ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ/ΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΡΕΤΖΕΠ ΤΑΓΙΠ ΕΡΝΤΟΓΑΝ ΚΑΙ Η ΜΟΙΡΑ ΤΟΥ
Γράφει ο Κωνσταντίνος Ι. Ζωγραφόπουλος, Διδάκτωρ Βυζαντινολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Βιέννης, Ιστορικός του Δ.Π.Θ. Ιστορίας και Εθνολογίας

Το 2016 ασχολήθηκε η υφήλιος με ένα πραξικόπημα στη γείτονα χώρα Τουρκία, που καταστάλθηκε εύκολα. Ενορχηστρωτής του ήταν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Πιστός στο μυθιστόρημα του Θερβάντες ως νέος Δον Κιχώτης έψαχνε να βρει νέους εχθρούς. Εχθρός του ήταν η Τουρκική Δημοκρατία, το κοσμικό κράτος του Κεμάλ Ατατούρκ. Προχώρησε σε πολιτικές εκκαθαρίσεις, ανακαλύπτοντας τον Γκιουλέν. Το πραξικόπημα ήταν το σχέδιο του της αναγέννησης της Υψηλής Πύλης, της άλλοτε παλιάς οθωμανικής αυτοκρατορίας, του μεγάλου ασθενή, του γίγαντα με τα πήλινα πόδια. Επανέφερε το Ανατολικό Ζήτημα, θέλοντας να του δώσει μια νέα πνοή. Με το ευφάνταστο πραξικόπημα του 2016 κατάφερε να θέσει τις βάσεις της κυριαρχίας του, συγκεντρώνοντας σταδιακά τις πολιτικές εξουσίες στο πρόσωπό του. Με μαεστρία έθεσε σε λογοκρισία τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, το διαδίκτυο, τις αντιδράσεις του λελογισμένου κόσμου. Ευνοήσε την αμορφωσιά, την ημιμάθεια, το φανατισμό του κόσμου. Λαός που δε σκέφτεται, άρα δεν έχει γνώση, είναι διαχειρίσιμος και ακίνδυνος στα πολιτικά σχέδιά του και στο όραμά του. Ζώντας ο λαός του σε οικονομική ανέχεια, είναι ελέγξιμος. Κατά τραγική ειρωνία αποκρυστάλλωνεται η εικόνα αυτή και από τα αμέτρητα τουρκικά σήριαλ που βρήκαν τόπο στην Ελλάδα. Η “αχίλλειος πτέρνα” τους είναι η εικόνα του χαμηλού επιπέδου ζωής των Τούρκων και η ενίσχυση ενστίκτων, όπως του φανατισμού, της τυφλής υπακοής στον αγά, που η γνώση του είναι ανώτερη ακόμη και στην εκφραση ανοησίας του. Υιοθετείται άκριτα. Έτσι και στην κορυφή της πολιτικής ζωής που βρίσκεται ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, εχθρός του είναι η λογική, εχθρός του είναι η κρίση, εχθρός του είναι η ελευθερία έκφρασης. Ο ίδιος στην εξέλιξη του χρόνου ταύτισε τον εαυτό του με τον Αλλάχ, που είναι ο Θεός. Θεωρεί τον εαυτό του πιστό τέκνο του προφήτη Μωάμεθ και συνέχεια των σουλτάνων με αρχή τον Οσμάν (Οθμάν), τον Ερτογρούλ και φτάνοντας στον Μωάμεθ Β’ τον Πορθητή. Ξεχνά, όμως, ότι ο Μωάμεθ Β’ ήθελε τον εαυτό του συνεχιστή της ελληνικής αυτοκρατορίας που διαδέχτηκε, γι’ αυτό και διατήρησε