ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΤΟΥΛΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΚΥΚΛΟΙ ΤΟΥ ΙΡΒΙΝ ΓΙΑΛΟΜ
Του Θανάση Μουσόπουλου

Στις 4 Μαρτίου του 2017 έφυγε από τούτη τη ζωή ο φίλος και συνοδοιπόρος Γιώργος Κωτούλας. Δεν μπορώ να πω ότι το έχω χωνέψει. Πολλά καθημερινά πράγματα και απλές σκέψεις μου θυμίζουν ότι είναι μαζί μου και δίπλα μου.

Για τη φετινή επέτειο της θανής του βαθιά με συντάραξε – αν θέλεις με παρηγόρησε – κάτι που πρωτοδιάβασα πριν από χρόνια στον Ίρβιν Γιάλομ. Είναι η άποψή του για το βότσαλο στη λίμνη.

Ο καθένας, η καθεμιά μας με τις πράξεις και τα λεγόμενά του επηρεάζει τους άλλους. Καθένας παράγει ομόκεντρους κύκλους, κυματισμούς, που επηρεάζουν άλλους ανθρώπους, για λίγα ή πολλά χρόνια. Ανάλογα με το μέγεθος της πέτρας  που ρίχνει στη λίμνη δημιουργούνται κύκλοι, που μεγαλώνουν μεγαλώνουν, χάνονται από τα μάτια μας στον ορίζοντα. Ποτέ όμως δεν εξαφανίζονται…

Μέσα στα χρόνια που πέρασαν από τη φυγή του Γιώργου πολλές φορές μίλησα και έγραψα για το έργο του. Πολλοί άνθρωποι νοιάζονται για τα έργα του και τις δημιουργίες του. Πρόσφατα η βράβευσή του για το «Μονοπάτι της Ζωής» επιβεβαιώνει  για μια ακόμη φορά τον Γιάλομ.

Τα βότσαλα που έρριξε στη λίμνη της Ζωής και της Τέχνης ο Γιώργος Κωτούλας δεν πήγαν χαμένα.

Θα παραθέσω λίγα εργοβιογραφικά στοιχεία, θα δούμε τις απόψεις του για την ποίηση και θα κλείσω το κείμενό μου με ένα μόνο ποίημά του – σφραγίδα στο έργο του.

*

Ο Γιώργος Κωτούλας γεννήθηκε το 1956 στο Μικρόβαλτο Κοζάνης και από το 1982 έζησε μόνιμα στην Ξάνθη. Νυμφεύθηκε την Ευγενία Τζατζίδου, και απέκτησαν έναν γιό, τον Αντώνη, πτυχιούχο φιλολογίας.

Έφυγε από τούτη τη ζωή αιφνιδίως στις 4 Μαρτίου 2017.

Σπούδασε στο τμήμα Τοπογράφων – Γεωμετρών του  ‘Ευκλείδη’ Θεσσαλονίκης.

Εργαζόταν  στη Δ.Ε.Υ.Α. Ξάνθης.

Ιδρυτικό μέλος και Πρόεδρος του Συλλόγου Ατόμων Χρηζόντων Ειδικής Θεραπείας.

Ιδρυτικό και βασικό μέλος του Δικτύου Λόγου και Πράξης.

Το 2010 κυκλοφόρησε η πρώτη του ποιητική συλλογή «Δύο φράσεις Άγραφες». Την ίδια χρονιά εκδόθηκε η δεύτερη συλλογή «Μεταξύ ακαθάρτου και γάργαρου». Το Φλεβάρη του 2012 εκδόθηκε «Η Κραυγή». Τέταρτη συλλογή το 2013 «Ασύνδετοι παφλασμοί». Την ίδια χρονιά εκδόθηκε η ποιητική συλλογή «Τρεκλισμένα βήματα». Το 2015 παρουσίασε το θεατρικό έργο «Οι δύο όψεις του Καπνόφυλλου – Ξάνθος και Ξανθίππη», που με επιτυχία ανέβασε στη σκηνή το Γυμνάσιο Σμίνθης με την επιμέλεια της Δήμητρας Κατάκη.  Το 2018 οι Γραφικές Τέχνες  Δαλακάκη εξέδωσαν ‘τιμής ένεκεν’ τη συλλογή «Βελασμοί Ονείρων», που είχε ολοκληρωθεί αρχές του 2016.

Πολλοί στίχοι του έχουν μελοποιηθεί. Απομένει μια σειρά από ζεϊμπέκικα που δεν έχουν παρουσιαστεί.

Η τελευταία του δημόσια απαγγελία ήταν το Δεκέμβριο 2016 στην εκδήλωση του Δικτύου Λόγου και Πράξης στο Δημοτικό Θέατρο της Χρυσούπολης για τον Μάνο Χατζιδάκι όπου απάγγειλε το ποίημά του για τον Μάνο.

