32 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΘΡΟΝΙΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΤΙΡΑΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

Ως γνωστόν στην Αλβανία η Εκκλησία ήταν τελείως απηγορευμένη και ο Εμβέρ Χότζα είχε επιβάλει για δεκαετίες πλην του στυγνού ολοκληρωτισμού και το καθεστώς του επίσημου άθεου κράτους. Στους πολίτες του κομμουνιστικού αυτού ”παραδείσου” απαγορευόταν όχι μόνο η δημόσια εκδήλωση του θρησκευτικού του αισθήματος, αλλά και η ιδιωτική προσευχή, η ύπαρξη εικόνων, συμβόλων κλπ. Οι εκκλησίες, όσες δεν γκρεμίστηκαν, έγιναν μαγαζιά, σπίτια ή στάβλοι. Οι κληρικοί και οι Μοναχοί αποσχηματίστηκαν και φυλακίστηκαν. Πολλοί από αυτούς βασανίστηκαν φρικτά ή εκτελέστηκαν.

Μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος εξελέγη Αρχιεπίσκοπος Τιράνωνκαι Πάσης Αλβανίας ο εκ Κεφαλληνίας καταγόμενος κ. Αναστάσιος (Γιαννουλάτος), ένας ιερωμένος με τεράστια μόρφωση και εξαίρετο ήθος. Η ενθρόνιση του έγινε στα Τίραναστις 2 Αυγούστου 1992, με την παρουσία εκπροσώπων όλων των Αυτοκέφαλων Ορθοδόξων Εκκλησιών, παρά τις έντονες αντιδράσεις αρκετών Αλβανών βουλευτών, οιοποίοι δήλωσαν ότι η εκλογή του Αναστασίου παραβίαζε το άρθρο 16 του ΚαταστατικούΧάρτη της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Αλβανίας του 1929 και καλούσαν το λαό ναεξεγερθεί.

Στην κατά του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου εχθρότητα βοήθησε και η δράση της εθνικιστικής ομάδας του Ουράν Μπούτκα, η Καθολική Εκκλησία, οι Τσάμηδες και ακραίοι οπαδοί του Ισλάμ. Καταστρώθηκε σχέδιο εκδιώξεως του Αναστασίου, με ειδικό νόμο που θα ψήφιζε η Αλβανική Βουλή, αλλά χάρη στης άμεσες αντιδράσεις των Ορθοδόξων σ’ όλη τη χώρα τελικά ανεστάλει η διαδικασία ψηφίσεως του νόμου.

Ο σεμνός και δραστήριος Ιεράρχης ξεκίνησε από το απόλυτο μηδέν και σέρνοντας το σταυρό του μαρτυρίου εκαλείτο με λίγους και πιστούς συνεργάτες να ανασυγκροτήσει την Αλβανική Ορθόδοξη Εκκλησία, να βοηθήσει το εξαθλιωμένο ποίμνοιό του και να αντιμετωπίσει τους εχθρούς της πίστεως και της Πατρίδος.

Το έργο του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου σήμερα, 25 χρόνια  μετά την ενθρόνισή του, μπορεί να χαρακτηριστεί ως σύγχρονο θαύμα. Χειροτόνησε 160 κληρικούς, αναστήλωσε 315 ναούς και 23 εκκλησιαστικά κέντρα, ίδρυσε τυπογραφείο, κηροπλαστείο, ξυλουργείο, εργαστήριο αγιογραφίας, μετέφρασε εκκλησιαστικά και θεολογικά βιβλία στην Αλβανική γλώσσα, εξέδωσε περιοδικά και εφημερίδες, ίδρυσε ραδιοφωνικό σταθμό.

Παράλληλα ανέπτυξε τεράστιο κοινωνικό έργο, ιδρύοντας Διαγνωστικό Ιατρικό Κέντρο στα   Τίρανα,   πολλά πολυϊατρία σε Αλβανικές πόλεις, Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης,   νηπιαγωγεία   και   παιδικούς σταθμούς. Φρόντισε για την  κατασκευή υδραγωγείου, δρόμων, γεφυρών, την ηλεκτροδότηση και τηλεφωνική σύνδεση χωριών,την ανέγερση και επισκευή δημοτικών σχολείων.

Με τον αγώνα του αυτόν ο Αναστάσιος έφερε την ειρήνη στην δεινοπαθούσα τοπική Εκκλησία, παρά τα αμέτρητα προβλήματα και καθιερώθηκε στις συνειδήσεις όλων των Αλβανών, ανεξαρτήτως θρησκεύματος, αν και είναι Έλληνας.

