ΘΕΟΦΑΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Η εκπαιδευτική κατάσταση στη Θράκη στα τέλη του 19ου αιώνα μέσα από πηγές της εποχής
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΠΑΝΙΔΗ
ΘΕΟΦΑΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ
Η εκπαιδευτική κατάσταση στη Θράκη
στα τέλη του 19ου αιώνα
μέσα από πηγές της εποχής
Τον εκπαιδευτικό Φάνη Παπαδάκη
τον γνωρίζω εδώ και χρόνια.
Μάλιστα στο Δημοτικό Συμβούλιο
του Μητροπολιτικού Δήμου Ξάνθης
που εκλέχθηκε το 2019,
μετείχαμε από κοινού ως εκλεγμένοι δημοτικοί σύμβουλοι,
από διαφορετική όμως δημαρχιακή παράταξη.
Ο Φάνης πάντα είχε να καταθέσει μια αντιπρόταση
σε έναν τόπο που κινούταν ξέφρενα προς το μηδέν.
Πιστεύω ότι ο αξιακός άξονάς του,
ήταν το φαντασιακό μιας αενάως ερχόμενης
πολιτιστικής εξέγερσης,
απέναντι στα παρακμιακά πανηγύρια
της καθ’ ημάς καθημερινότητας.
Το καλοκαίρι του 2024 μου εμπιστεύτηκε
την πρόσφατη επιστημονική του μελέτη
«Η εκπαιδευτική κατάσταση στη Θράκη
στα τέλη του 19ου αιώνα μέσα από πηγές της εποχής».
Αυτές τις ημέρες αξιωθήκαμε και την εκδώσαμε.
Ένα βιβλίο που δημιουργεί θεμέλια και όχθες
στο ποτάμι της εκπαιδευτικής μνήμης
για την ευρύτερη περιοχή της Μάνας Γης Θράκης.
«Η παρούσα μελέτη εστιάζει στον ρόλο της ελληνικής εκπαίδευσης στην τουρκοκρατούμενη Θράκη, και συγκεκριμένα στο βιλαέτι της Ανδριανουπόλεως, κατά τον ύστερο 19ο αιώνα.
Η χρονική περίοδος επιλέγεται σκόπιμα, καθώς οι τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα και οι αρχές του 20ου σημαδεύονται από έντονες εθνικές αντιθέσεις στα Βαλκάνια. Η εκπαίδευση, ως ιδεολογικός μηχανισμός, έρχεται στο προσκήνιο ως όχημα διαμόρφωσης εθνικής συνείδησης και προώθησης εθνικών συμφερόντων.
Στο πλαίσιο αυτό, η ελληνική εκπαίδευση στη Θράκη αποκτά πολλαπλές λειτουργίες. Αφενός, διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην εκμάθηση και διάδοση της ελληνικής γλώσσας. Η γλώσσα, όντας θεμελιώδες στοιχείο εθνικής ταυτότητας, αποτελεί πεδίο έντονου ανταγωνισμού. Η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στους Έλληνες υπηκόους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στοχεύει στην ενίσχυση της εθνικής τους συνείδησης και στην τόνωση του αισθήματος ανθεκτικότητας απέναντι στις πιέσεις αφομοίωσης.
Αφετέρου, η ελληνική εκπαίδευση φέρει έντονα αλυτρωτικά χαρακτηριστικά. Η προώθηση της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού συνυφαίνεται με την καλλιέργεια της ιδεολογίας της Μεγάλης Ελλάδας.
Αναλύονται οι μορφές και οι μέθοδοι που υιοθετήθηκαν από την ελληνική εκπαίδευση στην Αδριανούπολη για την επίτευξη των προαναφερθέντων στόχων. Εξετάζονται οι διδακτικές πρακτικές, τα εκπαιδευτικά προγράμματα, η δραστηριότητα των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, καθώς και η αλληλεπίδραση της ελληνικής εκπαίδευσης με τον τοπικό πληθυσμό.
Επιπλέον, η εργασία διερευνά τις αντιδράσεις που προκάλεσε η δραστηριότητα της ελληνικής εκπαίδευσης στην Αδριανούπολη εκ μέρους των οθωμανικών αρχών και των άλλων εθνοτήτων που συνυπήρχαν στην περιοχή. Αναλύονται οι προσπάθειες των Οθωμανών να περιορίσουν την επιρροή της ελληνικής εκπαίδευσης, καθώς και οι ανταγωνισμοί που εκδηλώθηκαν με άλλες εθνότητες, όπως οι Βούλγαροι και οι Τούρκοι.»
Τον ευχαριστώ θερμά για την εμπιστοσύνη.
Με εκτίμηση
Μιχάλης Σπανίδης
(isbn: 978-618-5699-42-0 / διάσταση: 17Χ24/σελίδες: 167)