δομές της προηγούμενης διοίκησης στο διοικητικό σύστημά τιυ. Κακή παρένθεση για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην ιστορία αυτή ήταν το κίνημα των Νεότουρκων, η Τουρκική Δημοκρατία του Κεμάλ Ατατούρκ. Εκείνου του προσώπου που ίδρυσε την Τουρκική Δημοκρατία, δίνοντας τέλος στην Υψηλή Πύλη, στον Σουλτάνο, εκπαραθυρώνοντας από το τουρκικό κοινοβούλιο το Κοράνιο και δηλώνοντας το κοσμικό προσανατολισμό του τουρκικού κράτους, κοιτώντας προς τη Δύση, δηλαδή προς τα πολιτισμένα κράτη της Ευρώπης. Βέβαια συνδέθηκε το όνομα του Κεμάλ Ατατούρκ με τη μικρασιατική καταστροφή, με τις εκκαθαρίσεις πληθυσμών όπως των Ελλήνων, των Ποντίων, των Αρμενίων. Πρόκειται για συστηματικές εκκαθαρίσεις πληθυσμών, δηλαδή ο ορισμός της Γενοκτονίας, που δεν είχαν καμία σχέση με την έκβαση του πολέμου. Σημαντικοί συνεργάτες στη στρατηγική εκκαθάρισης πληθυσμιακών ομάδων ήταν Γερμανοί στρατιωτικοί αξιωματούχοι. Βέβαια, η Τουρκική Δημοκρατία ήταν κατά επίφαση Δημοκρατία. Πρόσφατα είναι τα γεγονότα εκδιωγμού Ελλήνων από την Κωνσταντινούπολη κατά παραβίαση της Συνθήκης της Λωζάνης τη δεκαετία του 1950 και 1960, φτάνοντας μέχρι την τουρκική εισβολή και κατοχή του βόρειου τμήματος της Κύπρου (δεκαετία του 1970). Εκεί με κυνισμό έδειξε ο πολιτισμένος κόσμος της Δύσης την αδιαφορία του για την εχθρική πράξη της Τουρκίας, αλλά έδειξε φοβερή ευαισθησία λίγες δεκαετίες αργότερα κατά την εισβολή του Ιράκ στο Κουβέιτ (δεκαετία του 1990)!!!

Η Τουρκία παρόλο που υπέγραψε τη Συνθήκη της Λωζάνης πάντοτε έψαχνε αφορμές να αθετήσει την υπογραφή της, δημιουργώντας ανεπιτυχώς κρίσεις. Εκμεταλλευόμενη την ανοχή του ελληνικού κράτους ,προσπαθεί συνεχώς να δηλώσει τουρκική μειονότητα στη Θράκη, αποκηρύσσοντας το θρησκευτικό όρο “μουσουλμανική”, θέλοντας να διαγράψει όρους που συμφώνησαν από κοινού κατά την υπογραφή της ομώνυμης συνθήκης. Στη θάλασσα αποκηρύσσει την ελληνική κυριαρχία με το νόμιμο δικαίωμα του ελληνικού κράτους να επεκτείνει τα χωρικά ύδατα από τα 6 ναυτικά μίλια στα 12 με την απειλή, ότι το νόμιμο κυριαρχικό δικαίωμα της Ελλάδας, που απορρέει από το διεθνές δίκαιο, αποτελεί αιτία πολέμου (casus belli). Σε ένα τέτοιο περιβάλλον γαλουχήθηκε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Ακολουθώντας το σχέδιο του, προχώρησε στη δεύτερη φαση του πραξικοπήματός του, στην τυπική κατάλυση της Τουρκικής Δημοκρατίας με συμβολισμούς χωρίς να διαταράξει την πολιτική σκηνή της χώρας του με στρατό