Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΤΩΝ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΩΝ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΚΑΙ Η ΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΡΑΜΠΑΝ ΙΜΠΡΑΜ ΟΓΛΟΥ

Με την εαρινή ισημερία  στις 21 Μαρτίου έχει καθιερωθεί να γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης. Μου έκανε τρομερή εντύπωση ότι η ίδια μέρα είναι αφιερωμένη στο Θέατρο για νέους και εφήβους, Ημέρα κατά του Ρατσισμού, για το σύνδρομο  Down, Ημέρα Κουκλοθεάτρου.

  Η ιδέα για  την  Παγκόσμια Ημέρα της Ποίησης  ξεκίνησε μετά από πρόταση του πρόωρα χαμένου ποιητή Μιχαήλ Μήτρα. Γιορτάστηκε στην Ελλάδα για πρώτη φορά το 1998, και την επόμενη χρονιά ο συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός, πρέσβης της Ελλάδας στην UNESCO, εισηγήθηκε στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του οργανισμού η 21η Μαρτίου να ανακηρυχθεί Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, όπως η 21η Ιουνίου είναι Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής. Πράγματι, πρέσβεις από χώρες της Μεσογείου υποστήριξαν την εισήγηση και η ελληνική πρόταση υπερψηφίστηκε.

*

  Στη σημερινή εκδήλωση τιμούμε στο πρόσωπο της Ραμπάν Ιμπράμ Ογλού με την ευκαιρία της νέας δεύτερης ποιητικής συλλογής της τους δημιουργούς της περιοχής μας.

  Πριν προσεγγίσω την ποίηση της Ραμπάν, θεωρώ απαραίτητο να αναφερθώ συνοπτικά στους σύγχρονους δημιουργούς του λόγου που ανήκουν στη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης.

    Αρκετοί μουσουλμάνοι και μουσουλμάνες ασχολούνται με τη λογοτεχνία, δημοσιεύοντας κείμενα στα ελληνικά. Βιβλία ποίησης παρουσίασαν εκτός από τη Ραμπάν στην οποία θα ανφερθούμε ξεχωριστά, η Νιλγκιούν Τουρσέν Ογλού και ο Σαλή Ελιάζ που έχουν εκδώσει ποιητικές συλλογές. Ο  μακαρίτης Σεμπαϊδήν Καραχότζα, εκτός από άλλες πολλές σημαντικές εργασίες,  έχει μεταφράσει έλληνες ποιητές στην πομακική. Προσθέτουμε επίσης την  Μπουρτσού  Γιαμανσαβαστσιλάρ   που έχει μεταφράσει από τα ελληνικά στα τουρκικά την Αιολική Γη του Ηλία Βενέζη, και άλλα έργα.  Αναφέρουμε ακόμη τον Χασάν Μπουγιουκλού  που δημοσίευσε τη μετάφραση του θεατρικού έργου του Ναζίμ Χικμέτ «Ο Ταξιδιώτης».

  Επιπλέον, ο  ποιητής Σαμπρή Χατζηιμπράμ, εκτός από τα δικά του ποιήματα, κατά καιρούς φιλοτεχνεί μεταφράσεις από την τουρκική, άγνωστων ενπολλοίς ποιητών, στη γλώσσα μας.

  Στην Κομοτηνή, από τη μουσουλμανική μειονότητα, αναφέρεται ο Χασάν Αχμέτ, γιατρός και ποιητής, και ο ιδιαίτερα σημαντικός ποιητής Τζεμ Εσκιτζόγλου.

  Να σημειώσουμε ότι το 20^ο7 στις εκδόσεις Σπανίδη κυκλοφόρησε το σημαντικό βιβλίο «Ανθολογία Ανέκδοτης Ποίησης – Σύγχρονοι Θράκες Ποιητές» με επιμέλεια της Ελένης Εφραιμίδοιυ. Περιέχονται ποιήματα του Τζεμ, της Ραμπάν και του  Σεμπαϊδήν

  Ολοκληρώνοντας  τον μικρό αυτό περίπατό μας  αναφέρουμε  δύο ιδιαίτερα συγκινητικές περιπτώσεις.

  Το 2022 εκδόθηκε το ωραίο δίγλωσσο βιβλίο του 8^ου Γυμνασίου Ξάνθης «Το κορίτσι Κατσίκα στις εκδόσεις  του Μιχάλη Σπανίδη. «Το αφηγήθηκε η Εμπιέ Χουσείν Ογλου στην κόρη της Σονγκιούλ Ραμαδάν Ογλου η οποία το κατέγραψε στα ελληνικά. Την μεταγραφή του παραμυθιού στα τσιγγανικά έκανε ο Εμίν Γιασάρ Ογλου.

