“Η μνήμη είναι σαν ζωντανός οργανισμός
που πρέπει να αρδεύεται από την γνώση»
Ιρίν Μπέν-Αμπά
(Πρέσβειρα του Ισραήλ στην Ελλάδα)
Όσοι έχουν μελετήσει την πορεία του ελληνισμού στην Μ. Ασία και στην Ανατολική Θράκη και ιδιαίτερα τις σχέσεις που αναπτύχθηκαν, σε βάθος χρόνων (συμβίωση, ήθη, έθιμα, οικουμενικές δραστηριότητες κ λ. π.), με το τουρκικό στοιχείο, διαπιστώνουν, ότι πολλές αντιθέσεις σε επίπεδο λαών, είχαν εξομαλυνθεί (αυτά πριν την Μικρασιατική καταστροφή).
Γι’ αυτό και καταγράφηκαν απόψεις, όπως του Ίωνα Δραγούμη που μιλούσαν για μια μορφή συνύπαρξης, των δύο χωρών , σ’ ένα πλαίσιο ομοσπονδιοποίησης. Μετά την συνθήκη της Λωζάννης δε , η άποψη του Ελευθέριου Βενιζέλου, για μια «..Ελληνοτουρκική εγκάρδιος συννενόησις..» , προς όφελος και των δύο λαών είναι μονόδρομος. Με την σημερινή πολιτική βέβαια της τουρκικής ηγεσίας, κάτι τέτοιο ούτε σαν σκέψη μπορεί να διατυπωθεί.
Για ιστορικούς όμως λόγους, ως αφιέρωμα για την απελευθέρωση της Ξάνθης το 1919, παραθέτω αυτούς τους προβληματισμούς υπό μορφή μιας πραγματείας, θ’ έλεγα, τόσο του Ίωνα Δραγούμη όσο και του Ελευθέριου Βενιζέλου.
Ένα μεγάλο μέρος των σπουδών μου το έκανα στην πατρίδα του Φαλμεράϋερ και ένα μικρότερο στο Σαντ-Γκάλεν της Ελβετίας , όπου αυτοεξορίστηκε το 1848. Το 1957 διάβασα ένα άρθρο σε τοπική εφημερίδα σχετικά μ΄ αυτόν και τα ελληνοτουρκικά. Ήταν δύο χρόνια (Σεπτέμβριος 1955) μετά το Πογκρόμ με τις φοβερές καταστροφές που προκάλεσαν οι Τούρκοι , στις περιουσίες των Ρωμιών της Κωνσταντινούπολης και οι ελληνοτουρκικές διαμάχες για την Κύπρο. Το σχετικό άρθρο κατέληγε: «…αν το 1922-23 πετύχαιναν οι έλληνες μια «ελληνοτουρκική συνομοσπονδία» δεν θα είχαν σήμερα τις αντιπαλότητες που έχουν».
Εξεπλάγην, διότι ενώ για την ανθελληνική δραστηριότητα του Φαλμεράϋερ μάθαμε τόσα πολλά στο μάθημα της ιστορίας, του οχτατάξιου τότε γυμνασίου μας, για τον Ίωνα Δραγούμη και τις προσπάθειές του για μια «ελληνοτουρκική συνοσπονδία», δεν μάθαμε τίποτε.
Από σχετικές συζητήσεις που είχαμε ως φοιτητές με Έλληνες των γραμμάτων, που ήταν μόνιμοι κάτοικοι της Αυστρίας και του σοφού μητροπολίτη Βιέννης Τσίτερ1 προέκυπτε το συμπέρασμα, ότι ο Γερμανός ιστορικός και πολιτικός Φαλμεράϋερ, βαθύς γνώστης της αρχαιοελληνικής, βυζαντινής ιστορίας και του πολιτισμού, δεν ήταν ανθέλληνας, αλλά ενεργούσε ψυχρά πολιτικά, σύμφωνα με τα δεδομένα της εποχής του.
Πιθανότατα σαν φανατικός καθολικός του «Ειδωλοποιημένου Ρωμαιοκαθολικού νομικισμού» απόφοιτος , της εκκλησιαστικής σχολής του Βrixen και Θεολόγος καθηγητής, δεν μπορούσε εκείνη την εποχή να δεχτεί, ότι οι Ορθόδοξοι Νεοέλληνες, είναι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων. Αν και μιλούσαν περισσότερα από τρεις χιλιάδες χρόνια, με κάποιες μικρές παραλλαγές, την ελληνική γλώσσα. Σαν πολιτικός όμως της κεντρικής Ευρώπης, ήθελε να πιστεύει, για τους νεοέλληνες:
«..να μην ρέει ούτε σταγόνα γνησίου και άκρατου ελληνικού αίματος, στις φλέβες των χριστιανών κατοίκων, της σημερινής Ελλάδος…» (Πάπυρος – Larousse – Britanica).
