Ο τρόπος που ασκείται η εξουσία στην Ελλάδα, είναι η κύρια πηγή των διαχρονικών προβλημάτων, που αντιμετωπίζει η κοινωνία και η οικονομία της χώρας. Από το πελατειακό κράτος και την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, που προσβάλουν κάθε αίσθηση ισότητας μεταξύ των Ελλήνων πολιτών, μέχρι την αποτυχία μας να αλλάξουμε παραγωγικό μοντέλο και να διαχειριστούμε καθημερινά προβλήματα, όπως η ακρίβεια, όλες οι μεγάλες προκλήσεις της χώρας εντείνονται δραματικά, αντί να λύνονται από μια εξουσία υπερσυγκεντρωτική και ανέλεγκτη. Αυτό, σημαίνει ότι αν θέλουμε να αρχίσουμε τη διαδικασία επίλυσης σημαντικών προβλημάτων της χώρας, θα πρέπει να ξεκινήσουμε με μια ριζοσπαστική αποσυγκέντρωσή της, με διαφάνεια και λογοδοσία. Μια μεγάλη διοικητική μεταρρύθμιση, που θα μειώσει προνόμια της κεντρικής εξουσίας, με σκοπό να αναβαθμίσει τις δυνατότητες τοπικών θεσμών, κοινωνιών και οικονομιών.
Εκπόνησα την Αναγέννηση, το σχέδιό μου για την Ελλάδα, που στέκεται στα πόδια της, δημιουργεί πλούτο και τον μοιράζει δίκαια, όταν, ως Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού, απέτυχα να αναπτύξω τουριστικά τον Όλυμπο και να δώσω νέα πνοή στον τουρισμό της Θράκης, της Ηπείρου και της Πελοποννήσου, τρεις περιοχές με απίστευτο πλούτο που κατατάσσονται στις πιο φτωχές της Ευρώπης. Βασικό εμπόδιο, στο εγχείρημά μου, ήταν η αδυναμία των τοπικών φορέων να συνεργαστούν, λόγω της αποκλειστικής αναφοράς τους σε άλλοΥπουργείο ο καθένας. Ο Περιφερειάρχης αναφέρεται στο Υπουργείο Εσωτερικών.
Ο Δήμαρχος επισκέπτεται το ίδιο Υπουργείο, αλλά άλλη μέρα, για άλλα θέματα. Ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου το Υπουργείο Οικονομικών, ο Πρόεδρος του Συνεταιρισμού το Αγροτικής Ανάπτυξης, ο Πρύτανης του Τοπικού Πανεπιστημίου το Παιδείας, ο Πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου το Εργασίας. Ο καθένας λύνει τα δικά του, επιμέρους θέματα, με τον αρμόδιο Υπουργό και κανείς δεν ασχολείται με τον συνολικό σχεδιασμό μιας περιοχής ή μιας αγοράς που θα μπορούσε να αναπτυχθεί,για το καλό της κοινωνίας. Το άνοιγμα,όμως, μιας αγοράς ή η αλλαγή στον τρόπο επίλυσης διαχρονικών θεμάτων, χρειάζεται ευρύτερες συνεργασίες και το σημερινό διοικητικό μοντέλο λειτουργεί αντίθετα σε αυτές.
Το φαινόμενο δεν είναι καινούργιο. Από την ίδρυση του σύγχρονου κράτους, η υπερσυγκέντρωση της εξουσίας και η απαξίωση θεσμών όπως η Βουλή, η Δικαιοσύνη, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, είχε προτεραιότητα την εξυπηρέτηση μικρών και μεγάλων συμφερόντων (το ρουσφέτι, τη συλλογή των φόρων για την αποπληρωμή δανείων κ.ά.) και όχι το καλό της κοινωνίας (πχ την ενθάρρυνση της ανάπτυξης). Ποτέ,όμως, η υπερσυγκέντρωση της εξουσίας δεν έφτασε στα επίπεδα που βρίσκεται σήμερα. Όταν κατέθεσα στο κόμμα μου την Αναγέννηση, το Μαξίμου δεν είχε ακυρώσει ακόμα και τα Υπουργεία.