  Τέλος, πριν από λίγες μέρες, έγινε η πρώτη δημόσια παρουσίαση  του βιβλίου της 12χρονης Κιμεριώτισσας  Χαγιάτ Μποζ  με τίτλο «Η χρονομηχανή του μικρού» που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις ΣΠΑΝΙΔΗ.

*

  Την Ραμπάν Ιμπράμογλου (γενν. 1982) την πρωτογνώρισα μέσα από τα ποιήματά της στην αξιολογότατη «Ανθολογία Ανέκδοτης Ποίησης – Σύγχρονοι Θράκες Ποιητές» εκδ. Σπανίδη, 2007, της οποίας την επιμέλεια είχε η Ελένη Εφραιμίδου.

  Θυμάμαι από την πρώτη γνωριμία μας έναν ευαίσθητο και δημιουργικό άνθρωπο. Η Ραμπάν αποφοίτησε από το δημοτικό σχολείο στο Μικροχώρι του δήμου Τοπείρου, ακολούθησε το Γυμνάσιο Ερασμίου, το 3ο ΤΕΕ Ξάνθης, ακολούθησαν ανώτατες σπουδές, φοίτησε στο Δημοκρίτειο Παν. Θράκης ως εκπαιδευτικός της πρωτοβάθμιας – πριν από λίγες μέρες ορκίστηκε.

 Από μικρή ασχολείται με τη ζωγραφική και την ποίηση.

Ένα δείγμα από την «Ανθολογία».

Η ζωή

Είναι ένα ταξίδι / Το καράβι μας αφήνει / στα βαθιά πελάγη / Η μοίρα δεν αλλάζει τα γραμμένα / Ο ήλιος λάμπει από ψηλά χαμογελώντας . / Η βροχή κλαίει όταν / έρχεται το τέλος του ταξιδιού.

Η Ραμπάν το 2014 στις εκδόσεις Σπανίδη εξέδωσε την ποιητική συλλογή «Νέστος, ο Παράδεισος της ψυχής μου».

«Αύγουστος μια ζέστη καυτή

Πάνω στο λόφο ένα κερί αναμμένο.

Η δύναμη του Θεού,

Ο Άη Θανάσης πάνω στα Άβδηρα.

Χάθηκα, ζήτησα βοήθεια.

Μια δύναμη, οι πιστοί.

Ένα σύμβολο της μοίρας.

Δρόμος μακρύς, δρόμος δύσκολος.

Άναψα ένα κερί, μια ευχή.

Υγεία σε όλη τη γη» .

  Παρακολουθώ  εδώ και μια δεκαετία την πορεία και τον αγώνα της. Το 2021 είχε την καλοσύνη να μου εμπιστευθεί κάποια αδημοσίευτα νέα ποιήματά της.

Η γη δακρύζει

Ένας κρύος ιδρώτας

Ο χάρος

Ένας κρύος ιδρώτας

Η πανδημία

Η γη δακρύζει

Ο ουρανός δακρύζει

Το χώμα δακρύζει

Πόσο ακόμα Μοναξιά

Πόσο ακόμα φυλακή

Η γη περιμένει την υγεία

Η μόνη ελπίδα.

  Και τώρα, μέσα στο 2025, έχουμε τη νέα συλλογή της «Τα κομμάτια της ψυχής»

  Ένας  σύντομος  περίπατος στη νέα της συλλογή δείχνει τον κόσμο και τις ευαισθησίες της:

–         Η ποίηση γεννήθηκε μέσα στην ψυχή μου

Μέρα με τη μέρα

Γεννήθηκε

Μέσα από δυσκολίες

Δάκρυα

Φυλακής σκοτάδι

Σιωπή

–         Το αίμα στάζει πάνω στο μάρμαρο

το αίμα

Κεχρόκαμπος

Πόντος

Πρίστινα

[…] Κεχρόκαμπος οι ρίζες μου

–         Όχι πια πόλεμος

Παιδιά πεθαίνουν

Το αύριο πεθαίνει

  Πότε δεν ξεχνά, βέβαια, τον Νέστο τον αρχέγονο:

Εκεί υπάρχει μια ζωή

Το Κοτζά Ορμάν

Το κομμάτι ζωής του Νέστου

Το κομμάτι της ψυχής μου

Ο Νέστος.

  Ευχαριστώ Ραμπάν για την εμπιστοσύνη και αγάπη στο πρόσωπό μου – Πάντοτε μπροστά!

ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ

ΞΑΝΘΗ, 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2025