«Θορυβωδώς και διαστρεβλών τα ιστορικά δεδομένα, ημφεσβήτησε την συγγένειαν των Νεοελλήνων προς τους αρχαίους Έλληνας». (.Επίτομο λεξικόν «Ηλίου» σελ. 410 ).
Υποστήριζε το ρώσικο δόγμα του πανσλαβισμού στα Βαλκάνια και δεν μπορούσε να δεχτεί την πιθανή δημιουργία ενός νέου «βυζαντινού κράτους», μέσω μιας «ελληνοτουρκικής συνομοσπονδίας» Όλα αυτά στα πλαίσια του εξαιρετικά σημαντικού και δισεπίλυτου προβλήματος , του «Ανατολικού Ζητήματος», δηλαδή της πολιτικής κυριαρχίας στα εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μετά την αναμενόμενη κατάρρευσή της, γνωστή στην Ευρώπη και ως ο «μεγάλος ασθενής», παράλληλα με τον Ευρωπαϊκό και Νεοελληνικό Διαφωτισμό.
Πρόσφατα διάβασα στην εφημερίδα «ΕΣΤΙΑ», στις 09-08-2020, ένα άρθρο του Τίτου Ι. Αθανασιάδη, καθώς και ένα μέρος από τα απομνημονεύματα της Πηνελόπης Δέλτα των Μπενάκιδων. Ο λόγος, για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις μετά το 1830, όταν ιδρύθηκε το νέο ελληνικό κράτος και τις προσπάθειές του Ι. Δραγούμη , για μόνιμη και σταθερή συμφιλίωση των δύο λαών και εθνών, που καλλιέργησε την περίοδο 1907-1908, «…όταν ο Αθηναίος διπλωμάτης με την μακρά προγονική ιστορία στην Μακεδονία και την σπουδαία πνευματική και πατριωτική δράση, υπηρετούσε στην Κωνσταντινούπολη, ίδρυσε την μυστική «οργάνωση» Κωνσταντινουπόλεως, σε συνεργασία με τον εξ’ Ηπείρου φίλο του και αξιωματικό Αθανάσιο Σουλιώτη-Νικολαϊδη , »
[…..] «Οι τότε χριστιανικές εθνότητες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας (Έλληνες , Σέρβοι, Βούλγαροι, Αρμένιοι κ. α) [……]το ίδιο έπρεπε να γίνει και με τις μουσουλμανικές εθνότητες, (Αλβανοί, Κούρδοι, Άραβες κ..α)»., ήθελε δηλαδή μάλλον να πλησιάσει την «Μεγάλη Ιδέα», μέσω μιας «ελληνοτουρκικής συνομοσπονδίας».Η επανάσταση των Νεότουρκων (1908) και η κήρυξη των Βαλκανικών πολέμων, το 1912 του χάλασαν τα σχέδια.
Αντίθετα ο Ελευθέριος Βενιζέλος προσέγγισε διαφορετικά , την επίτευξη της «Μεγάλης Ιδέας» και διάλεξε τον πόλεμο.
Είπε ο Βενιζέλος στην Π. Δέλτα:
«…Εκείνος (σ.σ. Ι. Δραγούμης) ήθελε συνκυριαρχία με τους Τούρκους, σ΄ όλη την Ανατολή. Εγώ κάνω πόλεμο τους Τούρκους…»
Η Π. Δέλτα αποκρίθηκε: «…Εκείνος ήθελε την ένωση της φυλής. Ήταν ζήτημα χρόνου….»
Ε. Βενιζέλος: «..Του χάλασα όμως το έργο του… Πώς να μην μνησικακεί;..»
«Απ’ όσα λέει ο Βενιζέλος στην Δέλτα, προκύπτει ότι πιθανόν ο Δραγούμης, να προσέβλεπε σ’ ένα είδος «ελληνοτουρκικής συνομοσπονδίας» στο μέλλον. Ή ενδεχομένως , αυτό να ήταν το μοιραίο επακόλουθο του σχεδίου του».
