Κ. Γ. Ταβουλτσίδη «Ποιήματα με ρίμες για ερωτευμένες μπαλαρίνες»
Παρουσίαση - Εισήγηση του Θανάση Μουσόπουλου
ερωτευμένες μπαλαρίνες», Ξάνθη, 2024, σελ. 92
Μουσόπουλου
από τις τελευταίες δεκαετίες του 19 ου αιώνα
έχουμε αναπτυγμένο πολιτισμό, και επιπλέον
εδώ έχουν γεννηθεί και διακριθεί δημιουργοί του
λόγου. Ιδιαίτερα, στη μεταπολεμική περίοδο έχει
εμφανιστεί πλήθος λογοτεχνών, ανδρών και
γυναικών. Το σημαντικό είναι ότι η πλειονότητα
ζει και δραστηριοποιείται στην Ξάνθη.
Ανάμεσα στους ποιητές που έχουν παρουσιάσει
ποικίλο έργο είναι ο Κώστας Ταβουλτσίδης, τον
οποίο γνωρίζω και παρακολουθώ το έργο του πάνω από ένα
τέταρτο του αιώνα. Έχω γράψει και έχω μιλήσει
πλειστάκις για τις θαυμάσιες δημιουργίες του.
Όσα χρόνια τον γνωρίζω, τον έχω ταυτίσει με την
ποίηση. Μάλλον, διάγει βίον ποιητικόν – πράγμα
που σημαίνει ότι κριτήριο της αλήθειας για τον
Κώστα είναι ο ρυθμός και η πρόκληση του
λόγου. Αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα
δημιουργικότητας και αέναης ροής. Άλλωστε μάς
το έχει πει:Είναι ένα μυστήριο
που δε χωράει στο κεφάλι μου
γι’ αυτό κλαίω τόσο πολύ
κάθε βράδυ που το σκέφτομαι
και γράφω ποιήματα μέχρι να
ξημερώσει.
Παλιότερα είχα πει ότι τον διακρίνει
«Νεοϋπερρεαλισμός – μαγικός ρεαλισμός – με
απρόοπτη σύνδεση των λέξεων και έντονα
εικαστικά στοιχεία». Αυτό μπορούμε να το
διαπιστώσουμε στην ως τώρα παρουσία του.
Πριν μιλήσουμε για την πρόσφατη συλλογή του
«Ποιήματα με ρίμες για ερωτευμένες
μπαλαρίνες», Ξάνθη, 2024, σελ. 92, θα κάνουμε
ένα σύντομο περίπατο στις προηγούμενες
ποιητικές του στάσεις.
– Το 1999 εκδόθηκε η πρώτη του συλλογή «Επτά
Σπόνδυλοι του Έρωτος» Η συλλογή αυτή είναι 42
σελίδες, εκδόσεις Σπανίδη, χωρίζεται σε τέσσερα
μέρη, έδωσε από την πρώτη στιγμή το στίγμα ενός
μεγάλου ποιητή. Όμως η αξία ενός δημιουργού
αποδεικνύεται από το δεύτερο βιβλίο. Πράγματι,
το 2002 έχουμε τη συλλογή «Αυτόματος
Γεφυροπλάστιγξ» από τις εκδόσεις Σπανίδη.
Πρόκειται για κομψή και άψογη έκδοση.
Επιβεβαίωσε με τον καλύτερο τρόπο την ποιητική
μαεστρία του Κωνσταντίνου.
– Το 2010 κυκλοφόρησε η τρίτη συλλογή με τίτλο
«Άναξ». Αποτελείται από 80 σελίδες. Το
εξώφυλλο έχει τον υπότιτλο «Εντροπία», ενώ στην
πρώτη σελίδα γράφει «Άναξ – Ο βασιλιάς της
ζωής». Το βιβλίο είναι μια περιδιάβαση στις
βάσεις της Προσωκρατικής φιλοσοφίας.
