Τρίτο Μάτι

ΛΑΖΑΡΙΝΕΣ
Γράφει ο Στέλιος Αρσενίου

“Λαζαρίνες” – Έθιμο της Κεσσάνης Ανατ. Θράκης

Οι Λαζαρίνες ήταν μικρά κορίτσια της ηλικίας των τελευταίων τάξεων του Δημοτικού Σχολείου ή και μεγάλες γυναίκες, που το Σάββατο του Λαζάρου τραγουδάνε και χορεύουν τα λαζαριανά τραγούδια, γυρνώντας από σπίτι σε σπίτι.
Είναι όμως και το έθιμο της ίδιας ημέρας, το έθιμο του Λαζάρου, που διατηρήθηκε ζωντανό μέχρι λίγο μετά από τα μέσα του περασμένου αιώνα, για το οποίο γίνονται σύγχρονες προσπάθειες αναβίωσης, από μέλη Πολιτιστικών Συλλόγων.
Τα λαζαριανά τραγούδια έχουν την αφετηρία τους στα αρχαία κάλαντα και συγκεκριμένα μπορούν να θεωρηθούν ότι είναι συνέχεια από τα κάλαντα της εαρινής πρωτοχρονιάς.
Όταν ήρθε ο χριστιανισμός, το έθιμο με τα κάλαντα επιβίωσε μέσα στο κλίμα του χριστιανισμού, τα δε κάλαντα της εαρινής πρωτοχρονιάς προσαρμόστηκαν στις ανοιξιάτικες γιορτές, όπως το Σάββατο του Λαζάρου. Τα κάλαντα των παιδιών από την αρχή στην αρχαιότητα ήταν χωρίς κανένα θρησκευτικό χαρακτήρα. Θρησκευτικά στοιχεία, πρώτα ειδωλολατρικά κι έπειτα χριστιανικά, μπήκαν στα κάλαντα μόνο σε χρόνια όψιμα. Ένα δείγμα αυτής της συνέχειας είναι και τα παραδοσιακά κάλαντα Δωδεκαήμερου της Βισαλτίας, τα κόλιντα.

Το έθιμο της Λαζαρίνας είναι πανελλήνιο και η περιγραφή της στολής τους δεν μπορεί να γίνει ενιαία. Σε γενικές γραμμές όμως μπορεί να ειπωθεί ότι τις Λαζαρίνες τις έντυναν και τις στόλιζαν οι μανάδες τους σαν μεγάλες κοπέλες για την ξεχωριστή γιορτή της άνοιξης. Ίσως αυτό, μαζί με όλη τη λειτουργία του εθίμου, να έκρυβε αδιατύπωτα τη διάθεση των μανάδων να παντρολογήσουν τα κορίτσια τους, μια και λίγο μετά το σχολείο τα περίμενε το προξενιό και ο αρραβώνας.

ΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ

εικόνα.png

Το Σάββατο του Λαζάρου (το Σάββατο πριν από την Κυριακή των Βαΐων) τα παιδιά γυρίζουν τα σπίτια και τραγουδούν τα ειδικά κάλαντα (Λαζαρικά) σε διάφορες παραλλαγές, που εξιστορούν την «εκ νεκρών έγερση» του Λαζάρου.Τελειώνοντας το τραγούδι τους τα Λαζαράκια, όπως αποκαλούνται οι καλαντιστές της ημέρας, συνεχίζουν με ευχετικούς και επαινετικούς στίχους για το σπίτι και δέχονται ως φιλοδώρημα αυγά που τα τοποθετούν σ’ ένα στολισμένο καλαθάκι (σε κάποιες περιοχές φρούτα ή χρήματα).

 

Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα Βάγια,
ήρθε των Βαγιών η εβδομάδα.
Ξύπνα Λάζαρε και μην κοιμάσαι,
ήρθε η μέρα σου και η χαρά σου.

Πού ήσουν Λάζαρε; Πού ήσουν κρυμμένος;
Κάτω στους νεκρούς, σαν πεθαμένος.

Δε μου φέρνετε, λίγο νεράκι,
που ‘ν’ το στόμα μου πικρό φαρμάκι.

Δε μου φέρνετε λίγο λεμόνι,
Που ‘ν’ το στόμα μου, σαν περιβόλι.

Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα Βάγια,
ήρθε η Κυριακή που τρων’ τα ψάρια.

Σήκω Λάζαρε και μην κοιμάσαι,
ήρθε η μάνα σου από την πόλη,
σου ’φέρε χαρτί και κομπολόι.

Γράψε Θόδωρε και συ Δημήτρη,
γράψε Λεμονιά και Κυπαρίσσι.

Το κοφνάκι μου θέλει αυγά,
κι η τσεπούλα μου θέλει λεφτά.

Βάγια, Βάγια και Βαγιώ.
τρώνε ψάρι και κολιό.
Και την άλλη Κυριακή,
τρώνε το ψητό τ’ αρνί.
Πηγές : Σαν Σήμερα.gr – Βικιπαιδεία
Στέλιος Αρσενίου

Σχετικά Άρθρα

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Διαβάστε Επίσης
Close
Back to top button