Ο ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ ΚΑΙ Η ΞΑΝΘΗ
Του Θανάση Μουσόπουλου

Πριν από έντεκα χρόνια, το 2010, η Δημοτική Επιχείρηση Ανάπτυξης Ξάνθης, εξέδωσε το έργο μου «Ξάνθη, σαν παραμύθι…», σελ. 76.

Το βιβλίο αναφέρεται σε θέματα ιστορίας και πολιτισμού της Ξάνθης. Μέσα στα κεφάλαια ο αναγνώστης και η αναγνώστριά μου συναντά και τον Μίκη Θεοδωράκη.

Ας πάρουμε, όμως,  τα πράγματα με τη σειρά. Στον πρόλογο, ανάμεσα στα άλλα, σημειώνω:

«Εκτός από την Ξάνθη που περιγράφουν τα βιβλία της ιστορίας και της γεωγραφίας, της φυσικής ιστορίας και της ανθρωπογεωγραφίας, υπάρχει και η Ξάνθη που βλέπουμε και στα όνειρά μας. Η πόλη η ανάερη και η μετέωρη. Υπάρχει η Ξάνθη των παραμυθιών.

Από μικρός κοίταζα κατά το Αβγό, λίγο ανατολικότερα, περιμένοντας να δω την Ξανθίππη. Και το είχα καημό, αν θέλετε ότι πετώντας σ’ εκείνα τα μέρη, ψάχνοντας και ψαχουλεύοντας δεν έβρισκα τα χνάρια της – καθώς περπάταγε η βασίλισσα της Ξάνθης στα μέρη ετούτα.
Έτσι είπα να δω την «Ξάνθη, σαν παραμύθι…», για μικρούς και μεγάλους. Εδώ και δέκα χρόνια σε κείμενά μου πάσχισα παραμύθι να φτιάξω την Ξάνθη, ίσως για να παρηγορηθώ που τα πατήματα της Ξανθίππης ακόμα άπρακτος ψάχνω.
Μέσα από τα κείμενά μου – που εξαιρετικώς αφιερώνω στα παιδιά μου – λέω σ’ όλους και όλες τα παραμύθια που δεν άκουσαν όταν ήταν η ώρα τους, για την Ξάνθη και τους ανθρώπους της».

Το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου επιγράφεται «Ας συνεχίσουμε, λοιπόν, ένα παραμύθι». Είναι ένας Χαιρετισμός μου, Προσφώνηση στον Μίκη Θεοδωράκη, που το 1997 τον τίμησε σε Τιμητική εκδήλωση  ο Δήμος Ξάνθης, με δήμαρχο τον αξέχαστο Φίλιππο Αμοιρίδη.

Γράφω στον χαιρετισμό μου για τους κατοίκους της Ξάνθης και τους διαρκείς αγώνες που δίνουν σε όλα τα επίπεδα. Αναφέρομαι στην τριακοστή δεύτερη χρονιά των Θρακικών Λαογραφικών Γιορτών. «Οι λαογραφικές μας γιορτές και τη λαϊκή και τη λόγια παράδοση του λαού μας αγκαλιάζουν και φροντίζουν. Άλλοτε λίγο κι άλλοτε πολύ. Πάντοτε στην αγάπη μας  αυτή υπάρχει το πιο πολύ».

Στη συνέχεια, απευθύνομαι ευθέως στον παρόντα τιμώμενο Μίκη Θεοδωράκη:

«Γιατί, όμως φοράμε τα καλά μας σήμερα;

Γιατί η Ξάνθη είναι στο πόδι;

Γιατί ο Δήμαρχος και οι Αντιδήμαρχοι και οι Δημοτικοί  Σύμβουλοι είναι όλοι στη σειρά την πρώτοι παραταγμένοι;

Μαζί κι οι άλλοι άρχοντες του τόπου τούτου;

Την παράδοση για τριακοστή δεύτερη χρονιά να τιμήσουν ήρθανε. Και τούτο στο πρόσωπο του Μίκη Θεοδωράκη.

Και τι δουλειά έχει ο Μίκης σε τούτη την πόλη,

σε τούτη την αίθουσα, στις Θρακικές Λαογραφικές Γιορτές;

Τρία πατώματα παραπάνω, πριν από εικοσιδύο χρόνια

έδωσε μια υπόσχεση και την κράτησε.

Να ξανάρθει σε τούτο τον τόπο.

Όταν να αρθρώσουμε τον δικό μας λόγο θα μπορούμε

και θα θέλουμε. Λεύτεροι.

Και τον λόγο του τον κράτησε.

Σαν Κρητικός, με κρητική μπέσα, να λέγει την αλήθεια για τη ζωή μας – δηλαδή για τη δική του ζωή, για τη δική του φωνή.

Έτσι βρήκαμε, ένα τέλος για το παραμύθι μας».

   Στον χαιρετισμό μου ανέφερα έμμεσα την προηγούμενη επίσκεψη του Μίκη. Ήταν μετά τη λεγόμενη Μεταπολίτευση, στα 1975, όταν ήρθε ο Μίκης στην Ξάνθη, όπου έδωσε συναυλία. Τότε άλλο ήταν το κλίμα σε όλη τη χώρα μας. Το Πολυτεχνείο ήταν εγκατεστημένο στη Στέγη Γραμμάτων και Καλών Τεχνών του Δήμου Ξάνθης, το Αμφιθέατρο ήταν πανεπιστημιακό. Μετά τη συναυλία, ανέβηκε στους επάνω ορόφους όπου έγινε θερμή συζήτηση με καθηγητές και φοιτητές και φοιτήτριες.

Το 1997 μετά την εκδήλωση προς τιμήν του Μίκη είχα τη χαρά και τιμή να συζητήσω μαζί του. Μου έκανε εντύπωση η απλότητα και φυσική συμπεριφορά του.

Γιατί, ο Μίκης ήταν μεγάλος έξω, αλλά μέσα…

Καλό ταξίδι στο Σύμπαν!

ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ

ΞΑΝΘΗ, 2 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2021