Τα πιο σπουδαία πράγματα δεν μπορώ να τα
πω / είναι έτσι φτιαγμένα / που να μη
λέγονται με λόγια
*
Τρόμαξα / χαώδης πάλλονταν εντός μου / εις το
αρχιπέλαγος / με τις χημικές ενώσεις / και τα
κράματα / η νέα σύνθεση.
– Από τις εκδόσεις Ρώμη της Θεσσαλονίκης
κυκλοφόρησε το πολυσέλιδο βιβλίο «Έλιξ – Το
βιβλίο με τις πέστροφες», 2016, σελ. 231,
συγκροτείται από δύο μέρη: το ένα αποτελείται
από ποιήματα και το άλλο από παραμύθια – η
έννοια της ποίησης κατά μία διευρυμένη έννοια
μπορεί να καλύπτει όλα τα είδη λόγου που έχουν
ρυθμό και μετρική αρμονία.
– Στις εκδόσεις Σπανίδη το 2017 κυκλοφόρησε η
ποιητική συλλογή «Η Σφιγξ», σελ. 70, ενώ το
2018 έχουμε τα «Μικρά Διονύσια», σελίδες 88,
που περιέχει ποιήματα από τις προηγούμενες
συλλογές: Αυτόματος γεφυροπλάστιγξ, Άναξ και η
Έλιξ (την ‘τριλογία του ξι’ όπως είπα σε
προηγούμενη παρουσίαση) αλλά και ποιήματα
από την ανέκδοτη συλλογή «Ανορθογραφία».
Συνοδεύεται το βιβλίο από ψηφιακό δίσκο με τις
υποβλητικές ποιητικές απαγγελίες του ποιητή και
με τη συνοδεία του Βαγγέλη Κοντόπουλου στο
εκφραστικό και πολυεπίπεδο κοντραμπάσο.
– Και στις δύσκολες του 2020 μέρες και νύχτες,
έχουμε το βιβλίο του, που το χαρακτήρισα "πολυ-
συλλογή", σε έναν καλαίσθητο τόμο του
τυπογραφείου Τελεία+Παύλα, "ΒΑΚΧΑΙ –
ΑΝΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ¨. Είναι 260 σελίδες με 145
καινούργια ποιήματα. Ένα διήγημα, 7 ποιήματα
μεταφρασμένα από τα ισπανικά και 3 ποιήματα
μεταφρασμένα από τα γεωργιανά.
«Μέσα μου μπήκε ένα πουλί / κι αν για τρελός
σας μοιάζω
είναι απ’ την πίκρα την πολλή / αφού φτερά δεν
βγάζω».
*
«Είμαστε κατά συρροή / και κατ’ εξακολούθηση
εκδιδόμενες /ποιητικές φωνές».
*
Το 2021 παρακάλεσα φίλους ποιητές και φίλες
ποιήτριες να μου στείλουν κάποια ποιήματα που
γράψανε στα δύσκολα χρόνια της πανδημίας. Ο
Κώστας μου έστειλα δύο, το ένα είναι Η
Τσουκνίδα που περιλαμβάνεται στην
παρουσιαζόμενη συλλογή και το άλλο Λευτεριά.
Θα σας τα διαβάσω στο τέλος, αφού πω κάποια
σχόλια και στοιχεία για τη συλλογή «Ποιήματα με
ρίμες για ερωτευμένες μπαλαρίνες», που
τυπώθηκε πρόσφατα στο Τελεία + Παύλα, μια
καλαίσθητη έκδοση, και που στο εξώφυλλο και
οπισθόφυλλο υπάρχουν κατασκευές από
πλαστελίνη του πεντάχρονου γιου του ποιητή.
Η ποιητική αυτή συλλογή, όπως και οι
περισσότερες από τις προηγούμενες, είναι
πολυποίκιλη θεματικά και ρυθμική μορφικά.
Περιέχει 68 ποιήματα, που διαχωρίζονται σε
πέντε ενότητες.
Ένα χαρακτηριστικό είναι η διαθεματικότητα και
η αναφορά σε στιχουργούς και ποιητές.