Ήταν ένας δημιουργικός και δοτικός άνθρωπος, που αγαπούσε την Ξάνθη και τον άνθρωπο.

Το 2018 με επιμέλειά μου εκδόθηκε από το Δημοτικό Ραδιόφωνο Ξάνθης Όμορφη Πόλη 89,9 «Ποιητικό Ανθολόγιο Γιώργου Κωτούλα in memoriam …» καθώς και ένα τεύχος με τίτλο «Η ποίηση του Γιώργου Κωτούλα» (2015/18) με τα κείμενά μου που αναφέρονται στις εκδόσεις του Γ. Κωτούλα (2010-15). Επίσης από το θάνατό του και μετά δημοσίευσα κείμενα σε εφημερίδες και περιοδικά και στο διαδίκτυο, ενώ παρουσιάσαμε σχετικές εκπομπές στη Όμορφη Πόλη, το Δημοτικό Ραδιόφωνο της Ξάνθης.

*

Αντί να μιλούμε εμείς για τον Γιώργο και την ποίησή του, θα ακούσουμε τι λέει ο ίδιος στην εισήγησή του:

«ΤΟ ΤΡΙΠΤΥΧΟ ΠΟΙΗΣΗ – ΠΟΙΗΜΑ – ΠΟΙΗΤΗΣ»

« […] Ο πιο μεγάλος ποιητής είναι ο δημιουργός μας και το πιο ωραίο ποίημα είναι ο κόσμος μας κομμάτι του οποίου είναι και ο πλανήτης μας.

Ο καθένας από μας ένα εξαιρετικό ποίημα μα ταυτόχρονα και ένας ποιητής.

Σα διαβάσω το ποίημα σου

μη λησμονήσεις να το διαβάσεις κι εσύ

με τα μάτια μου και την ψυχή μου

τότε θα πω

διάβασα έναν ποιητή

που στα μάτια του τρέχει το δάκρυ μου

στο πρόσωπο του λάμπει το χαμόγελό μου

στην καρδιά του ακούγονται οι χτύποι της δικής μου καρδιάς

τότε θα πω.

Είμαι εγώ.

Είμαι κι εγώ.

Κλείνοντας θα πω το εξής: Κάποτε έγραψα ένα ποίημα για τον Μάνο Χατζιδάκι. Εκεί υπάρχει η φράση: «Γκάτσος Σεφέρης, Ελύτης , και Σικελιανός , Γιάννης Τσαρούχης και της Ξάνθης μας ο γιός».

Όλοι τους μεγαλούργησαν γιατί μεταξύ τους υπήρχε  η παρέα , ο σεβασμός η ευγενής άμιλλα και μια πλούσια γλώσσα. Στα ανταμώματά τους ο καθένας ρωτούσε να μάθει τις δημιουργίες των άλλων, παρουσιάζοντας στην συνέχεια τις δικές του. Αυτό δεν γίνεται σήμερα τουλάχιστον στο βαθμό που γινόταν τότε. Η δε γλώσσα από πλούσια έγινε φτωχός συγγενής. Έτσι χάνουμε όλοι μας. Μαζί μας χάνει και η δημιουργία, γιατί δυσκολεύεται να ταΐσει το παρόν και περισσότερο να προικίσει το  μέλλον».

(Απόσπασμα από Χαιρετισμό στην ποιητική βραδιά στις 11 Σεπτεμβρίου  2015 εκ μέρους του Δικτύου Λόγου και Πράξης)

*

Τη γνωριμία μου με τον Γιώργο Κωτούλα την οφείλω στην ποίηση και στον εκδότη Μιχάλη Σπανίδη που το 2010 εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τον τίτλο «2 φράσεις Άγραφες». Από κει  ξεκίνησαν  όλα, και βέβαια, το Δίκτυο Λόγου και Πράξης, που μας χάρισε πολλές χαρές και πολλές πίκρες…

Από την πρώτη αυτή δημοσιευμένη δουλειά του Γιώργου, θα κλείσω το αφιέρωμά μου με ένα ποίημα – πυξίδα:

Αδιάθετος κληρονόμος

Δεν θέλω στη διαθήκη σου το δικαίωμα

Στο κλάμα λύπης και στο μεσαίωνα

Θέλω μια βάση στη ζωή να προχωρήσω

Κάτι καινούριο, κάτι φρέσκο ν’ αρχίσω

Θέλω μια βάση που να έχει αντοχές

Κι όχι κιθάρα με κομμένες τις χορδές

Θέλω μια βάση με τα όπλα της

*  Γιώργο, μεγάλοι οι κύκλοι, άπειροι οι κυματισμοί του έργου σου…  Σε ευχαριστούμε και σε θυμόμαστε.

ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ

ΞΑΝΘΗ, 3 ΜΑΡΤΗ 2022