Από το Μούντζινος… στη Λεκάνη Παράθυρο στην τοπική ιστορία. Ίχνη πολιτισμού των κατοίκων του Μούντζινος
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΠΑΝΙΔΗ-ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΤΡΑΣ

Εφημερίδα Milliyet:

Γεια στα χέρια σου γείτονα!

Τα βρήκε στην ανασκαφή θεμελίων.

Ο Νίκος Κούτρας, που ζει στο χωριό Mincinos (Μιντζινός) της Καβάλας διαφύλαξε τα τεχνουργήματα που άφησαν οι Τούρκοι πριν από την ανταλλαγή των πληθυσμών βάσει της Συνθήκης της Λωζάννης. Ο Κούτρας έχει δημιουργήσει ένα μνημείο με τις ταφόπλακες των Τούρκων που βρήκε στον κήπο του σπιτιού του.

Μερτ Ινάν – Αν και η ένταση μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας στον πολιτικό στίβο εξακολουθεί να υπάρχει, μια υποδειγματική στάση απέναντι στη φιλία των λαών των δύο χωρών έχει δημιουργηθεί στην άλλη πλευρά των συνόρων. Ο Νίκος Κούτρας, ο οποίος ζει στο χωριό Μιντσινός, στο σημερινό Λεκάνη της Καβάλας, προστάτευσε τα τεχνουργήματα των Τούρκων που έζησαν εκεί πριν από την ανταλλαγή των πληθυσμών με τη Συνθήκη της Λωζάννης και έχει κτίσει ένα μνημείο. Ο Κούτρας ανυπομονεί για την ημέρα που θα φιλοξενήσει στα προγονικά τους εδάφη τα εγγόνια των Τούρκων από το Μιντσινός, που εγκαταστάθηκαν στο χωριό Ερνταβούτ της Σαμψούντας.

ΤΑΦΟΠΕΤΡΕΣ ΣΤΟΝ ΚΗΠΟ

Ο Νίκος Κούτρας, που ζει στην Καβάλα, όταν συνταξιοδοτήθηκε  θέλοντας να έχει ένα σπίτι στο χωριό του, αγόρασε ένα στο χωριό Λεκάνη (Mincinos), όπου παλιά ζούσαν Τούρκοι. Όταν ο Κούτρας αφού είχε ολοκληρώσει την οικοδόμηση άρχισε να σκάβει θεμέλιο για να χτίσει έναν τοίχο για την περίφραξη του κήπου τότε παρατήρησε κάτω από το έδαφος ένα μεγάλο αριθμό περίτεχνες πλάκες. Ο  Κούτρας αφαίρεσε τις πλάκες από το χώμα και όταν παρατήρησε ότι τα ευρήματα είχαν πάνω τους σκαλιστά αραβική καλλιγραφία άρχισε αμέσως την έρευνα.

Όταν ο Κούτρας έμαθε από τη μητέρα του και τους ηλικιωμένους του χωριού ότι υπήρχε τουρκικό τζαμί και νεκροταφείο στην περιοχή, αποτάθηκε στις επίσημες αρχές. Μαθαίνοντας την ύπαρξη νεκροταφείου και τζαμιού που ανήκουν στους Τούρκους που ζούσαν πριν από την ανταλλαγή πληθυσμών στο χωριό Λεκάνη, παλαιότερα γνωστό ως Μιντσινός, έκανε αίτηση προσδιορισμού των θέσεων τους.

ΜΕΤΑΦΕΡΕ ΤΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΕ ΒΙΒΛΙΟ

Ο Κούτρας δεν αρκέστηκε μόνο στις τις πέτρες που βρήκε στον κήπο του αλλά συγκέντρωσε και τις επιτύμβιες στήλες που είχαν πεταχτεί στα γύρω χωριά με αποτέλεσμα να δημιουργήσει ένα μικρό μνημείο στη γωνία του κήπου του. Ο Κούτρας, έχει μετατρέψει επίσης τους τοίχους του σπιτιού του σε εκθεσιακό χώρο, επίσης δραστηριοποιήθηκε  ώστε να γνωρίσει ο ίδιος αλλά και οι άλλοι τους παλιούς γείτονές τους που έφυγαν πλέον από τη ζωή. Φωτογράφισε τις πέτρες μία προς μία και τις παρέδωσε στο Ινστιτούτο Τουρκολογίας του Ρεθύμνου στην Κρήτη. Ο Κούτρας, αφού μετάφρασε τα γραφόμενα στις πέτρες στον ειδικό  Τουρκολόγο Αντώνη Αναστασόπουλο, απαθανάτισε αυτές τις πληροφορίες εκδίδοντας τις σε βιβλίο.

