Υπουργείο Ανάπτυξης: Δεκαπέντε ερωταπαντήσεις για τις ψηφιακές πληρωμές POS – IRIS

Διευκρινιστικές ερωταπαντήσεις με όλα όσα πρέπει οι πολίτες να γνωρίζουν για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές με POS και IRIS, δημοσιοποίησε την Τρίτη (19.3.2024) το υπουργείο Ανάπτυξης

Συγκεκριμένα, στη λίστα του υπουργείου Ανάπτυξης με τις απαντήσεις για τα POS, επισημαίνονται:

Eρώτηση: Ποιες οντότητες υποχρεούνται να αποδέχονται μέσα πληρωμής με κάρτα πληρωμών (χρήση POS) και υπηρεσίες άμεσης πληρωμής από λογαριασμό σε λογαριασμό (π.χ. IRIS);

Aπάντηση: Οι οντότητες που λαμβάνουν πληρωμή από πληρωτή, δηλαδή φυσικό πρόσωπο το οποίο διατηρεί λογαριασμό πληρωμών και επιτρέπει εντολή πληρωμής από αυτόν τον λογαριασμό ή, εάν δεν υπάρχει λογαριασμός πληρωμών, το φυσικό πρόσωπο που δίνει εντολή πληρωμής, εφόσον ο πληρωτής ενεργεί ως καταναλωτής για λόγους που δεν εμπίπτουν στην εμπορική, επιχειρηματική ή εμπορική του δραστηριότητα.
Συνεπώς, υπόχρεο αποδοχής και χρήσης μέσων πληρωμής με κάρτα πληρωμών και μέσων πληρωμής με υπηρεσίες άμεσης πληρωμής από λογαριασμό σε λογαριασμό, είναι κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που συναλλάσσεται με πρόσωπα που ενεργούν ως καταναλωτές, εφόσον είτε παρέχει υπηρεσίες ή διαθέτει προς πώληση προϊόντα, είτε λειτουργεί με τους ΚΑΔ (κύριους ή δευτερεύοντες) που περιλαμβάνονται στο άρθρο 1 της υπ. αρ. 8139/31-01-2024 κοινής Υπουργικής Απόφασης (Β’ 744).

Eρώτηση: Αν εγώ ως ελεύθερος επαγγελματίας ή η επιχείρησή μου αποδεχόμαστε πληρωμές μόνο από επιχειρήσεις ή άλλους ελεύθερους επαγγελματίες, είμαστε υπόχρεοι εφαρμογής της υπ. αρ. 8139/31-01-2024 κοινής Υπουργικής Απόφασης (Β’ 744);

Aπάντηση: Όχι, αφού απαραίτητη προϋπόθεση για την ύπαρξη υποχρέωσης αποδοχής μέσων πληρωμής με κάρτα πληρωμών και με υπηρεσίες άμεσης πληρωμής από λογαριασμό σε λογαριασμό, είναι η αποδοχή πληρωμής να γίνεται από φυσικό πρόσωπο που ενεργεί ως καταναλωτής, για λόγους που δεν εμπίπτουν στην εμπορική, επιχειρηματική ή εμπορική του δραστηριότητα.

Σε περίπτωση ωστόσο υπηρεσιακού ελέγχου ο δικαιούχος πληρωμής θα πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξει ότι δε συναλλάσσεται με φυσικά πρόσωπα, παρά μόνο με οντότητες που ενεργούν αποκλειστικά στο πλαίσιο της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας.

Eρώτηση: Ποια μέσα πληρωμής με κάρτα πληρωμών καλύπτουν την υποχρέωση της υπ. αρ. 8139/31-01-2024 κοινής Υπουργικής Απόφασης (Β’ 744);

Aπάντηση: Ως μέσα πληρωμής με κάρτα πληρωμών και τερματικά αποδοχής καρτών πληρωμών, που καλύπτουν τις υποχρεώσεις της υπ. αρ. 8139/31-01-2024 κοινής Υπουργικής Απόφασης (Β’ 744), νοούνται όλες οι διαθέσιμες συσκευές (πχ. ασύρματο και ενσύρματο τερματικό POS, mobile POS), μέθοδοι και εφαρμογές (πχ. Virtual POS) που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αποδοχή καρτών πληρωμής, τόσο με φυσική παρουσία κάρτας, όσο και χωρίς φυσική παρουσία κάρτας (virtual/mobile).

Επομένως, στο πεδίο εφαρμογής του ν. 4446/2016 (Α΄240) και της υπ. αρ. 8139/31-01-2024 κοινής Υπουργικής Απόφασης (Β’ 744), εμπίπτει κάθε εφαρμογή πληρωμής μέσω της οποίας ο καταναλωτής (πληρωτής) έχει τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει πληρωμή με κάρτα πληρωμών (πιστωτική, χρεωστική, προπληρωμένη), προς τον επαγγελματικό λογαριασμό υπόχρεης οντότητας.

Eρώτηση: Ποια μέσα παροχής υπηρεσιών άμεσης πληρωμής από λογαριασμό σε λογαριασμό καλύπτουν την υποχρέωση της υπ. αρ. 8139/31-01-2024 κοινής Υπουργικής Απόφασης (Β’ 744);

Aπάντηση: Ως μέσα παροχής υπηρεσιών άμεσης πληρωμής από λογαριασμό σε λογαριασμό, που καλύπτουν την υποχρέωση της υπ. αρ. 8139/31-01-2024 κοινής Υπουργικής Απόφασης (Β’ 744), νοούνται όλες οι υπηρεσίες άμεσων ηλεκτρονικών (online) πληρωμών που δίνουν τη δυνατότητα στους καταναλωτές (πληρωτές) να πραγματοποιούν τις συναλλαγές τους με απευθείας χρέωση των τραπεζικών τους λογαριασμών και με απευθείας μεταφορά του ποσού των συναλλαγών τους από τους ατομικούς λογαριασμούς τους, προς τους επαγγελματικούς λογαριασμούς των υπόχρεων οντοτήτων, χωρίς τη χρήση κάρτας πληρωμής (πιστωτικής, χρεωστικής, προπληρωμένης, virtual).

Ερώτηση: Ποια είναι η προθεσμία συμμόρφωσης των υπόχρεων εφαρμογής της υπ. αρ. 8139/31-01-2024 κοινής Υπουργικής Απόφασης (Β’ 744);

Aπάντηση: Για όλους τους Υπόχρεους του άρθρου 1 της ΚΥΑ καταληκτική ημερομηνία συμμόρφωσης για την αποδοχή όλων των μέσων πληρωμής, είναι η 29.02.2024.

Οι νέοι Υπόχρεοι του άρθρου 1 της ΚΥΑ, όπως αυτοί καταγράφονται στον πίνακα της παρ. 4 του άρθρου 8, υποχρεούνταν στην προμήθεια και θέση σε λειτουργία τερματικών αποδοχής καρτών, καθώς και στην δήλωση επαγγελματικού λογαριασμού, από την 01.01.2024.

Ωστόσο, αποκλειστικά για τους νέους υπόχρεους, σε ότι αφορά τις επιβαλλόμενες κατά τον έλεγχο κυρώσεις, για το χρονικό διάστημα από 01.02.2024 έως και 01.04.2024, αναστέλλεται η επιβολή κυρώσεων του άρθρου 5 της ΚΥΑ, εφόσον αποδεδειγμένα έχουν καταθέσει νόμιμα σχετικό αίτημα για την προμήθεια τερματικού αποδοχής καρτών ως και την 29η.02.2024 και αναμένουν την εγκατάστασή του.

Eρώτηση: Ποιες είναι οι κυρώσεις αν υπόχρεος δεν συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις της υπ. αρ. 8139/31-01-2024 κοινής Υπουργικής Απόφασης (Β’ 744);

Aπάντηση: Στους υπόχρεους που δεν συμμορφώνονται με την υποχρέωση κατοχής και χρήσης POS ή την παροχή υπηρεσιών άμεσης πληρωμής από λογαριασμό σε λογαριασμό επιβάλλεται πρόστιμο ύψους 1.500 ευρώ.