Όλα τα παραπάνω, μετά την κατάρρευση του ελληνικού μετώπου της Μ. Ασίας και την συνθήκη της Λωζάννης 1922, τα συνοψίζει ο καθηγητής Χ. Γιανναράς σε μερικές γραμμές, στην «Καθημερινή» της Κυριακής (23-08-2020), στο άρθρο του «ειδωλοκλασσική προσδοκία»: «Οι Δυτικο-ευρωπαίοι, κοσμοκράτορες στον 19ο αιώνα, δέχτηκαν το αίτημα ελευθερίας των εξεγερμένων ενάντια στην οθωμανική τυραννία Ελλήνων. Με όρους : Να σχηματίσουν «κράτος» με τις προδιαγραφές που έθετε ο Διαφωτισμός, η δυτικο-ευρωπαϊκή κοσμοκυριαρχία. Να πρωτεύει η σύμβαση («Σύνταγμα»), όχι το «νόημα» και οι στοχεύσεις στο «αληθές». Τέρμα το όραμα «της Πόλης και της Αγία-Σοφιάς», η διαχρονική συνέχεια του πολιτισμού, η ταυτόχρονη διαχείριση αρχαίας Ελλάδας και χριστιανικού «νοήματος» Το ιστορικό παρελθόν των Ελλήνων, άγνωστο πια και ακατανόητο».
Έτσι η συνθήκη της Λωζάννης το 1922 ήταν ένα είδος, «πολιτισμένης» γενοκτονίας των Ελλήνων2. Ουσιαστικά ήταν μια ανταλλαγή Ελλήνων μετ’ Ελλήνων. Ως γνωστόν οι χριστιανοί της οθωμανικής Τουρκίας, χαρακτηρίζονται σαν Έλληνες και οι Μουσουλμάνοι ως Τούρκοι: Δηλαδή γηγενείς Μουσουλμάνοι και Τουρκόφωνοι της Μακεδονίας χαρακτηρίζονται ως Τούρκοι και μετοίκησαν στην τουρκική Θράκη και Μ. Ασία, αντίθετα οι χριστιανοί απ’ εκεί μετοίκησαν στην κυρίως Ελλάδα.
Εξαιρέθηκαν της ανταλλαγής οι γηγενείς Ρωμιοί Έλληνες της Κωνσταντινουπόλεως και των νήσων Ίμβρου και Τενέδου. Από την Θράκη εξαιρέθηκαν της ανταλλαγής οι αυτόχθονες Ροδοπαίοι Μουσουλμάνοι Πομάκοι, οι γηγενείς τουρκόφωνοι μουσουλμάνοι του κάμπου, γνωστοί ως «Τσιτάκια3» και οι γηγενείς μουσουλμάνοι Ρομά. Από την Ήπειρο εξαιρέθηκαν οι «Τσάμηδες» ως γηγενείς και αυτοί Μουσουλμάνοι.
Οι Ροδοπαίοι Πομάκοι4 όπως αυτοί μετεξελίχθηκαν και διαμορφώθηκαν πληθυσμικά στα έσχατα χρόνια της Οθωμανοκρατίας και παρέμειναν μετά την απελευθέρωση του 1919, δεν είναι ξεκομμένοι από το παρελθόν τους, αλλά αποτελούν τον τελευταίο κρίκο μίας μακραίωνης ιστορικής αλυσίδας των αρχαίων Ροδοπαίων Αγριάνων.
