Σεμπαϊδήν Καραχότζα (1979 – 2021) – Αγωνιστής ρομαντικός πομάκος της σύγχρονης εποχής – Περιμένει τη δικαίωση!

Με αυτόν το τίτλο δημοσίευσα ένα άρθρο στον «Δρόμο της Αριστεράς» με την ευκαιρία του θανάτου του Σεμπαϊδήν Καραχότζα . Στις 7 Δεκεμβρίου 2021 έφυγε από τούτη τη ζωή σε ηλικία 42 χρονώ ο Σεμπαϊδήν Καραχότζα που μια ζωή πάλεψε για τα δίκαια των Πομάκων, για τα δίκαια του ανθρώπου…

    Το περιοδικό «Ενδοχώρα» αφιέρωσε το τεύχος 123 / Μάρτιος 2022 στη ζωή και το έργο του Σέμπα, όπως τον αποκαλούσαν οι φίλοι / φίλες του. Το υλικό αυτού του αφιερώματος (σελ. 12 – 48) αποτελεί το πρώτο μέρος του  νέου βιβλίου «Κείμενα για τη Θράκη και τους Πομάκους (2006 – 2021)» που περιλαμβάνει πολλά κείμενα του Σεμπαϊδήν: Πρώιμη ποίηση 1997 – 2003, Δημοσιογραφική Αρθρογραφία 2006 – 2021, Ομιλίες, Συνεντεύξεις, Επιστολές , Φωτογραφικό Παράρτημα (σελ. 49 – 397)

   Στις 7 Δεκεμβρίου 2022 το Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης πραγματοποίησε τιμητική εκδήλωση για τον ένα χρόνο από το θάνατο του Σ.Κ. με ομιλητές: Κώστα Καραΐσκο, Μαθηματικό, εκδότη της εφημερίδας «Αντιφωνητής» – Νικόλαο Κόκκα, Δρ Λαογραφίας ΔΠΘ – Γιάννη Κουριαννίδη, Διευθυντή του περιοδικού «Ενδοχώρα» – Δημήτρη Ντούμο, πρόεδρο του Διδασκαλικού Συλλόγου Ξάνθης – Την εκδήλωση συντόνισε ο δημοσιογράφος Αλέξανδρος Παυλικιάνος.

  Όσον αφορά το βιβλίο «Κείμενα για τη Θράκη και τους Πομάκους (2006 – 2021)», αναφέρεται ότι «το
επιμελήθηκε ο στενός συνεργάτης και φίλος του Νικόλαος Θ. Κόκκας, δρ λαογραφίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Με σεβασμό στη μνήμη του, μέσα από τις σελίδες του βιβλίου αναδεικνύεται το τεράστιο έργο του Σ. Καραχότζα που πάλεψε στη σύντομη ζωή του για τη διάσωση των πολιτισμικών στοιχείων των Ελλήνων Πομάκων, κυρίως για τη γλώσσα, τα τραγούδια τους, τις παραδόσεις και τη διατήρηση της ταυτότητάς τους. Στάθηκε γενναία απέναντι στο διαβρωτικό έργο του τουρκικού προξενείου και των πρακτόρων του που επιχειρεί να εκτουρκίσει το πανάρχαιο θρακικό φύλο των Πομάκων, ένας αγώνας άνισος και με τεράστια κόστη για τον ίδιο και την οικογένειά του.
Στο βιβλίο περιλαμβάνονται επίσης 7 κείμενα για τη ζωή και το έργο του, που συνέγραψαν η κόρη του Σελμά Καραχότζα, ο Γιάννης Χ. Κουριαννίδης, ο Παναγιώτης Γ. Κριμπάς, η Δήμητρα Κατάκη, η Ελένη Εφραιμίδου, ο Νικόλαος Κόκκας και ο Δημήτρης Κασαπίδης».

*

  Στην κατακλείδα του γραπτού μου θα παραθέσω  ένα μικρό απόσπασμα από το άρθρο  και ένα ποίημα του αξέχαστου Σεμπαϊδήν:

«Πολλές φορές μου δόθηκε η ευκαιρία να ασχοληθώ με τους Πομάκους, τον πολιτισμό και την ιστορία τους – γράφοντας ή μιλώντας σε διάφορες εκδηλώσεις. Πεποίθησή μου είναι ότι η όλη πολιτιστική παρουσία των Πομάκων αποδεικνύει το διαχρονικό δέσιμό τους με τη Θράκη, σε αντιδιαστολή με άλλους μουσουλμανικούς πληθυσμούς που στα νεότερα χρόνια εγκαταστάθηκαν στη Θρακική γη, γι’ αυτό και δεν παρουσιάζουν δικό τους παραδοσιακό πολιτισμό. Μιλώντας το 2009 στην πρώτη δημόσια εκδήλωση του Πανελλήνιου  Συλλόγου Πομάκων στην Κομοτηνή με θέμα «Ο αμφισβητούμενος κάτοικος των Βαλκανίων», αναφέρθηκα σε σχετικά προβλήματα. Βασική θέση μου αποτελεί πως είναι ανάγκη να μελετηθεί η πομακική γλώσσα και πολιτισμός από τους ίδιους τους Πομάκους.

Ένας από τους ανθρώπους της μειονότητας που πάλεψε για τα δικαιώματα των Πομάκων είναι ο Σεμπαϊδήν Καραχότζα».

ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣ

Όποιος σωπαίνει, όποιος δεν ζητάει / Πάντα θα είναι φυλακισμένος. / Μπορεί να μην είναι φυλακισμένος με κάγκελα / Μπορεί να τριγυρνάει, να μιλάει ελεύθερα

Αλλά είναι φυλακισμένος / Γιατί ποτέ δεν έχει αυτό που θέλει / Ποτέ δεν θα πάρει αυτά που του ανήκουν

Πάντα θα έχει ό,τι του δώσουν / Πάντα θα κάνει ό,τι του πουν / Ποτέ δεν θα είναι πραγματικά ελεύθερος.

ZAGRADEN

Zhîyen so patáva, zhîyen na íshte / Dáyma she ye zagradén / Mózha da ye ne zagradén sas kángelï / Mózha da abihóde, da dúmi serbés / ‘Ala she ye zagradén

‘Oti níkogï néma da íma kanána íshte / Níkogï néma da zôme kanána mu so páda / Dáyma she íma kanána mu dadôt / Dáyma she právi kanána mu rechôt / Néma níkogï da ye serbés.

*

Ναι , αξέχαστε Σεμπαϊδήν, «Όποιος σωπαίνει, όποιος δεν ζητάει / Πάντα θα είναι φυλακισμένος».

Ελπίζω στη δικαίωσή σου. Θα έρθει η ώρα που τα Πομακόπουλα θα διδάσκονται τη γλώσσα τους. Το δικαιούνται. Τους το οφείλουμε.

ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ

ΞΑΝΘΗ, ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ 2023