ΕΠΙΣΚΕΦΘΗΤΕ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ

«Είμαι από τον Πόντο. Η καταγωγή μου είναι από τη Μαύρη Θάλασσα. Η σκέψη ότι πηγαίνοντας εκεί πόσο ευτυχισμένος θα ήμουν  αν συναντούσα μια παρόμοια κατάσταση μου δημιούργησε μια ενσυναίσθηση. Ήμουν επίσης σίγουρος το πόσο χαρούμενοι θα ήταν οι ανταλλαγέντες της Συνθήκης της Λωζάννης με το θέαμα που θα αντίκριζαν χάρη σε αυτά τα ευρήματα που ανακάλυψα. Περιμένουμε τα εγγόνια των γειτόνων μας στο χωριό μας που σήμερα ζουν στη Σαμψούντα. Μερικοί Τούρκοι ήρθαν και είδαν τον χώρο της έκθεσης βλέποντας το χαμόγελο στο πρόσωπο τους αισθάνθηκα περήφανος  . Μπορεί να υπάρχουν πόλεμοι και εντάσεις μεταξύ κρατών, αλλά στην ουσία λαοί και άνθρωποι είναι αδέλφια. Πιστεύω ότι ενέργησα ανθρώπινα. Έχω εκπληρώσει την ευθύνη μου απέναντι στην ιστορία. Η  μεγαλύτερη επιθυμία μου είναι να χτίζονται γέφυρες αδελφοσύνης μεταξύ των δύο λαών ».

ΕΑΝ ΕΡΘΕΤΕ ΕΔΩ ΠΙΕΣΤΕ ΤΟΝ ΚΑΦΕ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ

Ο Εσάτ Έργκελεν Πρόεδρος του Συλλόγου Ανταλλαγέντων Λωζάννης, αφού δήλωσε ότι είδε τον Νίκο Κούτρα και την έκθεση του κατά την επίσκεψή του στη Λεκάνη συνέχισε: «Ως ένας απόγονος ανταλλαγέντων βάσει  τη Συνθήκη της Λωζάννης, πήγα στη Λεκάνη για να δω τις επιτύμβιες στήλες που συνάντησαν μέλη μας σε προηγούμενη περιήγηση του χωριού στα πλαίσια του έργου «Η ταφόπετρα μου είναι η ταυτότητα μου, η ταφόπετρα μου είναι η ιστορία μου» και να μάθω επίσης το ιστορικό τις ανεύρεσηςτους. Η Λεκάνη είναι ένα μεγάλο χωριό που σε μέγεθος δεν συναντούμε πλέον στη Βόρεια Ελλάδα που ιδρύθηκε στη μέση μιας μεγάλης πεδιάδας ανάμεσα στις κορυφές του όρους Çal (Τσαλ), το οποίο οι Έλληνες το ονόμασαν Λεκάνη, δηλαδή «λεκάνη», πιθανώς λόγω της εμφάνισής του με τη μορφή ενός μεγάλου μπολ. Η κύρια ενασχόλησης του χωρίου βασίζεται στην παραγωγή πατάτας που από άποψη γεύσης  ανταγωνίζονται τις πατάτες του Νευροκόπι.

Ο φίλος μας ο Νίκος προστατεύοντας τη μνήμη των παλιών γειτόνων του μας συγκίνησε όλους. Ο Νίκος μας προσκάλεσε στο σπίτι του και πίνοντας τον καφέ που έφτιαξε η Ιταλίδα σύζυγος του είχαμε την ευκαιρία για μια βαθειά συζήτηση. Κάναμε μια συμφωνία με τον Νίκο που ως μνημόσυνο φύτεψε ένα κυπαρίσσι διπλά στις ταφόπετρες  δίνοντας αμοιβαία υπόσχεση να φυτέψουμε ένα δενδρύλλιο φιλίας στην επόμενη επίσκεψή μας. Αν κάποιοι από τους απογόνους των ανταλλαγέντων επισκεφθούν τη Λεκάνη  πρέπει απαραίτητα να πιουν τον καφέ του Νίκου ».

(Φωτογραφία: Ο Νίκος Κούτρας μάζεψε τις ταφόπλακες των Τούρκων σε μια γωνιά του κήπου του και έφτιαξε ένα μνημείο)

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Tanas Cimbis

Σχήμα:17Χ24/Σελίδες:100//sbn:978-618-5206-33-8/Έτος Έκδοσης: 2018

 

Αυτές τις ημέρες παράλληλα εδώ στα διοικητικά όρια

της Χώρας των Αβδήρων,

νεόκοπες εικόνες υποκρισίας,

που πηγάζουν στον πιθηκισμό αλλογενών  ιδεολογιών, μετασκευάζουν την αλήθεια

σε παραγγελία για γκαρσόνια ψευδαισθητικής ευαισθησίας.

Ότι δεν μπορεί να θάψει η οικειοθελής αμνησία

της  φθηνής πρακτορίστικης μυθοπλαστικής νεκροψίας τους,

επιστρέφει μέσα από τις ρωγμές της ιστορικής ωριμότητας.

Η εμπειρία μας, ρίχνει φως με τον ιστορικό προβολέα

σε μία τρέχουσα όψη της ζωής,

που θα χρειαζόταν μακροχρόνια μαθητεία

στα θρανία του σεβασμού και της αυτογνωσίας

από τους ημιμαθείς περαστικούς

της τηλεκριτικής των βεβαιοτήτων και των διλημμάτων.

 

Με εκτίμηση

Μιχάλης Σπανίδης

Εκδότης-Βιβλιοπώλης