Σύμφωνα δε με την ανάλυση του ποιήματος του εθνικού μας ποιητή Κ. Παλαμά,«ο Δωδεκάλογος του γύφτου», που μας έκανε στο Γυμνάσιο η Ηπειρώτισσα φιλόλογος μας, Ε. Μωραϊτου, γραμμένο «.. με τις ιστορίας τα παραδόμενα..» κατά τον ίδιο, οι Ροδοπαίοι Πομάκοι είναι το απόσταγμα της ζύμωσης «…λαών και χρόνων..» Έχει κύριο κορμό τους ιθαγενείς Αχριάν (Αγριάνες), «..πρωτάρη λαό..» κατά τον ίδιο και των «άλλων», των μεταναστών (αρχέγονων ορεινών ποιμενικών φυλών κυρίως από Ήπειρο Μακεδονία, Θεσσαλία και αλλαχού), που είχαν τη Ροδόπη και τον Αίμο (Μπαλκάνια), σύμφωνα πάντα με τον ποιητή, ως «…άξιο στερνοδιάλεχτο της ψυχής μου κατατόπι..». Ασπάσθηκαν «κατ’ ευφημισμόν» τότε τον μουσουλμανισμό, σύμφωνα με ώριμη σκέψη των «Σοφτάδων» κάθε χωριού κατά τον μοναδικό ομαδικό τρόπο και με τη σύμφωνη γνώμη του Μητροπολίτη Φιλιππουπόλεως, ως «..Ρωμιογέννητοι Οσμανοί», για να αναγνωριστούν σύμφωνα με το «οθωμανικό δόγμα» Οθωμανοί πολίτες διατηρώντας τον πολιτισμό τους και διασώζοντας το Γένος. Λειτούργησαν σ’ ένα οργανωμένο σύνολο ανθρώπων, την πομακική κοινωνία, με μια απλή ποιμενική κατανοητή απ΄ όλους γλωσσική διάλεκτο ως εργαλείο επικοινωνίας και αλληλουχίας, «..και μία είν’ η γλώσσα..», όπως επισημαίνει ο ποιητής και όπως μέχρι και σήμερα την αποκαλούν οι ίδιοι «Αχριάνσκι – Πομάκσκι» (Αχριανοπομακική).
- Ο μητροπολίτης της Αυστρίας Τσίτερ της σχολής του Γένους Κων/πολης , ήταν καθηγητής προπολεμικά του Γυμνασίου Ξάνθης, στενός φίλος του εργολάβου-μηχανικού Σαράντου, ο οποίος τον φιλοξενούσε τα καλοκαίρια στη Θάσο και συμπαραστάτης των Ξανθιωτών φοιτητών στην Αυστρία.
- Κατά τον ίδιο τρόπο συνέβη η αντίστοιχη ανταλλαγή, των Εβραίων, της βυζαντινής και μετέπειτα οθωμανικής αυτοκρατορίας.
- «çitak-i ουσιαστικό διδόμενον εις τους Τούρκους του Αίμου, ως ομιλούντων κακώς την τουρκική», (τουρκοελληνικό λεξικό 1898 σελ. 226. Δημιούργημα των λόγιων Ρωμιών της Κωνσταντινούπολης. Πρόδρομος της νεοτουρκικής γλώσσας με λατινικούς χαρακτήρες, με συμμετοχή και του Μητροπολίτη Ξάνθης Ιωακείμ). Το 1928 ο Κεμάλ Ατατούρκ καθιέρωσε την «λατινική», όπως αναφέρει η ιστορικός Αμαλία Βαν Χεντ, για «..να αποκόψει τη χώρα του από το οθωμανικό παρελθόν..» Μ’ αυτήν την γλώσσα πήρε ο γηγενής Κωνσταντινοπολίτης, Παμούκ Ορχάν το διεθνές νόμπελ λογοτεχνίας για το έργο του INSTANPUL (εις την Πόλιν) την μίαν και μοναδικήν.
4. Πομάκος: Είναι ο ποιμενάκος: Ο έφηβος παραδοσιακός, επαγγελματίας. ορεινός ποιμένας αιγοπροβάτων. Πό(ω)μα >Ποιμήν->Ποιμενάκος->Ποϊμενάκος (Εράσμια απόδοση)->Ποιμνάκος ή Ποϊμνάκος (ορεσίβια απόδοση)->Πομάκος (βουκωλική παραφθορά). Η Κυριλλική βουλγάρικη λέξη “ΠΟΜΑΓΑΜ”, είναι σύνθετη και σημαίνει: ΠΟΜΑ=ποίμνιο και ΑΓΟ=οδηγώ, με τη σλαβική ρηματική κατάληξη “ΑΜ” και δηλώνει στις περισσότερες σλαβικές γλώσσες «ποιμένω». «Βοηθώ», όχι κάποιον να σκοτώσει κάποιον άλλο, όπως υποστηρίζουν οι Βούλγαροι για τους Πομάκους, «…ότι βοήθησαν τους Τούρκους στην καταστολή των επαναστατικών κινημάτων τους..».(Λεξικό Γ. Μπαμπινιώτη 2004 σελ. 886 «πώμα» , ορθογρ. Λεξικό Γ. Ζηκίδου 1898 σελ 132 «τα λήγοντα σε –ακος»).
Η πομακική κοινωνία, συμβιώνει στον συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, σύμφωνα με συγκεκριμένους κανόνες (θρησκεία, γλώσσα, πολιτισμό, τρόπο ζωής, ήθη, έθιμα κ.λ.π.)
