Το Μονοπάτι της Ζωής. Παλαιά Πόλη της Ξάνθης
Ένα παιδάκι λίγο μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο γεννιέται εδώ κάτω από το παλαιό υδραγωγείο της Ξάνθης. Οι γονείς του το μεγάλωσαν στη Θεσσαλονίκη.
Εκεί γίνεται μεγάλος και σπουδαίος επιχειρηματίας, που όμως διατηρεί μέσα του άσβεστη την παιδική ευαισθησία και μνήμη του τόπου της γέννησής του και τον αγνό έρωτα και νόστο της πόλης του.
Φλέβα καλλιτεχνική με μεγάλη αισθαντικότητα τον ωθεί να προσφέρει κάτι μοναδικό στην πόλη που ο ίδιος είδε το φως του ήλιου. Κάτω από το σπίτι που γεννήθηκε, το ερειπωμένο και σε αχρηστία κανάλι του παλαιού υδραγωγείου, δίπλα στον ποταμό Κόσυνθο, περιμένει το Μιχάλη Δερμεντζόπουλο για να πάρει αλλά και να δώσει νέα ζωή και νέο νόημα όχι μόνο στους Ξανθιώτες αλλά και σε κάθε επισκέπτη της ιστορικής και όμορφης παλαιάς πόλης της Ξάνθης.
Ακάματος συνοδοιπόρος και βασικός συνεργός του Μιχάλη Δερμεντζόπουλου εξ αρχης, είναι μια άλλη ευγενική, γεμάτη ευαισθησία και ομορφιά Ξανθιώτικη προσωπικότητα με πλούτο ψυχής και πνεύματος μοναδικό, ο συγγραφέας Γιώργος Κωτούλας.
Εκτός από χρήματα, ο Μιχάλης Δερμεντζόπουλος θα διαθέσει κάτι πολύ πιο σημαντικό. Το ζωντανό όραμα και όνειρο της ευγενικής και παιδικής του ψυχής ήταν να αποτυπώσει και να δημιουργήσει στο ερηπωμένο και εγκαταλελειμμένο παλαιό αυτό αυλάκι του υδραγωγείου ένα μοναδικό μνημείο αναψυχής, έμπνευσης, ομορφιάς και συμβολισμών.
Εδώ στο Μονοπάτι της Ζωής του Μιχάλη Δερμεντζόπουλου ακούς με όλο το σώμα και τις αισθήσεις του και με όλη την ψυχή και τις αισθήσεις της, τη βοώσα σιωπή της απέραντης ειρήνης, του Θεού, της φύσης και της ιστορίας. Ξεκινώντας από το τώρα και το χθες φθάνεις στα έσχατα ταυ είναι και προσκυνάς τον τριαδικό Θεό στο όμορφο εκκλησάκι μέσα στην σπηλιά του βράχου.
Το έργο διαρκώς αναπτύσσεται την περίοδο 2000 – 2010 και εμπλουτίζεται από τους δύο άνδρες και καθίσταται ένα μοναδικό σχολείο που πράγματι σε βγάζει από τις μέριμνες, τις στεναχώριες και αγωνίες της ζωής και σου δείχνει την άλλη διάσταση των πραγμάτων. Σου αποκαλύπτει δηλαδή την πραγματική ζωή που κρύβεται παντού γύρω σου και μέσα σου πίσω και κάτω από τη συχνά ανιαρή και φτωχή καθημερινότητά μας.
Εδώ δίπλα στον ιστορικό ποταμό Κόσυνθο, όπου ο Ηρακλής θα αιχμαλωτίσει τα ανθρωποφάγα άλογα του Διομήδη, περπατάς, σιωπάς, βλέπεις, ακούς, στοχάζεσαι και ξαναγεννιέσαι. Οραμα του Μιχάλη Δερμεντζόπουλου, αφού ο Γιώργος Κωτούλας βιάστηκε να συνεχίσει στο ουράνιο μονοπάτι της ζωής, αφήνοντας το Μιχάλη να ολοκληρώσει μόνος του το σπουδαίο και μοναδικό αυτό έργο και αφού τελικός στόχος είναι να εμπλουτιστεί το Μονοπάτι της Ζωής με αίθουσα εκδηλώσεων και διδασκαλίας αλλά και πολύπλευρο μουσείο με ανάγλυφους διδακτικούς και ενημερωτικούς χάρτες, τόσο παγκόσμιους όσο και ελληνικούς από την προϊστορική περίοδο μέχρι σήμερα.
Ετσι, το Μονοπάτι της Ζωής στην παλαιά πόλη της Ξάνθης θα καταστεί μια ολοζώντανη και άκρως διδακτική πορεία στο χώρο και στο χρόνο.
Μια πορεία στον ελληνικό και παγκόσμιο πολιτισμό του ανθρώπου. Μια πορεία στην ομορφιά, στην λογικότητα, στο νόημα, στην ελευθερία και στη ζωή δίχως όρια, όπως δείχνει στο τέλος του ο ναός με τον αναστημένο Χριστό και τους δύο τροπαιοφόρους Αγίους Γεώργιο και Δημήτριο.
Γιώργος Παύλος, Καθηγητής ΔΠΘ