Στους υπόχρεους που δεν συμμορφώνονται με την υποχρέωση η δήλωση επαγγελματικού λογαριασμού στο διαδικτυακό τόπο της Α.Α.Δ.Ε. επιβάλλεται πρόστιμο 1.000 ευρώ.

Στους υπόχρεους που δεν έχουν δηλώσει επαγγελματικό λογαριασμό, εντός ενός (1) μήνα από την έναρξη άσκησης δραστηριότητας ή από την ημερομηνία προσθήκης επαγγελματικού λογαριασμού, στο διαδικτυακό τόπο της Α.Α.Δ.Ε, επιβάλλεται πρόστιμο ύψους 100 ευρώ.

Eρώτηση: Αν ο υπόχρεος δραστηριοποιείται αποκλειστικά ψηφιακά, χωρίς την ύπαρξη φυσικού καταστήματος ή τη δυνατότητα συναλλαγής με φυσική παρουσία του καταναλωτή(π.χ. e-shop), απαλλάσσεται από την υποχρέωση κατοχής και χρήσης POS;

Aπάντηση: Ναι, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) ο υπόχρεος παρέχει δυνατότητα άμεσης πληρωμής από λογαριασμό σε λογαριασμό με χρήση σχετικής εφαρμογής (π.χ. IRIS)

β) ο υπόχρεος αποδέχεται μέσα πληρωμής με κάρτα (πιστωτικής, χρεωστικής, προπληρωμένης, virtual) μέσω ασφαλούς περιβάλλοντος τραπεζικών πληρωμών.

Eρώτηση: Αν είμαι ελεύθερος επαγγελματίας, που αποδέχομαι πληρωμές αποκλειστικά από επιχειρήσεις ή άλλους επαγγελματίες, εμπίπτω στις κατηγορίες υπόχρεων της υπ. αρ. 8139/31-01-2024 κοινής Υπουργικής Απόφασης (Β’ 744);

Απάντηση: Όχι, αφού υπόχρεος χρήσης POS και υπηρεσιών άμεσης πληρωμής είναι κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που συναλλάσσεται με πρόσωπα που ενεργούν ως καταναλωτές, εφόσον είτε παρέχει υπηρεσίες είτε λειτουργεί με τους ΚΑΔ (κύριους ή δευτερεύοντες) που περιλαμβάνονται στο άρθρο 1 της υπ. αρ. 8139/31-01-2024 κοινής Υπουργικής Απόφασης (Β’ 744).
Συνεπώς, εφόσον ο ελεύθερος επαγγελματίας μπορεί να αποδείξει ότι δεν αποδέχεται πληρωμές από φυσικά πρόσωπα που ενεργούν ως καταναλωτές, δεν εμπίπτει στους υπόχρεους εφαρμογής της ΚΥΑ.

Eρώτηση: Αν είμαι επαγγελματίας διανομέας παράδοσης τροφίμων κατ’ οίκον, με ΚΑΔ 53.20.12 «Υπηρεσίες κατ’οίκον παράδοσης τροφίμων (delivery)», εμπίπτω στις κατηγορίες υπόχρεων της υπ. αρ. 8139/31-01-2024 κοινής Υπουργικής Απόφασης (Β’ 744);

Απάντηση: Αν ο επαγγελματίας διανομέας παράδοσης τροφίμων κατ’ οίκον δραστηριοποιείται ως εργαζόμενος ή συμβεβλημένος συνεργάτης εταιρείας που παρέχει υπηρεσίες διανομής τροφίμων για λογαριασμό και κατ’ εντολήν της ως άνω εταιρείας, τότε ο επαγγελματίας δεν εμπίπτει στις κατηγορίες υπόχρεων της ΚΥΑ αφού ο ίδιος λαμβάνει για τον εαυτό του πληρωμές μόνο από τον εργοδότη / αντισυμβαλλόμενη εταιρεία. Σε αυτήν την περίπτωση, υπόχρεη είναι η εταιρεία που παρέχει υπηρεσίες διανομής τροφίμων.