Τσιτάκια (çitak): είναι οι γνωστοί μέχρι σήμερα, γηγενείς Τουρκόφωνοι Μουσουλμάνοι του κάμπου τα «Τσιτάκια» . Οι δουλευτάδες στα τσιφλίκια των Μπέηδων γνωστοί και ως Γιουβάνια (Γιάννηδες). Από την βουλγάρικη λέξη Γιουβάν5 που θα πει Γιάννης. Λέγεται ότι τους μετέφεραν από την βυζαντινή Πολίχνη , «Τσιτάκιον» ( σημερινό Ούστονο της Βουλγαρίας). Σύμφωνα με τον ιστορικό μας Πέτρο Γεωργαντζή υπάγονταν τότε εκκλησιαστικά στη Μητρόπολη Ξάνθης. Όλων τα επώνυμα τελειώνουν σε –ογλού6 , ως ένδειξη ότι ήταν πρώην χριστιανοί, π.χ. Αβραμίδης (Ιμπράμ-ογλου), Ηλιάδης (Ιλιάζ-ογλου) κ.ο.κ, σ’ αντίθεση με τα πομάκικα επώνυμα , που παρέμειναν ως μη τουρκόφωνα όπως ήταν και των χριστιανών, π.χ. Παληκάρης (Παληκάρ), Τσιλιγγίρης (Τσιλιγγήρ), Θέμελης (Τεμέλ), Πομάκης (Πομάκ7) κ. ο. κ.
Ρομά Μουσουλμάνοι: Είναι οι αθίγγανοι που έγιναν από χριστιανοί Μουσουλμάνοι, οι γνωστοί ως «Τουρκόγυφτοι», σε αντίθεση με τους «Ρωμιόγυφτους» , είναι αυτοί που ήρθαν στα περίχωρα της Κωνσταντινούπολης, σύμφωνα με τον ποιητή Κωστή Παλαμά «…εκατό χρόνια πάνου – κάτου, πριν το πάρσιμο της Πόλης». Και αυτών όλων τα επώνυμα λήγουν σε- γλού, ως ένδειξη, ότι ήταν πρώην χριστιανοί, π.χ. Χασα-ογλού , Αλή-ογλού κ.ο.κ.
«….τράβηξε κατά την ψηλή Ροδόπη, κατά τον Αίμο που χτυπάει ο Βοριάς..»
OVIDIUS(metamos ph L X II)
Η φωτογραφία είναι του γράφοντα. Πάρθηκε το 1957 από την κορυφή του ενός από τα δύο βουνά, βόρεια της Ξάνθης, που συνθέτουν το πρώτο μεγάλο στενό πέρασμα μεταξύ των δύο βουνών, την «κλεισούρα» και αποτυπώνει τις βουνοκορφές της δεύτερης μικρής στενωπού το «δερβένι». Εξερχόμενος και αυτής της δεύτερης στενωπού, ατενίζει κανείς την στενόμακρη κοιλάδα με τον διερχόμενο Κόσυνθο ποταμό , τον αρχαίο Κοσυνίτη που λέγεται ότι διέβει ο Ηρακλής για να φονεύσει τα άγρια άλογα του βασιλιά Διομήδη. Διακρίνει κανείς στο άνοιγμα, το δρόμο που οδηγεί στα ορεινά Πομακοχώρια. Ο δρόμος αυτός, τα αρχαία χρόνια οδηγούσε στην χώρα των Αγριάνων, την ΑΓΡΙΑΝΗ. Σύμφωνα με τον Βούλγαρο ιστορικό της ακαδημίας της Σόφιας Ι. Ιvanoff (Γ. Α. Λ. « Η κατά της Μακεδονίας επί βουλή» Αθήναι 1966 σελ. 3). Όταν την κατέλαβε ο Φίλιππος ο Β΄της έδωσε «..μιαν κάποιαν τοπικήν αυτονομίαν..», οργάνωσε την τότε «πρωτεύουσα» αμυντικά και την μετονόμασε από Ευμολπία σε Φιλιππούπολη 341 Π.Χ.«…ηκουλούθησε την τύχην της Θράκης κατά τα επόμενα έτη, προσαρτήθη δε εις την Βουλγαρία το 1885, του ελληνικού στοιχείου της πόλεως εξοντωθέντος..» (εγκυκλοπαιδικόν λεξικόν «Ηλείου»).
