«Η ποίηση μου χάρισε το ισοδύναμο ενός ονείρου που μου έλειψε τόσο πολύ»
ΧΡΗΣΤΟΥ ΚΕΡΑΜΙΔΗ «ΠΑΡΑΚΤΙΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ», 2020

Του Θανάση Μουσόπουλου

 Είχα τη χαρά να γνωρίσω και να θαυμάσω κατά τα τελευταία χρόνια περισσότερο το λόγο του καβαλιώτη Χρήστου Κεραμίδη. Ήδη μέσα στο 2021 έχω δημοσιεύσει τα κείμενα «Ο καβαλιώτης ποιητής  Χρήστος Κεραμίδης» και «Η κοινωνική ποίηση του καβαλιώτη ποιητή  Χρήστου Κεραμίδη».

Τα δύο τελευταία χρόνια στις εκδόσεις Κέδρος εκδόθηκαν τα βιβλία του «Παράκτιες διαδρομές» (2020) και «Βόρεια ακρωτήρια» (2021) που περιέχουν ποιήματα και πεζά.

Στο κείμενο που ακολουθεί θα παρουσιάσω τις «Παράκτιες διαδρομές – 35 ποιήματα και 35 πεζά», σελ. 115.

Θα ξεκινήσω από κάποια βιογραφικά στοιχεία που βοηθούν στο να καταλάβουμε το βιβλίο που εξετάζουμε.

Ο Χρήστος Ι. Κεραμίδης γεννήθηκε το 1947 στην Καβάλα, στην όμορφη χερσόνησο του συνοικισμού της Παναγίας, στην οποία συχνά «επιστρέφει» και αναφέρεται. Οι γονείς του ήταν πρόσφυγες από τον Πόντο. Έχασε τον πατέρα του στην πολύ μικρή ηλικία των πέντε ετών, γεγονός που τον σημάδεψε στη μετέπειτα ζωή του. Τελείωσε την Αριστοτέλειο Σχολή Υπομηχανικών Θεσσαλονίκης. Από το 1975 ζει μόνιμα στην Καβάλα. Εργάστηκε στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα με την ιδιότητα του μελετητή και επιβλέποντα μηχανικού. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 1995 με την ποιητική συλλογή Ταξιδευτές. Ακολούθησαν οι συλλογές Στα πέλαγα του ονείρου», Καβάλα 1996, – «Δρόμοι της βροχής», Καβάλα 1998, – «Τελευταία υπόσχεση», εκδ.  “Στοχαστής”, Αθήνα 2001 –  «Ο Αύγουστος που περιμένω», εκδόσεις “Στοχαστής”, Αθήνα 2016 –  «Ένα ποτάμι φως», εκδόσεις “Στοχαστής”, Αθήνα 2018. Ποιήματα αλλά και πεζά κείμενά του έχουν, κατά καιρούς, δημοσιευθεί σε εφημερίδες, περιοδικά και ανθολογίες.

Στις «Παράκτιες διαδρομές» επικρατούν θέματα αυτοβιογραφικά, επιπλέον συχνή είναι η παρουσία της θάλασσας και  η προσφυγιά του 1922, της Μικρασιατικής πληγής.

Ο Χρήστος –  ένας ευαίσθητος χρήστης του λόγου. Ποιητής.

Απόφευγε

Απόφευγε να βάζει τελεία

στο τέλος  των ποιημάτων του.

Πίστευε πως κανένα

ποίημα δεν τελειώνει.

 

Στα πεζά του διακρίνεται για μια λαϊκή βιοσοφία:

–         Ποτέ δεν έσκυψε το κεφάλι στη σκληρότητα της ζωής.

–         Αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν που ξαγκίστρωνε τα ψάρια με κινηματογραφική ταχύτητα, μόνο και μόνο για να μην τα πληγώνει.

Έλπιζε

Κι όμως.

Έσπρωχνε τον πελώριο τοίχο

με κεφάλια και χέρια,

αν κι ήξερε

πως δεν θα μετακινηθεί.

Διαβάσαμε από την Διώνη Δημητριάδου, περιοδικό Οδός Πανός (τχ. 188) και προσυπογράφουμε:

«Η γραφή του Κεραμίδη δεν αποπνέει ρομαντισμό, δεν έχει λυρικές εξάρσεις· είναι γήινη και ρέει με φυσικό τρόπο, κι αν σε κάποια σημεία της συγκινεί, η συγκίνηση πηγάζει από το σκηνικό που επινοεί ο ποιητής και όχι από τις λέξεις – αυτές είναι απλές και περιεκτικές όσο πρέπει, όσο είναι αρκετό για να δηλωθεί η ουσία μιας σκέψης, μιας πράξης, μιας συνήθειας».

*

Η δυσκολία να τη βλέπεις όλη

Είναι οι γιρλάντες από φώτα, που απλώνονται
από τη μια άκρη της στην άλλη.
Όπου κι αν σταθείς, δεν μπορείς να τη δεις όλη.
Είναι οι χερσόνησοι,
οι κάβοι που σ’ εμποδίζουν να βλέπεις.
Είναι η δυσκολία που σε κάνει να φαντάζεσαι
πως η άλλη μισή είναι πιο γοητευτική.

*

Θα αναφέρω τους τίτλους πεζών  κειμένων και ελάχιστα σχόλια:

–         Το πρώτο που φρόντισαν – 1922, Αρχαία ιωνική περηφάνια

–         Η τρελή Πηνελόπη – 1922, αρχοντική οικογένεια Μικρασιατών της Καππαδοκίας

–         Όπως τα ρούχα μας – 1922, Γεννήθηκα ανάμεσα στα παλιά τούρκικα σπίτια των προσφύγων … τα ανταλλάξιμα

–         Μια Ελληνίδα στην Πρίγκηπο – Πόσο όμορφη είναι!

–         Η απόλυτη ορφάνια – θαύμα

–         ‘Όταν η μνήμη παίρνει μορφή – 1922, Το έβλεπα στα μάτια του παππού μου

–         Ο Πόρναλης – δραματικό – είχε πάει εξορία στον Αϊ – Στράτη

–         Ο ιδιόρρθμος ιππότης – περιθώριο

–         Οι δύο Πόντιοι φίλοι – ο χορός σέρρα

–         Η γιορτή του πατέρα – μίσησα το σχολείο

–         Η κοινή μας πορεία – βαθύτατα πολιτικό

–         Οι μαθητές της Νυχτερινής Εμπορικής – τοπική ιστορία, ποιότητα εκπαίδευσης

–         Ο Χρυσάφης Μαστρολιάς, ο τσαγκάρης – πολιτιστική ιστορία

–         Στην ταβέρνα του Θόδωρου Σαμαρά –  αριστούργημα λιτότητας

*

Ο παππούς μου

Συχνά αισθάνομαι, σαν από μακρινό αντίλαλο,
τους κυματισμούς της γνώριμης φωνής του.
Ήταν ο παππούς που μ’ έπαιρνε στο παλιό τουρκικό λουτρό
κι ήθελε να του τρίβω την πλάτη,
δίνοντάς μου ευχές στη ζεστή, μητρική του γλώσσα.

Σε επόμενο κείμενο θα παρουσιάσω το επίσης θαυμάσιο «Βόρεια ακρωτήρια». Χαίρομαι που στη γειτονιά μας ανθούν τόσοι σημαντικοί δημιουργοί…

ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ

ΞΑΝΘΗ, 12 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2022