«Το γήρας περικράτησον»
Toυ π. Σωφρόνιου Γκουτζίνη Πρωτοσύγκελλου Ι.Μ. Ξάνθης και Περιθεωρίου Aρχιμανδρίτη Οικουμενικού Θρόνου
Κατά το διάβα του χρόνου ο άνθρωπος διαπιστώνει πως δεν είναι ο χρόνος εκείνος ο οποίος «περνάει και χάνεται», αλλά πως είναι ο ίδιος ο οποίος «περνά» μέσα από τον χρόνο. Το γεγονός αυτό είναι πρόδηλο, αρκεί να παρατηρήσουμε τις χρονολογίες γεννήσεως και θανάτου, οι οποίες συνήθως αναγράφονται επί των τάφων των κεκοιμημένων.
Βεβαίως ο θάνατος είναι κάτι το οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι προσπαθούμε να απωθήσουμε και δεν θέλουμε να το σκεπτόμαστε. Ωστόσο η φυσιολογική εξασθένηση των φυσικών μας δυνάμεων καθώς και η φθορά της υγείας που έρχεται με την πάροδο του χρόνου κάνει τον άνθρωπο να διαπιστώνει την φθαρτότητα στο ίδιο του το σώμα. Από ένα χρονικό σημείο και μετά ο άνθρωπος περνά από τη «μέση» στην λεγόμενη «τρίτη ηλικία», κατά την οποία βαθμιαία «χάνει» την αυτονομία του και εξαρτάται σταδιακά από τους «άλλους».
Σε παλαιότερες πατριαρχικές κοινωνίες η φροντίδα των γερόντων ήταν αυτονόητη, αφού σε ένα σπιτικό συνήθως συνυπήρχαν τρείς γενιές: οι παππούδες, τα παιδιά και τα εγγόνια. Μάλιστα ήταν τόσο σπουδαίο το να γηροκομεί κανείς άνθρωπο στο σπίτι, ώστε ο λαός μας να εμπνευστεί την παροιμία: «αν δεν έχεις γέρο, τράβα αγόρασε!», η οποία δηλώνει το πόσο απαραίτητη είναι η παρουσία του γέροντα παππού ή της γερόντισσας γιαγιάς μέσα στην οικογένεια. Η ύπαρξή τους και μόνο έδινε την αίσθηση του ανήκειν, της συνέχειας, ενώ όχι σπάνια οι συμβουλές από τη μακρόχρονη πείρα τους, θεωρούνταν πολύτιμες και παρακαταθήκη για τα παιδιά και τα εγγόνια τους.
Το πόσο σημαντική θεωρείται από την Εκκλησία η φροντίδα για την Τρίτη ηλικία φαίνεται και από τον τίτλο του ανά χείρας άρθρου: «το γήρας περικράτησον», δέεται ο Μέγας Βασίλειος, απευθυνόμενος προς τον Θεό-Πατέρα στη Θεία Λειτουργία του. Για την Εκκλησία η φροντίδα για την «τρίτη ηλικία» είναι γεγονός ιερό, που υπερβαίνει τα όρια της αγαθοεργίας. Οι γέροντες εξ αντικειμένου βρίσκονται πλησιέστερα στο σημείο της αναχώρησης από τον μάταιο κόσμο μας. Η Εκκλησία λοιπόν οφείλει να τους προετοιμάσει για την έξοδό τους από αυτή τη ζωή και για την είσοδό τους στο πλήρωμα της όντως ζωής. Υπό αυτή την έννοια η μέριμνα για την «τρίτη ηλικία» δεν αποτελεί μόνο φιλανθρωπικό, αλλά πρωτίστως ποιμαντικό καθήκον.
Δεν είναι λοιπόν διόλου τυχαίο ότι οι Ιερές Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδος κατά το μάλλον ή ήττον λειτουργούν δομές φροντίδας για την «τρίτη ηλικία», όπως «στέγες γερόντων», «γηροκομεία», «Μονάδες φροντίδας ημέρας», «Μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων» κ.ο.κ. Είναι μάλιστα αξιοπρόσεκτο ότι συχνά ακόμη και Ιερές Μητροπόλεις που δραστηριοποιούνται όχι στις μεγαλουπόλεις, αλλά στην επαρχία, διατηρούν περισσότερες από μία τέτοιες δομές. Δεν θα ήταν υπερβολικό να υποστηρίξουμε ότι η λειτουργία «Οίκων Ευγηρίας» καλύπτει ίσως το μεγαλύτερο μέρος του φιλανθρωπικού έργου της Εκκλησίας μας.