Η υπερσυγκέντρωση εξουσίας δεν αφορά,όμως, μόνο το πρόβλημα του τοπικού σχεδιασμού και της συρρίκνωσης της παραγωγικής βάσης. Είναι ο βασικός λόγος για την αύξηση των ανισοτήτων στην Ελλάδα.
Οι ανισότητες σε εισόδημα, περιουσία και πρόσβαση στην εξουσία, στην Ελλάδα εντείνονται συνεχώς και ευθύνονται για την αδρανοποίηση κοινωνικών στρωμάτων, την ερήμωση της Περιφέρειας και το νέο κύμα μετανάστευσης των νέων εκτός Ελλάδος.
Η Αναγέννηση αφορά μία πρόταση, για αλλαγή παραδείγματος στο πώς διοικείται και στο πώς παράγει και διανέμει πλούτο η χώρα, προκειμένου να βγει από τον φαύλο κύκλο της εξάρτησης από τις εισαγωγές, της χαμηλής παραγωγικότητας, της δημιουργίας στρατιών νεόπτωχων εργαζομένων και της ερήμωσης της Περιφέρειας.
Στόχος, ο ενάρετος κύκλος της ανάπτυξης κάθε τοπικής κοινωνίας, της καινοτομίας, των εξαγωγών, της παραγωγικότητας με ενίσχυση της εργασιακής ασφάλειας. Η εφαρμογή της, ωστόσο, δεν εδράζεται απλά στην κεντρική εξουσία, η οποία παίρνει την πρωτοβουλία και εποπτεύει, αλλά αποσυγκεντρώνεται μέσω της σύμπραξης μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ώστε η εταιρική σχέση μεταξύ δημόσιων θεσμών, επιχειρήσεων, εργασιακών σωματείων και ευρύτερων κοινωνικών εταίρων, να στοχοθετεί και να υλοποιεί. Αφορά μια σειρά πρακτικών αλλαγών, που μπορούν να εφαρμοστούν γρήγορα και να φέρουν άμεσα αποτελέσματα.
Η Μεγάλη Μεταβίβαση
Η Αναγέννηση βασίζεται στην ιδέα ότι αν θέλουμε να παράξουμε πλούτο, και να τον μοιράσουμε κοινωνικά, γεωγραφικά και διαγενεακά, δίκαια, πρέπει πρώτα να κάνουμε μια γενναία μεταρρύθμιση και να μεταβιβάσουμε εξουσία και πόρους με διαφάνεια από το κέντρο, από το σημερινό Μαξίμου, σε σύγχρονους θεσμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Επιμελητήρια, Συνεταιρισμούς, Επαγγελματικούς και Συνεταιριστικούς Φορείς και αυτόνομα Πανεπιστήμια, που συνεργάζονται και λογοδοτούν στους πολίτες. Η “Μεγάλη Μεταβίβαση” είναι απαραίτητη, διότι, αν θέλουμε να αλλάξουμε παραγωγικό μοντέλο, πρέπει να διευρύνουμε την παραγωγική μας βάση, να βάλουμε περισσότερες Ελληνίδες και Έλληνες στο παιχνίδι της ανάπτυξης. Και ο καλύτερος τρόπος να το κάνουμε αυτό, είναι να μεταφέρουμε την εξουσία σε θεσμούς που συνεργάζονται, για να υλοποιήσουν τοπικά προγράμματα ανάπτυξης σε όλη την Ελλάδα, τα οποία προικίζει, στον βαθμό που μπορεί, συνολικά το κεντρικό πολιτικό σύστημα. Όπως, δηλαδή, συμβαίνει σε όλα τα Ευρωπαϊκά κράτη
Η προτεινόμενη πολιτική, συναντά διεθνή παραδείγματα, όπως στις ΗΠΑ, το πρόγραμμα BuildBackBetter του Joe Biden, στη Γερμανία, το πρόγραμμα Industrie 4.0, καθώς και το πρόγραμμα βιομηχανικής πολιτικής του KierStarmer, στο Ηνωμένο Βασίλειο, ProsperitythroughPartnership.
