Ένα σημαντικό βήμα για την προστασία των ασυνόδευτων ανηλίκων στην Ελλάδα

Μετά από χρόνια προσπαθειών για την καθιέρωση ενός ολιστικού πλαισίου υποστήριξης των ασυνόδευτων παιδιών, την 1η Ιανουαρίου 2024 εκκίνησε η υλοποίηση του Εθνικού Συστήματος Επιτροπείας Ασυνόδευτων Ανηλίκων, το οποίο αποτέλεσε μια σημαντική τομή στο τομέα της παιδικής προστασίας στην Ελλάδα. 

Το νέο σύστημα σχεδιάστηκε για να διασφαλίσει ότι κάθε ασυνόδευτο παιδί θα έχει έναν ορισμένο επαγγελματία εντεταλμένο επιτροπείας που θα καλύπτει τις ανάγκες για την προστασία και εκπροσώπησή του, και θα διασφαλίζει ότι θα λαμβάνει φροντίδα προσαρμοσμένη στις ανάγκες του. Η υλοποίησή του, υπό τον συντονισμό της Γενικής Γραμματείας Ευάλωτων Πολιτών και Θεσμικής Προστασίας του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, από δυο φορείς με σημαντική εμπειρία σε θέματα παιδικής προστασίας, όπως η ΜΕΤΑδραση και η Praksis, διασφαλίζει ότι το έργο αυτό, παρά τις προκλήσεις της καινούργιας αρχής, θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες των ανηλίκων και του πεδίου.

Την προηγούμενη Παρασκευή, ένα χρόνο μετά την έναρξη της εφαρμογής του, παρουσιάστηκαν τα πρώτα αποτελέσματα ανατροφοδότησης αναφορικά με την υλοποίηση του Εθνικού Συστήματος, η οποία υποστηρίχθηκε από αποσπασμένο προσωπικό της UNICEF και του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο (EUAA). Στην εκδήλωση που συνδιοργανώθηκε από τη Γενική Γραμματεία και τη UNICEF συμμετείχαν εκπρόσωποι δημόσιων φορέων, οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και ειδικοί στον τομέα της παιδικής προστασίας.

Στην εκδήλωση απηύθυνε χαιρετισμό ο Γενικός Γραμματέας Ευάλωτων Πολιτών και Θεσμικής Προστασίας, κ. Ηρακλής Μοσκώφ, ο οποίος δήλωσε ότι ο πρώτος χρόνος υλοποίησης του Εθνικού Συστήματος Επιτροπείας Ασυνόδευτων Ανηλίκων αποτελεί ορόσημο για την Ελλάδα στην προσπάθεια ενίσχυσης της προστασίας των πιο ευάλωτων παιδιών, έχοντας συμβάλλει στη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πλαισίου για την υποστήριξη των ανηλίκων, παρέχοντας τους τη στήριξη που απαιτείται για την εξασφάλιση των δικαιωμάτων τους, με έμφαση στην ενταξιακή τους προοπτική εστιάζοντας στην εκπαίδευση, τις δεξιότητες και την πρόσβασή τους στην αγορά εργασίας.

Η Αναπληρώτρια Εκπρόσωπος της UNICEF στην Ελλάδα, κ. ΆσπαΠλακαντωνάκη, τόνισε τη σημασία της Επιτροπείας ως βασικού μηχανισμού προστασίας και υπεράσπισης των δικαιωμάτων των ασυνόδευτων ανηλίκων. Αναφέρθηκε ειδικά στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, την οποία η Ελλάδα έχει κυρώσει από το 1992, υπογραμμίζοντας τρία βασικά άρθρα:

• Άρθρο 3 – Το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού πρέπει να αποτελεί πρωταρχική μέριμνα σε κάθε απόφαση που το αφορά.
• Άρθρο 12 – Τα παιδιά έχουν το δικαίωμα να εκφράζουν τη γνώμη τους και να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη η άποψή τους.
• Άρθρο 20 – Τα παιδιά που στερούνται οικογενειακού περιβάλλοντος πρέπει να λαμβάνουν κατάλληλη φροντίδα και προστασία από το κράτος.

Η UNICEF έχει στηρίξει ενεργά την προσπάθεια υλοποίησης του Εθνικού Συστήματος Επιτροπείας Ασυνόδευτων Ανηλίκων στην Ελλάδα παρέχοντας τεχνική υποστήριξη στη Γενική Γραμματεία. Η υποστήριξη επικεντρώθηκε στην παρακολούθηση και αξιολόγηση της λειτουργίας του Εθνικού Συστήματος, με στόχο τη διασφάλιση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών επιτροπείας. Η ανατροφοδότηση που παρουσιάστηκε ανέδειξε τα πρώτα θετικά βήματα στη λειτουργία του συστήματος, αλλά και τις προκλήσεις που αναδύονται κατά την υλοποίηση του.

Η παρουσίαση ολοκληρώθηκε με ανοιχτή συζήτηση, όπου διατυπώθηκαν προτάσεις για τη βελτίωση και περαιτέρω ενίσχυση του συστήματος. Τα συμπεράσματα της εκδήλωσης θα αξιοποιηθούν για τη χάραξη των επόμενων βημάτων, με στόχο τη δημιουργία ενός συνεκτικού, αποτελεσματικού και παιδοκεντρικού Εθνικού Συστήματος Επιτροπείας.

Η Γενική Γραμματεία Ευάλωτων Πολιτών και Θεσμικής Προστασίας, η UNICEF και οι φορείς υλοποίησης παραμένουν προσηλωμένοι στη διασφάλιση ότι κάθε ασυνόδευτο παιδί στην Ελλάδα θα έχει πρόσβαση στην προστασία, την υποστήριξη και την εκπροσώπηση που του αξίζει.