Αν ο επαγγελματίας διανομέας παράδοσης τροφίμων κατ’ οίκον λειτουργεί ανεξάρτητα και παρέχει υπηρεσίες παράδοσης τροφίμων κατ’ οίκον σε καταναλωτές, εμπίπτει στις κατηγορίες υπόχρεων της ΚΥΑ.

Eρώτηση: Ένα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικό πρόσωπο που εισπράττει συνδρομές από τα μέλη του, όπως π.χ. ένα αθλητικό σωματείο, εμπίπτει στις κατηγορίες υπόχρεων της υπ. αρ. 8139/31-01-2024 κοινής Υπουργικής Απόφασης (Β’ 744);

Απάντηση: Σύμφωνα με την περ. γ’ του άρθρου 45 του ν. 4172/2013, σε φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων υπόκεινται και τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου που συστήθηκαν στην ημεδαπή ή την αλλοδαπή και στα οποία περιλαμβάνονται και τα κάθε είδους σωματεία και ιδρύματα, με εξαίρεση μόνο τα κάθε είδους έσοδα που πραγματοποιούνται κατά την επιδίωξη της εκπλήρωσης του σκοπού τους, τα οποία δεν αποτελούν αντικείμενο φόρου.

Στο μέτρο που το μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικό πρόσωπο (π.χ. αθλητικό σωματείο) εισπράττει συνδρομές μελών του, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο καταστατικό του, αποκλειστικά για την επιδίωξη των σκοπών του(π.χ. για τα αθλητικά σωματεία την συστηματική εκγύμναση των αθλητών τους και την ανάπτυξη των ικανοτήτων τους, με σκοπό τη συμμετοχή τους σε αθλητικούς αγώνες), και τα μέλη αυτά έχουν δικαίωμα εκλέγειν και εκλέγεσθαι στα όργανα διοίκησης του σωματείου, το μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικό πρόσωπο δεν εμπίπτει στις κατηγορίες υπόχρεων της υπ. αρ. 8139/31-01-2024 κοινής Υπουργικής Απόφασης (Β’ 744).

Αν ωστόσο, το μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικό πρόσωπο παρέχει υπηρεσίες επί πληρωμή σε μέλη του, που δεν σχετίζονται με την επιδίωξη του σκοπού του σωματείου, ή τα μέλη του δεν είναι μέλη με πλήρη δικαιώματα αλλά απλά πληρώνουν συνδρομή προκειμένου να τους παρέχονται υπηρεσίες, ή παρέχει υπηρεσίες σε μη μέλη του έναντι αντιτίμου, τότε θεωρείται ότι το νομικό πρόσωπο δέχεται πληρωμές από φυσικά πρόσωπα που ενεργούν ως καταναλωτές και εμπίπτει στις κατηγορίες υπόχρεων της υπ. αρ. 8139/31-01-2024 κοινής Υπουργικής Απόφασης (Β’ 744).

Eρώτηση: Μια επιχείρηση παροχής υπηρεσιών διαχείρισης κοινοχρήστων (όχι αποκλειστικά έκδοσης κοινοχρήστων), εμπίπτει στις κατηγορίες υπόχρεων της υπ. αρ. 8139/31-01-2024 κοινής Υπουργικής Απόφασης (Β’ 744);

Απάντηση: Ναι, αφού η επιχείρηση παροχής υπηρεσιών διαχείρισης κοινοχρήστων στην πράξη παρέχει η ίδια υπηρεσίες διαχείρισης των κοινοχρήστων μίας πολυκατοικίας στους καταναλωτές (ενοίκους και ιδιοκτήτες διαμερισμάτων), μέσω των συνεργαζόμενων με αυτήν επιχειρήσεων ή επαγγελματιών, και εισπράττει η ίδια τις πληρωμές για την παροχή των σχετικών υπηρεσιών.

Eρώτηση:Ένας διαχειριστής πολυκατοικίας, φυσικό πρόσωπο, ένοικος ή ιδιοκτήτης διαμερίσματος, εμπίπτει στις κατηγορίες υπόχρεων της υπ. αρ. 8139/31-01-2024 κοινής Υπουργικής Απόφασης (Β’ 744);

Απάντηση: Καταρχήν όχι, στο μέτρο που για τον διαχειριστή δεν προβλέπεται αμοιβή για την ανάληψη της διαχείρισης της πολυκατοικίας.