Βάρναλης, Παπακωνσταντίνου, Αγγελάκας, Τζίμης
Πανούσης, Ελευθερίου, Βουλτσίδης, Σολωμός,
Λόρκα, Πούσκιν. Ακόμη Σωκράτης και ορφικός
ύμνος.
Ποικίλα είναι τα θέματα των ποιημάτων, από το
χωριό ως την οικουμένη, από τον ύμνο στο σώμα
ως την ευθύνη του ατόμου, χωρίς ιερό και όσιο.
Ιδιαίτερα αναφέρω τον τοποθέτηση του εαυτού
του – Ηλεκτρολογία και Αθλητισμός, και βέβαια
Πόντος. Ως συναισθήματα απογοήτευση, τέχνη,
διανόηση.
Θα αναφερθώ ξεχωριστά στα ποιήματα της
τέταρτης ενότητας που είναι δεκαοχτώ ποιήματα
αφιερωμένα ή αναφερόμενα σε συγγενείς και
φίλους – ζώντες και τεθνεώτες. Ενώ η πέμπτη
ενότητα περιλαμβάνει επτά ποιήματα υβριδικά
σε ελληνικά και ισπανικά.
Γίνεται, νομίζω, κατανοητός ο πλούτος και η
θεματολογία των νέων δημιουργημάτων του
Κώστα Ταβουλτσίδη.
Κλείνοντας θα σας διαβάσω τα δύο ποιήματα
που σας προανέφερα, το πρώτο περιέχεται στη
συλλογή, ενώ το δεύτερο δεν γνωρίζω αν έχει
δημοσιευθεί κάπου.
Η τσουκνίδα
Ωμή τσουκνίδα σαν θα φας / Ο έρωτας περνάει
Και το κορμί που καίγονταν / Άλλο δεν αγαπάει.
Σβήνει ο πόθος στην καρδιά / Το σώμα χαλαρώνει
Του στεναγμού το κάρβουνο / Απότομα τελειώνει.
Την έφαγα πολλές φορές / Μήπως και σε ξεχάσω
Μα αντί γι αυτό πεθύμησα / Τραγούδι να σου
φτιάσω.
Να πω πως ήμουν πλούσιος / Μα και τυφλός
αντάμα
Όταν σε είχα έπρεπε / Να είχα κάνει τάμα.
Να πω στου δάσους την θεά / Που τις καρδιές
κρατάει
θεά μικρή η αγάπη μου / Άλλον μην αγαπάει.
Μα αντί γι αυτό της ζήτησα / Πάντα δικός σου να
μαι
Και ούτε ξόρκια φάρμακα / Τον όρκο δεν πατάνε.
*
Λευτεριά
Είδα την λέξη λευτεριά / Γραμμένη σε παγκάκι
Την κοίταξα και κάθισα / Και έκλαψα λιγάκι.
Θυμήθηκα τα χέρια μου / Σαν ήτανε λυμένα
Και τα μαλλιά σου χάιδευα, / Τους ώμους, τον
αυχένα.
Θυμήθηκα την άνοιξη / Και ολάνθιστα λιβάδια
Εσύ να στέκεις πλάι μου / Σαν ξενυχτούσα βράδια.
Αγώνας για την λευτεριά /Να έχει αγάπη η καρδιά
Και το μυαλό φροντίδα.
Αγώνας για την λευτεριά / Να χει ψωμί για τα
παιδιά
Για την γιαγιά ελπίδα.
Αγώνας για την λευτεριά / Πώς σε φιμώνουν τα
λεφτά
Και χάνεται η πυξίδα.
*
Κώστα σε ευχαριστώ για την εμπιστοσύνη και
αγάπη, πάνω από ένα τέταρτο του αιώνα ήδη! Κι ας μας λες:
«Ίδιος με το χαζοπούλι / ο ποιητής / τέτοια ζωή
ζει / οι μούσες και οι θεοί / τον αγαπάνε».
ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ
ΞΑΝΘΗ, ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