- Γνωστή μέχρι σήμερα μεταξύ τους η φράση των Μπέϊδων «..Ισλέ Γιουβάν τσιφλίκ σενήν..», (δούλευε Γιάννη το τσιφλίκι είναι δικό σου, εδώ πέθανε ο Μπαμπάς σου , εδώ θα πεθάνεις και εσύ). Τους αποκαλούσαν Γιάννηδες γιατί υπήρχαν πολλοί άνδρες, με το όνομα «Γιάννης»
- Γιάννης Τζέμος « ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΆ ΤΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ», έκδοση τα «ΝΕΑ» 2013 σελ. 16 , τα λήγοντα σε –ογλού.
- Βλέπε τηλεφωνικό κατάλογο Ηπείρου , με επώνυμα Πομάκης, Πομακίδης κ. λ. π., που μετοίκησαν από Ήπειρο στη Ροδόπη και Αίμο (Μπαλκάνια), ως Ποιμνάδες και Ποιμνάκοι (Πομάκοι), Τσελιγγάδες και Κεχαγιάδες (Κεγιάδες).
Τόσο ο Ι. Δραγούμης, όσο και ο Ε. Βενιζέλος αγωνίζονταν για τη Μεγάλη ιδέα και οι δύο επεδίωκαν την ένωση της φυλής και μιας καλής συνεργασίας των λαών της Μ. Ασίας και της κυρίως Ελλάδος. Είχαν όμως διαφορετικό τρόπο προσέγγισης. Από τις δολοφονικές απόπειρες προς τους δύο άνδρες, από ελληνικά χέρια, με πιθανή και έξωθεν συμμετοχή, δεν γλίτωσε ο Ίωνας Δραγούμης και δολοφονήθηκε στην Αθήνα στις 31-07-1920. Θύμα των πολιτικών παθών κατά τον εθνικό διχασμό. Στερήθηκε η Ελλάδα τις πολύτιμες υπηρεσίες του .
Επέζησε όμως από την απόπειρα δολοφονίας ( 30-07-1920) ο Ελευθέριος Βενιζέλος, δεν κατάφερε να ολοκληρώσει την Μεγάλη Ιδέα «αλλά αυτό που έκανε ήταν πολύ και εκεί που έφθασε ήταν μεγάλο» σύμφωνα με τον ποιητή.
Αν δεν δολοφονούσαν τον Ίωνα Δραγούμη και πιο νωρίς, την «ηγετική φυσιογνωμία», τον Ιωάννη Καποδίστρια, οδηγούμενοι από τα πολιτικά πάθη, τα μίση και τον φανατισμό, «πώς θα ήταν σήμερα η πατρίδα μας;»
Και οι δύο γνώριζαν με την λογική, την ιστορική γνώση και έμπρακτη τεκμηρίωση, αυτό που απέδειξαν αργότερα επιστημονικά, τόσο ο κορυφαίος ανθρωπολόγος Άρης Πουλιανός, όσο και ο μεγάλος αμερικανός ανθρωπολόγος Σπένσερ Γουέλς. Ο Α. Πουλιανός είπε χαρακτηριστικά σε συνέντευξή του, ότι η «ανθρωπολογική σύνθεση του ελληνικού λαού ,είναι και παραμένει αμετάβλητη για χιλιάδες χρόνια».
Το ίδιο και για τους λαούς της σημερινής Μ. Ασίας, ότι «τόσο οι Βούλγαροι όσο και οι Τούρκοι είναι Ευρωπαιοειδείς και όχι Μογγολοειδείς».
- Είναι αυτόχθονες και συγγενείς οι λαοί των Βαλκανίων.
- Ακόμη και οι Σέρβοι είναι αυτόχθονες και μόνο γλωσσικά είναι εξισλαβισθέντες.
- «..Είμαστε οι παρά πέντε λεπτών Έλληνες..» Είπε ο τέως πρόεδρος της βουλγαρικής ακαδημίας και μεγάλος γλωσσολόγος, Βλαντιμίρ Γκεοργκιέφ (Γεωργιάδης) προς τον Άρη Πουλιανό, όταν του έκανε την πρώτη του αναφορά περί της καταγωγής , των σημερινών Βουλγάρων (συνέντευξη Ά. Πουλιανού προς τον Κ. Κούρον στο περιοδικό, «Πάντα», τεύχος 4 Απρίλιος – Μάϊος ΄94).