Θα πρέπει βέβαια να τονίσουμε πως η λειτουργία τέτοιων μονάδων από την Εκκλησία δεν έχει ως σκοπό το κέρδος. Παρά ταύτα η ολοένα και αυξανόμενη επενδυτική δραστηριότητα του κεφαλαίου στον τομέα των παροχών υπηρεσιών υγείας προς την τρίτη ηλικία με τη δημιουργία αντίστοιχων μονάδων με υψηλής ποιότητας ξενοδοχειακή, ιατρική και νοσηλευτική φροντίδα, αποτελεί πρόκληση για την Εκκλησία. Η φροντίδα της τρίτης ηλικίας θα πρέπει να τοποθετηθεί σε νέες βάσεις και σε νέα λογική. Ηδη η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών έχει δείξει τον δρόμο και προς τις λοιπές Ιερές Μητροπόλεις με τη δημιουργία του Κέντρου Γεροντολογίας και Προνοιακής Υποστήριξης “Αγιος Πορφύριος” στο Δήλεσι της Βοιωτίας. Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος στην ομιλία του κατά την τελετή των Εγκαινίων μεταξύ άλλων ανέφερε: «Οραματιζόμαστε μαζί με τους συνεργάτες μας αυτό το Κέντρο να γίνει το σπίτι του παππού και της γιαγιάς των παιδικών μας αναμνήσεων. Μόνιμα ανοικτό σε συγγενείς, φίλους, σε γνωστούς και αγνώστους. Ενα σπίτι που θα μετατρέψει την δυσκολία του γήρατος σε ευλογία της νεότητος».
Ενα σύγχρονο «γηροκομείο» θα πρέπει να είναι μία «κοινότητα» στην οποία συναντώνται και πάλι όλες οι γενεές. Δεν θα είναι ένα parking, όπου οι νεότεροι εγκαταλείπουν τους γέροντες, αλλά ένας χώρος στον οποίο θα επιθυμούν να επιστρέφουν ώστε να απολαμβάνουν τη χαρά της κοινωνίας με τους οικείους τους, σε ένα άρτιο και λειτουργικό περιβάλλον.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ξάνθης και Περιθεωρίου κ. Παντελεήμων είχε ως όνειρο ζωής τη λειτουργία μίας τέτοιας Μονάδας Φροντίδας Ηλικιωμένων. Ετσι ξεκίνησε η δημιουργία της Μονάδας Φροντίδας Ηλικιωμένων «Ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ», η οποία βρίσκεται σε μία πανέμορφη περιοχή, μέσα στη φύση, πλησίον της πόλεως της Ξάνθης. Η Μονάδα, δυναμικότητας 50 κλινών, ξεκίνησε ήδη την λειτουργία της επί εικοσιτετραώρου βάσεως και έχει υποδεχθεί ήδη τους πρώτους γέροντες. Οι άρτιες εγκαταστάσεις, το επιστημονικό και νοσηλευτικό προσωπικό, το πλήθος των ειδικών που συνδράμουν στη λειτουργία της Μονάδας και κυρίως η αγάπη και η μέριμνα της τοπικής μας Εκκλησίας για τα άτομα της «τρίτης ηλικίας» αποτελούν τα εχέγγυα εκείνα για την ευόδωση της σημαντικής αυτής προσπάθειας, που παρότι βρίσκεται στην αρχή της, έχει δώσει ήδη τα πρώτα μηνύματα μίας σύγχρονης αντίληψης για τη φροντίδα των γερόντων, οι οποίοι αξίζουν την προσευχή μας, την προσοχή μας και την έμπρακτη αγάπη μας.
Υ.Γ.: Η Μονάδα Φροντίδας Ηλικιωμένων «Ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ» της Ιεράς Μητροπόλεως Ξάνθης δεν απευθύνεται μόνο στην τοπική κοινωνία, αλλά στον ευρύτερο χώρο της Βορείου Ελλάδος.
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 25410-66004. Για πληροφορίες απευθύνεστε προς τον Δ/ντή κ. Αθανάσιο Αραμπατζή καθώς και στην Προϊσταμένη κα Μαρία Στάμου.
Iστοσελίδα: www.mofix.gr