και τανκς. Ακύρωσε το διάταγμα του Κεμάλ Ατατούρκ του 1934 που μετέτρεπε την Αγία Σοφία από τέμενος σε μουσείο, θέτοντας την Αγία Σοφία σε μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς υπό την επίβλεψη της UNESCO. Τον Ιούλιο του 2020 τη ξαναμετατρέπει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε τέμενος. Κλείνει με το συμβολισμό αυτό το κοσμικό κράτος του Κεμάλ Ατατούρκ. Αφού ολοκλήρωσε αυτό το “ειρηνικό” πραξικόπημα στη χώρα του, ήρθε η ώρα να εορταστούν τα επινίκια. Πώς; Με την προσευχή στο νέο τέμενος της Αγίας Σοφίας και ξεσηκώνοντας φανατισμένα θρησκευτικά πλήθη από τα βάθη της Ασίας, για να προσευχηθούν στην Αγία Σοφία. Στο σχέδιό του ήταν να αναβιώσει η κόντρα “Ισλάμ Χριστιανισμός”. Ουσιαστικά κατακτά τη χώρα του, αλλά ως Δον Κιχώτης θεωρεί, ότι πληγώνει τους Έλληνες χριστιανούς. Ξεθάβει τη “Μεγάλη Ιδέα” του 19ου αιώνα, για να ξαναφέρει ξεχασμένα πάθη. Αξίζει να επισημανθεί, ότι η Αγία Σοφία αποτελεί κτίσμα, δημιούργημα του Ιουστινιανού. Έκτισε ένα ναό στην Κωνσταντινούπολη, ο οποίος ξεπέρασε σε ομορφιά και πλούτο το ναό του Σολομώντα των Ιεροσολύμων. Στον Ιουστινιανό ανήκει η φράση, όταν αντίκρισε το κλέος της Αγίας Σοφίας “νενίκηκα σε Σολομώντα” (σε νίκησα Σολομώντα). Παρέμεινε χριστιανικός ορθόδοξος ναός μέχρι το 1204. Στη συνέχεια μέχρι το 1261 μετατράπηκε σε ναό της καθολικής εκκλησίας. Κατόπιν από το 1261 μέχρι το 1453 επανήλθε στην πρότερη κατάσταση ως ορθόδοξος ναός. Από το 1453 μέχρι το 1934 μετατράπηκε σε τέμενος, από το 1934 μέχρι το 2020 σε μουσείο και από το 2020 ξανά σε τέμενος. Σε σύμβολο του Ελληνισμού χρησιμοποιήθηκε η Αγία Σοφία, για να υλοποιήσει την ιδεολογία της Μεγάλης Ιδέας, που διατυπώθηκε από τον Ιωάννη Κωλέττη. Πάντα ήταν στην ψυχή του Έλληνα μετά το 1453 η φράση “κυρά Δέσποινα μη πολυδακρύζεις, πάλι με χρόνια και καιρούς πάλι δικά μας θα ‘ναι’. Έτσι τα δύο σύμβολα του Ελληνισμού ήταν ο Παρθενώνας και η Αγία Σοφία, πυλώνες της ελληνικής συνέχειας, σε μια εποχή που αμφισβητήθηκε από τους Δυτικούς, από τον Fallmerayer (δε ρέει στις φλέβες των Ελλήνων ελληνικό αίμα). Τότε ιδρύεται η ιστορική επιστήμη στην Ελλάδα του 19ου αιώνα με τον Σπυρίδωνα Ζαμπέλιος και των Κωνσταντίνο Παπαρρηγόπουλο. Η Μεγάλη Ιδέα έφτασε στην κορύφωσή της με τον Ελευθέριο Βενιζέλο με την ατυχή μικρασιατική εκστρατεία και με την ανείπωτη τραγωδία που την ακολούθησε. Με την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης θάφτηκε οριστικά η Μεγάλη Ιδέα.