Eρώτηση: Ένας επαγγελματίας οδηγός ταξί, εμπίπτει στις κατηγορίες υπόχρεων της υπ. αρ. 8139/31-01-2024 κοινής Υπουργικής Απόφασης (Β’ 744);

Απάντηση: Αν ο επαγγελματίας οδηγός ταξί συνδέεται με σύμβαση εργασίας με κάτοχο άδειας επιβατηγού οχήματος δημόσιας χρήσης (π.χ. ταξί), υπόχρεος που εμπίπτει στις κατηγορίες υπόχρεων της υπ. αρ. 8139/31-01-2024 κοινής Υπουργικής Απόφασης (Β’ 744) είναι ο κάτοχος της άδειας επιβατηγού οχήματος δημόσιας χρήσης. Σε περίπτωση που η άδεια έχει εκδοθεί σε ανήλικο, υπόχρεος της ως άνω απόφασης είναι ο έχων τη γονική μέριμνα.

Αν ο επαγγελματίας οδηγός ταξί έχει συνάψει σύμβαση ενοικίασης της άδειας με τον κάτοχό της και εισπράττει ο ίδιος και για λογαριασμό του πληρωμές από φυσικά πρόσωπα που ενεργούν ως καταναλωτές, υπόχρεος που εμπίπτει στις κατηγορίες υπόχρεων της υπ. αρ. 8139/31-01-2024 κοινής Υπουργικής Απόφασης (Β’ 744) είναι ο ίδιος.

Eρώτηση: Ελεύθεροι Επαγγελματίες ή επιχειρήσεις (ατομικές/εταιρείες) που είναι υπόχρεοι των διατάξεων της ΚΥΑ 8139/31-01-2024 (Β’ 744), δύνανται να αρνηθούν τη χρήση μέσων πληρωμής με κάρτα πληρωμών και μέσων πληρωμής με υπηρεσίες άμεσης πληρωμής από λογαριασμό σε λογαριασμό και να απαιτήσουν ως μέθοδο πληρωμής την καταβολή μετρητών, κατά τις συναλλαγές τους με τους καταναλωτές;

Απάντηση: Όχι, οι υπόχρεοι, κατά τις συναλλαγές τους με τους καταναλωτές, δεν δύνανται σε καμία περίπτωση να αρνηθούν τη χρήση των μέσων πληρωμής με κάρτα πληρωμών και των μέσων πληρωμής με υπηρεσίες άμεσης πληρωμής από λογαριασμό σε λογαριασμό και απαγορεύεται να απαιτήσουν ως μέθοδο πληρωμής την καταβολή μετρητών.

Eρώτηση: Ελεύθεροι Επαγγελματίες ή επιχειρήσεις (ατομικές/εταιρείες) που είναι υπόχρεοι των διατάξεων της ΚΥΑ 8139/31-01-2024 (Β’ 744), δύνανται να ζητήσουν ή να επιβάλλουν επιβαρύνσεις για την χρήση των μέσων πληρωμής με κάρτα πληρωμών και των μέσων πληρωμής με υπηρεσίες άμεσης πληρωμής από λογαριασμό σε λογαριασμό, κατά τις συναλλαγές τους με τους καταναλωτές;

Απάντηση: Όχι, δεν δύνανται. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 62 «Επιβαλλόμενες επιβαρύνσεις (άρθρο 62 της Οδηγίας 2015/2366/ΕΕ)» του ν. 4537/2018 (Α’ 84) οι υπόχρεοι, κατά τις συναλλαγές τους με τους καταναλωτές, δεν δύνανται σε καμία περίπτωση να ζητήσουν ή να επιβάλλουν επιβαρύνσεις για τη χρήση οποιουδήποτε μέσου πληρωμών. Σε περίπτωση παράβασης επιβάλλονται οι εκ του νόμου προβλεπόμενες κυρώσεις.