ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΑΜΑΡΑΚΗΣ

Σαν σήμερα στις 8 Αυγούστου 2003 έφυγε από τη ζωή ο μέγας Αντώνης Σαμαράκης.

του Θανάση Μουσόπουλου

***

Ο Αντώνης Σαμαράκης μιλώντας το Μάη του 1994 κατά την αναγόρευσή του ως επίτιμου διδάκτορα του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών διάβασε ένα διήγημα με τίτλο « Η αναγόρευση » με το οποίο διατυπώνει τις θέσεις του για τη λογοτεχνία και το ρόλο της. Ένα μικρό απόσπασμα αυτού του θαυμάσιου και καίριου κειμένου :

« Οι ώρες είναι τόσο κρίσιμες για όλους μας, συγγραφείς και μη, και συνεπώς εκείνος που εκφράζεται με τη λογοτεχνία, με την τέχνη, θα μπορούσε μεν να είναι η φωνή του αλλά συγχρόνως και η φωνή αυτών που ‘δεν έχουν φωνή’. Είναι τόσοι γύρω μας, πλάι μας, που αδίκως πάσχουν, είναι σε βάσανα, σε μοναξιά όχι παθολογική αλλά λόγω ανωτέρας βίας, κοινωνικής βίας, είναι σε αποξένωση, οι ταπεινωμένοι και καταφρονεμένοι, σε φυλακές και σε εξορίες από ολοκληρωτικά καθεστώτα, είναι σε μαρτύρια σώματος και πνεύματος και ψυχής, είναι εν σκότει και σκιά θανάτου …

Η λογοτεχνία, η τέχνη, είναι δύναμη. Πολλές ευεργετικές ανακατατάξεις στην πορεία της ανθρωπότητας οφείλονται στη βραδυφλεγή αλλά σταθερή και σε βάθος διάτρηση συνειδήσεων που κατορθώνει η λογοτεχνία. Έτσι, καρποφορεί σιγά σιγά ο σπόρος διαμαρτυρίας και εξέγερσης ».

Η Τέχνη γενικά και η ποίηση ιδιαίτερα είναι ένα φάρμακο που μπορεί – πρόσκαιρα ίσως – να αντιμετωπίσει κάποια από τα προβλήματα του σύγχρονου ανθρώπου.

ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ – ΞΑΝΘΗ 2008

***

Ο Αντώνης Σαμαράκης (Αθήνα, 16 Αυγούστου 1919 – Πύλος Μεσσηνίας, 8 Αυγούστου 2003) ήταν Έλληνας πεζογράφος της μεταπολεμικής γενιάς, το έργο του οποίου είναι διεθνούς αναγνώρισης. Έγινε γνωστός για τις βαθιές λογοτεχνικές του συνεισφορές, χαρακτηρισμένες από την ευφυή κοινωνική του παρέμβαση και πολιτική ματιά. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του, ο Σαμαράκης δημιούργησε ένα έργο που αντήχησε τόσο εθνικά όσο και διεθνώς, κερδίζοντας αναγνώριση ως ένας από τους πιο σεβαστούς συγγραφείς της Ελλάδας του 20ού αιώνα.

Εργογραφία

Μυθιστορήματα

Ζητείται Ελπίς (1954)

Σήμα κινδύνου (1959)

Αρνούμαι (1961)

Γραφείον Ιδεών (1962)

Το λάθος (1965)

Το Διαβατήριο (1973)

Η Κόντρα (1992)

Αυτοβιογραφία (1919-1996)

Βραβεία

Κρατικό Βραβείο Διηγήματος (1962 για το Αρνούμαι)

Βραβείο των Δώδεκα – Έπαθλο Κώστα Ουράνη (1966 για Το λάθος)

Μέγα Βραβείο Αστυνομικής Λογοτεχνίας στη Γαλλία (1970 για Το λάθος)

Europalia (1982, για τη συνολική προσφορά του)

Σταυρός του Ιππότη των Γραμμάτων και των Τεχνών (1995)

Κρατικό Βραβείο Τεχνών και Λογοτεχνίας. (1995, Γαλλία)