Όμως την ίδια γνώμη δεν έχει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Αυτό φαίνεται από τη δήλωση του Υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας που εγκαλεί τους Έλληνες να ξυπνήσουν από το βυζαντινό όνειρο. Ποιο όνειρο; Τη Μεγάλη Ιδέα!!! Τα επινίκια της 24ης Ιουλίου 2020 με το θρησκευτικό τελετουργικό στην Αγία Σοφία και τις ορδές πιστών να συρρέουν, έβαλαν συμβολικό τέλος στο κοσμικό κράτος του Κεμάλ Ατατούρκ και συμβολικά τέλος στη συνθήκη της Λωζάνης. Συμβολικά προχώρησε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε αναγέννηση της νέας οθωμανικής αυτοκρατορίας. Με την εκμετάλλευση της ανεκτικότητας και την προώθηση οικονομικών συμφερόντων προσπαθεί να εδραιωθεί ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη διεθνή σκηνή ως εταίρος ενός πανίσχυρου κράτους, μιας ισχυρής ισλαμικής αυτοκρατορίας, θυμίζοντας το παράδειγμα του Χίτλερ πριν την έναρξη του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, όπου προσαρτούσε περιοχές, εκμεταλλευόμενος την ανεκτικότητα των ευρωπαϊκών δυνάμεων, όπου ήθελαν να μη ζήσει η Ευρώπη τη φρίκη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Οι κινήσεις του, ότι δε θα δώσω λόγο σε κανέναν, πού θα κάνω έρευνα για κοιτάσματα, αδιαφορώντας αν βρίσκεται σε ελληνικά χωρικά ύδατα, γιατί δεν αναγνωρίζει την ελληνική κυριαρχία, ότι βγάζει τον τουρκικό πολεμικό Ναυτικό κι επιχειρεί να αποκλείσει το Καστελόριζο, ότι η πολεμική του αεροπορία κάνει καθημερινές παραβάσεις, εισβάλλοντας στο ελληνικό ενάεριο χώρο, ότι ενισχύει οικονομικά ψευμουφτήδες και ψευτοϊμάμηδες στη Θράκη, αγνοώντας τους νόμιμους μουφτήδες και ιμάμηδες, όπως ορίζονται από την ελληνική νομοθεσία σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λωζάνης, υποδηλώνουν στο βάθος, ότι θέλει να καταλύσει την ελληνική κυριαρχία. Ονειρεύεται τη ανασύσταση της οθωμανικής αυτοκρατορίας, μιας παλιάς εποχής, όπου η Ελλάδα και οι χώρες της Βαλκανικής ήταν επαρχίες της άλλοτε ποτέ οθωμανικής αυτοκρατορίας. Η “γαλάζια πατρίδα” του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θυμίζει τη “recoquista” του Ιουστινιανού, που ονειρευόταν να καθιστήσει τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία στα σύνορα της μεγάλης αίγλης της και να μετατρέψει τη Μεσόγειο σε ρωμαϊκή λίμνη. Αυτό επιθυμεί και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Αυτό κατάλαβαν οι Γάλλοι και αντιδρούν. Αυτό θα γίνει και με τη Ρωσία. Οι Εγγυήτριες Δυναμεις, Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία συνεχίζουν να παραμένουν παρά την έξοδο της Αγγλίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε αυτό το παιχνίδι αναμειγνύεται και η Γερμανία, όπου σύντομα θα πρέπει να ξεκαθαρίσει τη θέση της, πού ανήκει. Εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το κοινό όραμα της Ευρώπης και της ενοποίησής της ή εξυπηρετεί τα τουρκικά συμφέροντα, βάλλοντας κατά της ευρωπαϊκής ενοποίησης; Η κατά επίφαση ηγεμονική της θέση θα γίνει η αρχή του τέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διότι σύντομα θα αντιληφθούν τα μέλη κράτη το σχέδιό της. Οι Εγγυήτριες Δυνάμεις δε θα επιτρέψουν την όποια κατάλυση της ελληνικής κυριαρχίας.

Σε αυτό το σχέδιο είναι αιχμάλωτος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αιχμάλωτος ενός οράματός του, που ίσως έβαλε την υπογραφή του στο διαμελισμό της χώρας του. Δείχνει, ότι είναι ένα όργανο που δεν έχει τη δύναμη να απελευθερωθεί από την αιχμαλωσία του. Ακολουθεί απλά την προδιαγεγραμμένη μοίρα του. Η συνέχεια θα εξελιχθεί μπροστά μας…