ΑΠΕ στις τοπικές κοινωνίες
Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, έδωσε όλη την ενέργεια στους έχοντες, και όταν αυτοί αυξάνουν τις τιμές, η Κυβέρνηση μαζεύει φόρους, κρατώντας ψηλά τον ΦΠΑ και μοιράζει PASS. Με αυτόν τον τρόπο, συμμετέχει στην αύξηση της ακρίβειας, αντί να τη μειώνει. Υπάρχει άλλος δρόμος. Να δώσουμε μέρος της ενέργειας στις τοπικές κοινωνίες, που την παράγουν και αυτές, να τη μοιράσουν σε Δήμους, Συνεταιρισμούς και Επιμελητήρια, που θα μπορούσαν να περάσουν φτηνή ενέργεια, σε σταθερές τιμές, σε ευάλωτα νοικοκυριά, αγρότες και μικρομεσαίες ενεργοβόρες επιχειρήσεις, αντίστοιχα. Όπως, οι φούρνοι.
Αυτό, θα κρατούσε μέρος της κοινωνικής πολιτικής στα χέρια των τοπικών κοινωνιών, τα αγροτικά προϊόντα μας ανταγωνιστικά, το ψωμί φθηνό, και θα έκανε την ενέργεια που παράγεται στην Ελλάδα ανταγωνιστική. Έτσι, αυτοί που σήμερα τα λαμβάνουν, δεν θα τα χρειαζόντουσαν τα PASS και έτσι, θα μπορούσαμε να μειώσουμε τον ΦΠΑ, κρατώντας τις τιμές χαμηλότερες για τη μεσαία τάξη.
Έτσι, θα προκαλούσαμε την αποκλιμάκωση της ακρίβειας. Τέτοιες πολιτικές, θα στήριζαν το εισόδημα κάθε ελληνικής οικογένειας. Επειδή, όμως, η Κυβέρνηση έδωσε ήδη τις ΑΠΕ στους μεγάλους επιχειρηματίες, προτείνω να αδράξουμε μια νέα ευκαιρία. Με κάθε νέα άδεια παράκτιου πάρκου παραγωγής ενέργειας, που θέλει τεράστιες επενδύσεις με μεγάλες αποδόσεις, να υπάρχει επιστροφή κάποιων χερσαίων εγκαταστάσεων στις τοπικές κοινωνίες.
Κατάργηση Υπερταμείου,
δημόσια περιουσία στις τοπικές κοινωνίες
Η δημόσια περιουσία, είναι ένα ακόμα εργαλείο, στο οποίο δίνω τεράστια σημασία για την ανάπτυξη μιας πατριωτικής οικονομίας. Σήμερα, βρίσκεται όλη στα χέρια του κεντρικού κράτους που την αφήνει να σαπίζει. Το μόνο που έχει μείνει στο Υπερταμείο, είναι 72.000 ακίνητα. Από τα οποία αξιοποιήσιμα, μας λένε, είναι περίπου τα μισά. Και το μόνο που κατάφερε η Κυβέρνηση, σε πέντε χρόνια διακυβέρνησης, είναι να κάνει διαγωνισμό για να προσλάβει 7 συμβούλους, για την καταγραφή τους και την αξιολόγησή τους. Για αυτό, όπως είχα προτείνει στη Βουλή, το Υπερταμείο πρέπει να κλείσει. Αποτελεί εθνική ντροπή, εξάρτησης της χώρας. Τα αδρανή περιουσιακά του στοιχεία, οφείλουμε να τα μεταφέρουμε στις τοπικές κοινωνίες. Το κάναμε πιλοτικά πριν 13 χρόνια στο Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού και σχεδόν όλα τα περιουσιακά στοιχεία που παρέμεναν ανενεργά, αξιοποιήθηκαν και άρχισαν να παράγουν πλούτο, για τις τοπικές κοινωνίες, μέσα σε έξι μήνες.
Περιφερειακά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα
για τη μικρή και μεσαία επιχείρηση
Για την ενίσχυση των τοπικών κοινωνιών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που είναι κομβικές για την τοπική ανάπτυξη, προτείνεται, η δημιουργία Περιφερειακών Χρηματοπιστωτικών Ιδρυμάτων. Μίνι τράπεζες, που θα μπορούν να διαχειριστούν χρήματα του ΕΣΠΑ και θα δίνουν μικρά δάνεια σε τοπικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που, σήμερα, αδυνατούν να πάρουν.
Μια πρόταση, που κατέθεσα στην Τράπεζα της Ελλάδας, μιας που και εκείνη, επισήμως, θεωρεί προβληματικό το ολιγοπώλιο που έχει δημιουργηθεί, από τις σημερινές συστημικές τράπεζες, με ολέθρια αποτελέσματα στις χρεώσεις, την ακρίβεια και τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων. Αυτά τα τοπικά, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, θα δώσουν προοπτική σε τοπικές κοινωνίες, που, σήμερα, μαραζώνουν.
Δανειολόγιο
Για να βοηθηθούν οι οικογένειες των “κόκκινων δανείων”, προτείνω τη δημιουργία ενός δανειολογίου, όπως το Κτηματολόγιο. Την υποχρεωτική καταγραφή του ιστορικού κάθε δανείου, από τράπεζες και funds. Όχι, μόνον του κεφαλαίου και των τόκων, όπως είναι σήμερα. Αλλά όλου του ιστορικού: Πότε πάρθηκε το δάνειο; Από ποιον; Τι, από το σημερινό κεφάλαιο, αποτελεί το αρχικό κεφάλαιο; Τι, τους τόκους και τι, τις υπερημερίες; Πότε μεταβιβάστηκε και από ποιον, σε ποιον; Το συνολικό ιστορικό της επικοινωνίας με τον δανειολήπτη, πότε ενημερώθηκε, από ποιον και γιατί. Σε τι θα βοηθήσει αυτό; Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσες ευτράπελες ιστορίες έχουμε ακούσει, για δάνεια που μεταβιβάστηκαν χωρίς να το ξέρει ο δανειολήπτης. Πώς, οι τράπεζες έμπλεξαν τους λογαριασμούς και δεν πίστωναν πληρωμές, που έχουν ήδη γίνει. Πώς, δεν έλαβαν υπόψη ριζικές αλλαγές στη δυνατότητα ενός δανειολήπτη να πληρώσει, όπως μια απόλυση ή ακόμα και μια βαριά ασθένεια. Η διαφάνεια στα κόκκινα δάνεια έχει τεράστια αξία και δίνει όπλα στον δανειολήπτη να διαπραγματευτεί. Θα ανακούφιζε χιλιάδες νοικοκυριά.
Αυτά, είναι άμεσα και αποτελεσματικά στοιχεία της Αναγέννησης. Ένα σχέδιο που πηγάζει από το αξιακό πλαίσιο του ΠΑΣΟΚ, αλλά μιλάει για μια κοινωνία σύγχρονη. Ένα σχέδιο Ελληνικό, Ανθρωποκεντρικό, Σοσιαλιστικό. Που ενισχύει καθετί, που η Πατρίδα μας θέλει και μπορεί να κάνει. Που βάζει τον Άνθρωπο στο επίκεντρο πολιτικών προτεραιοτήτων. Και απελευθερώνει δημιουργικές δυνάμεις, για να κάνουν τα όνειρά τους πραγματικότητα. Και, έτσι, θα πάμε μπροστά.
Οι αλλαγές που προτείνω είναι μεγάλες μεταρρυθμίσεις, που δεν χρειάζονται πολλά χρήματα. Χρειάζονται αλλαγή νοοτροπίας. Αλλαγή παραδείγματος. Και, κυρίως, μεταφορά εξουσίας από το Μαξίμου, για να μοιραστεί εκεί που λογοδοτεί, στον πολίτη.