Για να αναδειχθεί η μεγάλη σημασία που έδιναν τόσο ο Ί Δραγούμης όσο και ο Ε. Βενιζέλος, στην ελληνοτουρκική φιλία παραθέτω ένα μέρος από το λόγο που εκφώνησε στον επίσημο δείπνο στις 09 Μαΐου 1930, όταν θεμελίωσε το Δημοτικό Νοσοκομείο Ξάνθης.
ΘΡΑΚΙΚΗ ΣΤΟΑ – ΛΕΚΩΜΑ ΘΡΑΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 1932
.Από την βιβλιοθήκη του δασκάλου Α. Αγκόρτσα
εμπεριέχει ολόκληρη την ομιλία του Ε. Βενιζέλου
ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ 1880-1930« Τον Δωδεκάλογο του Γύφτου» γράφει σύμφωνα με τον ίδιον «..κι από της ιστορίας τα παραδόμενα κι από του φιλοσόφου τη σκέψη..» «..και ήταν άξιο στερνοδιάλεχτο Της ψυχής μου κατατόπι…
Κάπου εκεί προς τα Μπαλκάνια, κάπου εκεί προς τη Ροδόπη..»
Θεμελίωση του Δημοτικού Νοσοκομείου Ξάνθης από τον Ε. Βενιζέλο και ολοκλήρωσής του από τον Ι. Μεταξά. Ένα από τα πιο σύγχρονα θεραπευτήρια της εποχής του , στο οποίο νοσηλεύτηκαν πάρα πολλοί τραυματίες του αλβανικού μετώπου, μεταφερόμενοι σιδηροδρομικώς ,από τα υπερπλήρη νοσοκομεία της Θες/νίκης. Ο χώρος του Νοσοκομείου ήταν βόρεια της πόλης, πολλών στρεμμάτων με πεύκα και χωριστό κτίριο «Λοιμωδών Νόσων», καθώς και ξεχωριστό «Νεκροτομείο», άριστα οργανωμένα για την εποχή τους.
Φώτο από το επίσημο δείπνο στο σπίτι του καπνοβιομήχανου Ανάργυρου Σιγάλα, πολιτικού φίλου του Ελευθέριου Βενιζέλου κατά την Θεμελίωση του Δημοτικού Νοσοκομείου την άνοιξη του 1930, όπου εκφώνησε τον λόγον του περί «ελληνοτουρκικής εγκάρδιος συνεννόησις».
Στη φωτογραφία διακρίνονται ο Πρωθυπουργός Ελ. Βενιζέλος , ο Δήμαρχος Χασιρτζόγλου με την σύζυγό του , ο Μητροπολίτης Πολύκαρπος , ο τότε Στρατηγός, ο Αν. Σιγάλας , πρώτος στο τραπέζι αριστερά» ( Αρχείο Ι Α. τις φωτογραφίες με τον Μητροπολίτη, ανέσυρε από την φωτιά η εργαζόμενη στο Δήμο Ξάνθης, Ευστρατίου Ελένη, της οποίας τον γιό βάφτισε ο Μητροπολίτης και του έδωσε τ’ όνομα «Πολύκαρπο», όταν έκαιγαν τα αρχεία του Δήμου, οι Βούλγαροι στην Β΄ κατοχή το 1940).
«.. Ελληνοτουρκική εγκάρδιος συνεννόησις…»
Γι’ αυτούς τους σημερινούς Τούρκους8 είπε, μεταξύ άλλων , ο Ελευθέριος Βενιζέλος το 1930 στην ομιλία του.
«….Αλλ΄ όλοι γνωρίζομεν , ότι επί ένα τουλάχιστον αιώνα, από του πέρατος του αγώνος της ανεξαρτησίας, μέχρι των παραμονών του Μεγάλου Πολέμου , Έλληνες και Τούρκοι συνέζησαν αρμονικότατα και εις την Μ. Ασίαν και εις τον Πόντον και εις την Θράκην.
Όλοι επίσης γνωρίζουν ότι Τούρκοι και Έλληνες , ιδίως οι Έλληνες της Μ. Ασίας και του Πόντου, έχουν εις μεγάλην αναλογίαν κοινόν το αίμα.
