Διευκρινήσεις της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ξάνθης για τη σημαία στο Αυγό

Στις 29 Ιανουαρίου 2015 η Ένωση Απόστρατων Αξιωματικών Στρατού (ΕΑΑΣ) Ξάνθης εξέδωσε Δελτίο Τύπου σχετικά με την «τοποθέτηση Μεγάλης Σημαίας στο ύψωμα Αυγό», όπου μεταξύ άλλων αναφέρεται στην «αρνητική» εισήγηση της Εφορείας μας προς το Τοπικό Συμβούλιο Μνημείων Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, χαρακτηρίζοντάς την μάλιστα «επιεικώς απαράδεκτη», στην έλλειψη σοβαρών επιχειρημάτων και στη «στείρα επανάληψη νομικίστικων σοφισμάτων με παραπομπές στο γράμμα και όχι στην ουσία των προβλέψεων της νομοθεσίας», δημιουργώντας έτσι εσφαλμένες εντυπώσεις που προσβάλλουν την Υπηρεσία μας και την καθιστ

Στις 29 Ιανουαρίου 2015 η Ένωση Απόστρατων Αξιωματικών Στρατού (ΕΑΑΣ) Ξάνθης εξέδωσε Δελτίο Τύπου σχετικά με την «τοποθέτηση Μεγάλης Σημαίας στο ύψωμα Αυγό», όπου μεταξύ άλλων αναφέρεται στην «αρνητική» εισήγηση της Εφορείας μας προς το Τοπικό Συμβούλιο Μνημείων Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, χαρακτηρίζοντάς την μάλιστα «επιεικώς απαράδεκτη», στην έλλειψη σοβαρών επιχειρημάτων και στη «στείρα επανάληψη νομικίστικων σοφισμάτων με παραπομπές στο γράμμα και όχι στην ουσία των προβλέψεων της νομοθεσίας», δημιουργώντας έτσι εσφαλμένες εντυπώσεις που προσβάλλουν την Υπηρεσία μας και την καθιστούν ένοχη στις συνειδήσεις των Ξανθιωτών. Για τον λόγο αυτόν σας γνωρίζουμε τις θέσεις μας, ώστε να σχηματιστεί αντικειμενική άποψη:

• Στην κορυφή του υψώματος Καλλιάδιον ή Προφήτης Ηλίας (Αυγό) υπάρχει κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος, ο οποίος προστατεύεται από τον Νόμο 3028/2002 «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς». Ο αρχαιολογικός χώρος καταλαμβάνει ολόκληρη την επίπεδη κορυφή του υψώματος, όπου υπάρχει εντυπωσιακό ασβεστόκτιστο φρούριο ρωμαϊκών και βυζαντινών χρόνων. Στο εσωτερικό του φρουρίου υπάρχουν πολλά συνεχόμενα κτήρια, τα οποία διακρίνονται από τα οικοδομικά τους κατάλοιπα, όπως είναι λίθοι, θραύσματα κεραμιδιών στέγης, κ.ά. Διάσπαρτα ανάμεσα σε αυτά υπάρχουν θραύσματα αρχαίων αγγείων.
• Στον χώρο αυτόν βρίσκονται εδώ και πολλά χρόνια αυθαίρετα τοποθετημένες δύο σημαίες ύψους 6 μ. και 10 μ. Τόσο η ΛΑ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων όσο και η συναρμόδια 15η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων ουδέποτε προέβησαν σε οποιαδήποτε ενέργεια για την απομάκρυνσή τους, αφενός σεβόμενες το εθνικό μας σύμβολο και αφετέρου επειδή η τοποθέτησή τους είχε γίνει χωρίς ιδιαίτερη θεμελίωση και χωρίς να προκαλεί σοβαρή βλάβη στις αρχαιότητες.
• Η παρουσία των αρχαιοτήτων στο ύψωμα Καλλιάδιον είναι εμφανέστατη και κατά συνέπεια γνωστή σε όλους όσοι ανεβαίνουν στην κορυφή του. Η ΕΑΑΣ,  παρακάμπτοντας και τις δύο συναρμόδιες αρχαιολογικές υπηρεσίες, αποφάσισε να εγκαταστήσει μία υπερμεγέθη σημαία με ύψος ιστού 18 μ. και διαστάσεις υφάσματος 7×10 μ. (70 τ.μ) με τρόπο που απαιτεί σκαπτικές εργασίες σε βάθος 1,20 μ., τοποθέτηση μεταλλικού σκελετού και σκυροδέματος και τη συνδρομή ειδικού ελικοπτέρου το οποίο θα προσγειωθεί μέσα στον αρχαιολογικό χώρο – στην κυριολεξία πάνω στα αρχαία. Το γεγονός δεν ήταν δυνατόν να αφήσει αμέτοχες τις δύο Εφορείες, καθώς έργο τους είναι πρωτίστως η προστασία των αρχαιοτήτων και στην προκειμένη περίπτωση η τοποθέτηση θα επιφέρει άμεση και έμμεση βλάβη στο μνημείο (άρθρο 10 του Ν. 3028/2002). Επιπλέον, η ΕΑΑΣ δεν ακολούθησε την τυπική διαδικασία, αλλά η πρόθεση για την τοποθέτηση σημαίας μάς έγινε τυχαία γνωστή από δημοσιεύματα στον τύπο και στο διαδίκτυο. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την διακοπή της την τελευταία κυριολεκτικά στιγμή. Επισημαίνουμε επίσης ότι για το έργο αυτό απαιτείται έκδοση οικοδομικής άδειας με όλες τις απαραίτητες εγκρίσεις και μελέτες, καθώς η εγκατάσταση μίας τόσο υπερμεγέθους σημαίας μέσα ή έξω από τον αρχαιολογικό χώρο πρέπει να συνοδεύεται από όλα τα εχέγγυα μίας ασφαλούς και σταθερής τοποθέτησης και διαχρονικής παρουσίας της εκεί, προκειμένου να μην υπάρξει περίπτωση να διακινδυνεύσει η ασφάλεια των επισκεπτών. Και αυτή η διαδικασία, όμως, είχε παρακαμφθεί. Η καθυστέρηση επομένως, προκειμένου να ξεκινήσουν οι νόμιμες διαδικασίες τοποθέτησης, οφείλεται στην ΕΑΑΣ.
• Σε κοινή αυτοψία που διενεργήθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο ανάμεσα σε αρχαιολόγους των δύο Εφορειών Αρχαιοτήτων και μέλη της ΕΑΑΣ και του άτυπου συλλόγου Φίλοι της Σημαίας έγινε προσπάθεια να βρεθεί μία κοινά αποδεκτή λύση. Εξηγήσαμε στους ενδιαφερομένους τη θέση μας και προτείναμε την επιλογή άλλου σημείου έξω από τον φρουριακό περίβολο, ή ακόμη και σε κάποιο από τα γειτονικά υψώματα, από όπου επίσης η σημαία θα ήταν ορατή σε όλη την Ξάνθη. Στην τελευταία περίπτωση η διαδικασία θα απλουστευόταν κατά πολύ, εφόσον δεν θα υπήρχε θέμα προστασίας αρχαιοτήτων. Η πρότασή μας δεν εισακούστηκε.

Εν κατακλείδι, η κοινή εισήγηση των δύο Εφορειών προς το Τοπικό Συμβούλιο δεν ήταν αρνητική ως προς την τοποθέτηση της σημαίας, αλλά μόνον ως προς τη θέση που προτάθηκε.Αντίθετα, ήταν θετικήστην επιλογή άλλου σημείου επί του ιδίου υψώματος που θα πληροί τις απαιτούμενες προδιαγραφές καθώς και στην εναλλακτική λύση παραμονής του μεγαλύτερου υφιστάμενου ιστού με την προσθήκη νέας σημαίας.

Την άποψη αυτή έχει και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ξάνθης, η οποία σύμφωνα με τον νέο Οργανισμό του Υπουργείου έχει από τις 29-10-2014 την ευθύνη των μνημείων της ΠΕ Ξάνθης.

 Για το θέμα αυτό αναμένεται η γνωμοδότηση του Τοπικού Συμβουλίου.

ΕΦΟΡΕΙΑ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΞΑΝΘΗΣ