού Σχολείου ή και μεγάλες γυναίκες που το Σάββατο του Λαζάρου τραγουδούσαν και χόρευαν τα λαζαριανά τραγούδια, γυρνώντας απο σπίτι σε σπίτι.
Ήταν όμως και το έθιμο της ίδιας μέρας, το έθιμο του Λαζάρου, που διατηρήθηκε ζωντανό μέχρι λίγο μετά απο τα μέσα του προηγούμενου αιώνα, για την αναβίωση του οποίου προσπαθούν σήμερα κάποιοι συμπολίτες μας, συνεπαρμένοι απο τη λαϊκή μας παράδοση.
Στην πόλη μας τα μέλη του Χορευτικού Ομίλου Ξάνθης ( δεσποινίδες – κυρίες ) το αναβίωσαν με κάθε μεγαλοπρέπεια τα τελευταία χρόνια.
Παρούσες στη Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό της του Θεού Σοφίας, με χορούς μετά στον αύλειο χώρο.
Έθιμο με ρίζες στην αρχαιότητα, ύμνος στην αλλαγή της εποχής, με πάμπολλες παραλλαγές απο γενιά σε γενιά, στις μέρες που πήρε τη σκυτάλη ο Χριστιανισμός, σχετίστηκε με την Ανάσταση του Λαζάρου.
Παλαιότερα το έθιμο αναβίωνε απ άκρου σ΄ άκρο της πατρίδας μας.
Κυρίαρχη απόχρωση στις φορεσιές που έχουν οι Λαζαρίνες είναι το κόκκινο.
Καλλίγραμμες, στολισμένες, κρατώντας κούκλα, ή κόπανο, ή ρόκα τυλιγμένη με πολύχρωμα κουρέλια μαζί με το καλάθι απο λουλούδια, περιφέρονται στα σπίτια τραγουδώντας: Βάγια, βάγια του βαγιού τρώνε ψάρια και κολιό και την άλλη Κυριακή τρώνε κόκκινο αυγό.
Το καλάθι γεμίζει με Λαζαράκια, φρούτα, καρπούς, ό,τι προαιρούνται οι κυράδες.
Τι είναι τα Λαζαράκια;
Ειδικά κουλουράκια που οι γυναίκες ζυμώνουν ανήμερα το πρωΐ του Λαζάρου.
Έχουν σχήμα ανθρώπου σπαργανωμένου, όπως ακριβώς παρουσιάζεται ο Λάζαρος στις εικόνες.
Όσα παιδιά έχει η οικογένεια, τόσα Λαζαράκια πλάθουν ενώ στη θέση των ματιών βάζουν 2 γαρίφαλα.
Σε άλλες περιοχές έχουμε παραλλαγές στο έθιμο.
Το μόνο σίγουρο παντού, είναι στο πλάσιμο να έχουν χεράκια σταυρωμένα.
Εκεί που τα έθιμα τηρούνται με θρησκευτική ευλάβεια, τα στολίζουν, τα καλλωπίζουν.
΄΄ Στήκετε και κρατείτε τας παραδόσεις…΄΄.
Παραίνεση του Αποστόλου Παύλου ( Θεσ. β΄ 2,15).
Χρόνια σας πολλά, Καλή Ανάσταση, Καλό Πάσχα.

Στέλιος Αρσενίου