Ο Αναστάσιος Γιαννουλάτος γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Πειραιά, μέσα σε ορθόδοξο οικογενειακό περιβάλλον. Οι πολλαπλές δυσκολίες και στερήσεις του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στάθηκαν αφορμή για τον έφηβο τότε Αναστάσιο να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στο έργο της Εκκλησίας, όπως ο ίδιος εξομολογείται αργότερα: “Δεν ήταν αρκετό για μένα να δώσω κάτι στο Θεό, έπρεπε να δοθώ ολοκληρωτικά σ’ Αυτόν. Ήθελα να ζήσω με όλη μου την ύπαρξη χαρισμένη στον Κύριο“.Παρέα με νεαρούς θεολόγους συνεργάτες το 1959 ίδρυσε ένα σύλλογο για την προώθηση της Ορθόδοξης Εξωτερικής Ιεραποστολής υπό την ονομασία “Πορευθέντες”. Στο πρώτο τεύχος του περιοδικού ο νεαρός θεολόγος Αναστάσιος έγραφε:”Είπε ο Κύριος… Πορεύθεντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη… Η Ιεραποστολική δραστηριότητα δεν είναι απλώς κάτι χρήσιμο ή κάτι ωραίο, αλλά είναι μια υποχρέωσή μας-“.

Οι απόψεις αυτές τάραξαν τα ήσυχα νερά των θεολογικών κύκλων, και πολλοί ήταν αυτοί που υποστήριξαν ότι η οργάνωση Ορθόδοξης Εξωτερικής Ιεραποστολής είναι μια ουτοπική ασυναρτησία. Ο ίδιος ο Αναστάσιος έδωσε σ’ όλους τους παραπάνω την απάντηση: “Εμείς οι Χριστιανοί πιστεύουμε στα θαύματα…”. Και πράγματι ο Αναστάσιος στο χώρο της Ορθοδοξίας έκανε θαύματα.

Στις αρχές της δεκαετίας του 60 εισήλθε στις τάξεις του κλήρου. Συνέχισε να αρθογραφεί για την εξωτερική ιεραποστολή και να αφυπνίζει τις συνειδήσεις. Το ανήσυχο πνεύμα του όμως δεν βρήκε ηρεμία. Δεν μπόρεσε  να επαναπαυθεί στην αρθογραφία. Έτσι στις 24 Μαΐου 1964 από Διάκονος χειροτονήθηκε  πρεσβύτερος το πρωί στην Αθήνα και το ίδιο απόγευμα τέλεσε την πρώτη του λειτουργία στην… Ουγκάντα.

Το όνειρο του, να βρίσκεται στην υπηρεσία των Αφρικανών αδελφών του γίνεται πραγματικότητα. Προσβλήθηκε  όμως από ελονοσία και με τις υποδείξεις των γιατρών επέστρεψε στην Ελλάδα. Αργότερα πήγε  στη Γερμανία όπου εξειδικεύτηκε στον τομέα Ιστορίας των θρησκειών και περιφέρονταν στην Ασία και την Αφρική με σκοπό να προσεγγίσει  τις βαθύτερες προεκτάσεις των θρησκειών.  Το  1972  επέστρεψε στην Ελλάδα και χειροτονήθηκε Επίσκοπος Ανδρούσας. Την ίδια χρονιά εκλέχθηκε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών στον τομέα Ιστορίας των θρησκειών.

Ο πόθος του όμως για ιεραποστολή παρέμεινε μέσα του άσβεστος και το 1980 μία κρίση στην Αφρικανική Εκκλησία αποτέλεσε αφορμή για να επιστρέψει στην “Μαύρη Ήπειρο”. Ακολούθησε μια περίοδος έντεκα χρόνων, όπου ο πρωτοπόρος ιεραπόστολος άφησε ένα μνημειώδες έργο ,ποιμαντικό και κοινωνικό ,στις Αφρικανικές χώρες.

Το 1991 διορίστηκε ως Πατριάρχης Έξαρχος στην Αλβανία, σε μια χώρα όπου για 50 χρόνια απαγορευόταν κάθε θρησκευτική έκφραση. Τα γεγονότα απέδειξαν ότι ο Αναστάσιος ήταν ο ιδανικός άνθρωπος γι’ αυτό το δύσκολο έργο της ανασυγκρότησης της Αλβανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, στην οποία στις 2 Αυγούστου του επομένου έτους εξελέγη Αρχιεπίσκοπος και ενθρονίστηκε στη Τίρανα.

Η πίστη του στρατιώτη αυτού της Εκκλησίας έκανε θαύματα και ο σεμνός Ιεράρχηςσήμερα προβάλλεται σαν παράδειγμα προς μίμηση.

Εύγε Μακαριώτατε Αναστάσιε Αρχιεπίσκοπε Τιράνων και Πάσης Αλβανίας.

Αποτελείς παράδειγμα στις δύσκολες εποχές που ζούμε ,όπου τα πάντα αμφισβητούνται!!

 Αντγος ε.α.

Νικόλαος Φωτιάδης

Επίτιμος Υδκτης Δ’ ΣΣ