Ανατ. Μακεδονία και Θράκη – Δράσεις για Περιφερειακή συνείδηση
Του Θανάση Μουσόπουλου
Πολλές φορές και σε διάφορες περιστάσεις καταπιάστηκα, έγραψα και μίλησα όχι μόνο για τον πολιτισμό και το πολιτιστικό κίνημα στην περιοχή της Ξάνθης, αλλά και για τα πολιτιστικά ζητήματα της Θράκης γενικότερα. Για περισσότερο από τέσσερες δεκαετίες ένα από τα μελήματά μου είναι η προσέγγιση θεωρητικά και πρακτικά των θεμάτων και έργων πολιτιστικής υποδομής στην περιφέρειά μας – εννοώ πλέον την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Βέβαια, και η πολιτιστική κίνηση και ζωή με ενδιέφερε και με ενδιαφέρει, αλλά κυρίως αποσκοπώ στην παραγωγή και όχι στην κατανάλωση του πολιτιστικού αγαθού.
Παραδειγματικά, εκτός από τα δημοσιεύματα, αναφέρω τις ομιλίες μου:
1987 – Πολιτισμός και Τοπική Αυτοδιοίκηση (Κομοτηνή)
1993 – Δύο προτάσεις για τον Πολιτισμό (σε Α΄ συνέδριο Αποδήμων Θρακών)
1997 – Πολιτισμός και Περιφέρεια (Αλεξανδρούπολη)
*
Κατά τη γνώμη μου, ο πολιτισμός είναι μια φάση της αυτοδιοίκησης και μια μορφή της πολιτικής εξουσίας και διαμόρφωσης ενός χώρου. Σε μια, δηλαδή, προηγμένη φάση της κοινωνίας θα μπορούσαμε να δεχτούμε ότι όλες οι λειτουργίες της κοινωνίας θα έχουν «πολιτιστικό χαρακτήρα» ή θα παράγουν «πολιτιστικό προϊόν».
Η Αυτοδιοίκηση (τοπική και περιφερειακή) με το παραπάνω σκεπτικό οφείλει να συνεργάζεται με τους πολιτιστικούς και άλλους φορείς της επικράτειάς της. Στο ίδιο σκεπτικό, ως επόμενο βήμα, τοποθετώ την ανάγκη για λειτουργία πολιτιστικών συμβουλίων (σε δημοτικές ενότητες, δήμους, αντιπεριφέρειες και περιφέρεια).
Έχω την πεποίθηση ότι όλοι/όλες θα βγαίνουν κερδισμένοι από τη ζύμωση και τη συνεργασία αυτή. Εννοείται ότι όλα τούτα δε θα έχουν γραφειοκρατικό χαρακτήρα. Θα αποτελούν θεσμό συνεργασίας και μοχλό προώθησης του πολιτιστικού προϊόντος και αγαθού σε όλη την περιφέρεια.
Η ουσία της πολιτιστικής πολιτικής στην περιφέρεια είναι όχι η μεταπράτηση πολιτιστικών προϊόντων του κέντρου, αλλά η ενίσχυση και προώθηση τοπικών πολιτιστικών αγαθών.
*
Στη σειρά των κειμένων μας απασχολεί αυτό που λέμε “περιφερειακή συνείδηση” – Πώς εκφράζεται, Πώς καλλιεργείται, Τι κέρδη φέρνει στους / στις κατοίκους της Περιφέρειας – Ανατολική Μακεδονία και Θράκη – Για να μην είναι ένα τυπικό σχήμα.
Από τη στιγμή που δεχόμαστε την ιστορική και πολιτιστική ενότητα του χώρου μας, οφείλουμε να την καλλιεργήσουμε και προωθήσουμε. Πρώτα και καλύτερα η ίδια η Περιφέρεια, αφού έχει το όνομα, ας έχει και τη χάρη.
Ενδεικτικά, το έχω προτείνει και άλλοτε, χρήσιμο είναι να οργανωθεί ένα Πολιτιστικό Συνέδριο για την καταγραφή αφενός του παρελθόντος και παρόντος του χώρου μας, αφετέρου για την διατύπωση του Οράματος και του «οδικού χάρτη» της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Επιπλέον, κάθε αντιπεριφέρεια μπορεί να οργανώσει για την επικράτειά της κάτι ανάλογο. Βέβαια, αυτό μπορεί να προηγηθεί του Περιφερειακού Συνεδρίου. Όλες οι δράσεις είναι συμπληρωματικές και όχι ανταγωνιστικές.
Αυτές οι δράσεις της Περιφέρειας και των Αντιπεριφερειών μπορεί να συνοδεύονται από θεματικές εκδηλώσεις ενδοπεριφερειακές. Ένα θέμα, πχ, που είναι απαραίτητο, είναι ο Τουρισμός. Ένα άλλο θέμα μπορεί να είναι η Τέχνη, η Μουσική, η Λογοτεχνία της περιοχής μας.
Μέσα στις δράσεις αυτές βασικός είναι ο ρόλος της εκπαίδευσης και των φορέων πολιτισμού. Αναμφίβολα, γνωρίζοντας την Ιστορία και τον Πολιτισμό μας, αγαπούμε τον τόπο μας.
Στα επόμενα κείμενα μου θα επικεντρωθώ στα θέματα αυτά, που συντελούν στην καλλιέργεια της «περιφερειακής συνείδησης».
ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ
ΞΑΝΘΗ, Ιούνιος 2021