Εις πόσους ειμπορούν να υπολογιστούν οι Τούρκοι οι οποίοι ήλθον εκ της κεντρικής εις την Μικράν Ασίαν; Ολίγαι πιθανώς εκατοντάδες χιλιάδων, αίτινες συνεχωνεύθησαν εις εικοσαπλάσιον, τριακονταπλάσιον, τεσσαρακονταπλάσιον,
ίσως, γηγενή πληθυσμόν, της Μ. Ασίας και του Πόντου, ο οποίος από μακράν είχε εξελληνισθή και οποίος αποτελούσε επί αιώνες την σπονδυλικήν στήλην της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας..».
Κάτι που οι αμερικάνοι ανθρωπολόγοι ανακάλυψαν το 2004 (Εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος/18-5-2004/ όπως αναφέρει στην εφημερίδα «Μιλλιέτ» ο αμερικάνος ανθρωπολόγος Σπένσερ Γουέλς) «…τα γονίδια των Σελτζούκων κατακτητών της Βυζαντινής Μικράς Ασίας- τους οποίους οι σημερινοί Τούρκοι θεωρούν προγόνους τους- συναντώνται σχετικά σπάνια στη σημερινή Τουρκία
και πως ο τουρκικός πληθυσμός έχει διατηρήσει τα γονίδια προγενεστέρων Βυζαντινών λαών».
Χαρακτηριστικό της λαϊκής σοφίας είναι η στιχομυθία δύο απλών ανθρώπων, από το μυθιστόρημα του Τάσου Αθανασιάδη-«Τα παιδιά της Νιόβης» σελ. 216- λόγια του «ερημίτη» προς τον «δάσκαλο», σχετικά με την ποτισμένη με πολύ αίμα Μικρά Ασία.
«Οι λαοί μας, αιώνες τώρα ρίχνουν τον σπόρο τους , ο ένας μέσα στον άλλον. Έχομε γίνει μια φυλή….
Εσείς χτίσατε τις εκκλησίες σας πάνω στους ναούς των αρχαίων Ελλήνων . εμείς κάναμε τις εκκλησίες σας τζαμιά. Έχομε πια γίνει Τούρκοι και Έλληνες, νύχι και κρέας, όπως το ντονέρ κεμπάμπ. Μα η μανία του ενός λαού για τον άλλο δεν παίρνει τέλος…»
Καταλήγοντας ο Ελευθέριος Βενιζέλος στον λόγο του είπε «…βαθεία είναι η πεποίθησίς μου ότι η ελληνοτουρκική φιλία και στενή συνεργασία μέλλει ν’ αποδώσει εις το μέλλον τόσον πλούσιους καρπούς, όσον ούτε οι πρωτεργάται αυτής ημπορούν από τούδε να προϊδουν.
Αλλά διά να είναι ασφαλέστεροι οι καρποί ούτοι πρέπει να μην ζητούμεν να εκβιάσωμεν την ωρίμανσίν των. Πρέπει δε να καλλιεργούμεν διαρκώς το δένδρον της φιλίας αυτής και από τα δύο μέρη, επιδιώκοντες όχι να συλλέγωμεν αυτούς προς ιδίαν μόνον εκάστου ωφέλειαν, αλλά να τους πολλαπλασιάζωμεν προς το κοινόν συμφέρον και των δύο λαών».
- Ο χαρακτηρισμός της εθνότητας στην συνθήκη της Λωζάννης, είχε σχέση με την θρησκεία και όχι την καθαρότητα της φυλής, πλην ελαχίστων Τουρκογενών κυρίως , από μεικτούς γάμους. Πιθανώς εννοούσε και κάποιες μικρές πληθυσμικές ομάδες Τουρκόφωνων Μουσουλμάνων, που μετέφεραν οι Οθωμανοί ως έποικους στην Θράκη , για πολιτικούς λόγους δεν ανταλλάχθηκαν, όπως οι Γιουρούκοι – Ορέοικοι , από τα βουνά της Εφέσου, «…Τεκμαίρεται ότι είναι ελληνικής καταγωγής…» (επίτιμο εγκ. Λεξικόν του Ηλίου σελ. 1062), κάποιοι Κιρκάσιοι, κάποιοι Τάταροι και Σουδανοί Νέγροι που μετέφερε ο Χατζή Αλή Πασάς της Αιγύπτου, από το Σουδάν.
. Λέγεται ότι εκεί ανέφερε, σ’ αυτούς που αυτοαποκαλούνταν «Τούρκοι» και την φράση «…Να θυμάσαι: πως η βιολογική σου κληρονομιά, τα κύτταρά σου, η δομή σου δεν μπορούν ν’ αλλάξουν, μόνο με ιδεολογική παιδεία».
Dr. Med. I. A.
