ΚΑΤΙΝΑ ΒΕΪΚΟΥ ΣΕΡΑΜΕΤΗ – Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ – ΕΦΥΓΕ 4 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1989
Του Θανάση Μουσόπουλου
Κάθε χρόνο, στις 4 Οκτωβρίου εκτός από τα Ελευθέρια της Ξάνθης, έχω στο μυαλό μου την αξέχαστη Κατίνα Βίκου Σεραμέτη που έφυγε τέτοια μέρα το 1989.
Πρόσφερε πολλά στην περιοχή μας και στη Θράκη γενικότερα. Ως άνθρωπος του Λόγου και της Πράξης είχε διαρκή παρουσία ως το τέλος της ζωής της. Κυρίως τη θεωρώ ποιήτρια.
Είναι πολύ σαφής στους σκοπούς της ποίησής της, που είναι αισθητικοί και συνάμα κοινωνικοί. Διακηρύσσει:
α) Με το τραγούδι μου, τη ζωή ομορφαίνω.
β) Με το τραγούδι μου, τον πόνο τον εξαϋλώνω.
γ) Είμαι υμνητής και πλαστουργός μες στη ζωή.
Η δημιουργία, η ποίηση και η τέχνη, δεν είναι μόνο κοινωνική είναι συμπαντική:
Η ποίηση δε βηματίζει μόνη της.
Ωραΐζεται, όπως είναι πνοή και ψηφίδα,
στον καθρέφτη του σύμπαντος.
Η ίδια η δημιουργός με τα ποιήματά της γίνεται άλλος άνθρωπος, απελευθερώνεται, ολοκληρώνεται:
Αποδεσμεύομαι
από τη γήινη έλξη μου.
Νιώθω τόσο ελεύθερη.
Βέβαια, αυτό δεν αναφέρεται μόνο στην ίδια, αλλά και σε κάθε ποιητή και δημιουργό:
Μια παγκόσμια συνείδηση / ο ποιητής.
Πρώτ’ απ’ όλα, / μια ευαίσθητη,
Πανανθρώπινη / καρδιά.
Ένα σύντομο εργοβιογραφικό σημείωμα στη μνήμη της.
Η Κατίνα Βέικου γεννήθηκε στους Επιβάτες της Ανατολικής Θράκης το 1912. Εκεί στα Αρχιγένεια Εκπαιδευτήρια ξεκινά το σχολείο, ενώ με την ακούσια προσφυγιά βρίσκεται στο Βόλο, το 1924 δημιουργούνται οι Νέοι Επιβάτες στη Θεσσαλονίκη, στο Θερμαϊκό, όπου εγκαθίστανται και εκεί ολοκληρώνει το σχολείο. Στο διάστημα 1926-1932 φοιτά στο «εξατάξιο διδασκαλείο Θεσσαλονίκης» και τυχαίνει στην «ιερή τριετία» με τον πρωτοπόρο παιδαγωγό Μίλτο Κουντουρά. Όταν αποφοιτά, για λίγους μήνες, 1932-33, διδάσκει στη Μύκη, το πομακοχώρι των ορεινών της Ξάνθης. Παντρεύεται το Νίκο Σεραμέτη και μένει μόνιμα στην Ξάνθη ως το θάνατό της, στις 4 Οκτωβρίου 1989.
Από τα εφηβικά της χρόνια γράφει κυρίως ποίηση. Ήδη, το 1930, σε παιδικά μαθητικά περιοδικά υπάρχουν δημοσιευμένα ποιήματά της. Δε σταμάτησε να μελετά, να ερευνά και να γράφει. Στα δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια υπάρχουν μερικές δημοσιεύσεις σε έντυπα της Ξάνθης, ενώ η «πρώτη επίσημη εμφάνιση στον πνευματικό στίβο» πραγματοποιείται με την υποβολή εργασίας της στη Γλωσσική Εταιρεία για τους Επιβάτες, την πατρίδα της. Η εργασία βραβεύεται, και μόνο ύστερα από δέκα (10) χρόνια δημοσιεύεται στο Αρχείο Θράκης.
Το 1952 η κριτική του Μάριου Βαγιάνου εύστοχα και προβλεπτικά σημειώνει: «… Εργάζεται με σεμνότητα και πίστη, τόσο για τη λαογραφία του τόπου, όσο και για την ποίηση». Το 1955 παρουσιάζεται η πρώτη ποιητική της συλλογή «Κύματα και ψίθυροι» και ως το θάνατό της δημοσίευσε άλλες δέκα έξι (16) ποιητικές συλλογές, πολλές από τις οποίες βραβεύτηκαν.
Το 1965 κυκλοφορεί η μυθιστορηματική Βιογραφία: «Ο δρόμος απ’ το Ξάστερο». Στο χώρο του πεζού λόγου έχει βραβευτεί για την ανέκδοτη ακόμη συλλογή διηγημάτων «Οδοιπόροι», ενώ έχουν δημοσιευθεί τέσσερα (4) βιβλία με διηγήματα και μια νουβέλα. Ακόμη, δημοσίευσε σε βιβλίο τρία μονόπρακτα με τον τίτλο «Η Λίμνη», μεταφράσεις ποιημάτων και πεζών από τα γερμανικά «Δανεισμένα φτερά». Το έργο της συμπληρώνουν λαογραφικές και ιστορικές μελέτες που αναφέρονται στους Επιβάτες της Ανατολικής Θράκης, στην Ξάνθη («Λαογραφικά και γλωσσικά στοιχεία της παλιάς Ξάνθης»), στη Θράκη («Θράκη, στιγμές στην πορεία της», Θρακική Επετηρίδα, 1980). Ακόμη: μελέτη δημοτικών τραγουδιών, μελέτη για κεντήματα καμωμένα από τρίχα κεφαλής ανθρώπου, επιπλέον άρθρα για πνευματικούς ανθρώπους, συνεργασίες σε περιοδικά – κυρίως τα «Θρακικά Χρονικά».
Να προσθέσουμε τη μεγάλη της προσφορά στα πολιτιστικά πράγματα της Ξάνθης, κύρια μέσα από τη Φιλοπρόοδη Ένωση Ξάνθης, από την ίδρυσή της, το 1952. Επίσης σημαντική ήταν η εθελοντική προσφορά της σε πολλούς συλλόγους και δομές στα δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια. Ήταν μια γυναίκα πρωτοπόρα στο χώρο της Θράκης, της Ξάνθης ειδικότερα. Ένας ολοκληρωμένος άνθρωπος και δημιουργός με έργο που αξίζει προσοχή και προβολή πανελλήνια.
Κατίνα Βέικου Σεραμέτη, σημάδεψε τα βήματά μας…
ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ
ΞΑΝΘΗ, αρχές Οκτώβρη 2021
