Η Θράκη κατά την επανάσταση του 1821

Κάθε χρόνο στις 25 Μαρτίου γιορτάζουμε πανηγυρικά και με έπαρση ψυχής τήν επέτειο της ελληνικής επανάστασης καί της αποτίναξης του τουρκικού ζυγού, πού επί αιώνες επικάθονταν στόν τράχηλο των προγόνων μας, με αποτέλεσμα όχι μόνο να μην έχουν εθνική, πολιτική ή θρησκευτική ελευθερία αλλά να μήν έχουν το δικαίωμα της τιμής και αξιοπρέπειας αλλ΄ ούτε καν της ζωής τους.

Κάθε χρόνο στις 25 Μαρτίου γιορτάζουμε πανηγυρικά και με έπαρση ψυχής τήν  επέτειο της ελληνικής επανάστασης καί της αποτίναξης του τουρκικού ζυγού, πού επί αιώνες επικάθονταν στόν τράχηλο των προγόνων μας, με αποτέλεσμα όχι μόνο να μην έχουν εθνική, πολιτική ή θρησκευτική ελευθερία αλλά να μήν έχουν το δικαίωμα της τιμής και αξιοπρέπειας αλλ΄  ούτε καν της ζωής τους.

Αληθινά οφείλουμε  όχι απλά να θυμούμαστε και να τιμούμε όλους εκείνους επώνυμους και ανώνυμους, άνδρες και γυναίκες, μικρούς και μεγάλους, πλούσιους και πτωχούς, άρχοντες και ποπολάρους, οι οποίοι “υστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακοχούμενοι” πήραν τή μεγάλη απόφαση και θυσίασαν και βιός και οικογένειες και παιδιά και υγεία και ζωή για να ζουν κυρίως τα εγγόνια και οι απόγονοί τους δηλ. ολοι εμείς και οι μετά από εμάς, ελεύθεροι, αυτοδιάθετοι καί αυτοπροσδιοριζόμενοι.

Κατά κανόνα στα πρόσωπα των πρωτεργατών της επανάστασης τιμούμε όλους τους αγωνιστές και τις αγωνίστριες της πατρίδας μας. Στα πρόσωπα του Κολοκοτρώνη, του  Υψηλάντη, του Μιαούλη, του  Ανδρούτσου, του Διάκου, του Μάρκου Μπότσαρη, του Παπαφλέσσα, της Μπουμπουλίνας, της Μαυρογένους, του Κανάρη και των λοιπων γνωστων και επωνύμων, τιμούνται τά παλληκάρια του Διάκου, οι ελεύθεροι πολιορκημένοι του Μεσολογγίου, οι συναγωνιστές του  Ανδρούτσου στο Χάνι της Γραβιάς, αλλά και τα θύματα της Χίου και των Ψαρών, και γενικά όλων εκείνων που από τη μια έως την άλλη άκρη της επαναστατημένης  Ελλάδος άδραξαν την πάλα και το καρυοφύλλι και έδωσαν το βροντερό παρόν στα πεδία των μαχών όπου αγωνίσθηκαν τον υπέρτατο αγώνα του “λευθεριά ή θάνατος” σε βουνοπλαγιές και ράχες, σε κάμπους και σε στενά, στη θάλασσα και στη στερεά.

Κανένας δεν μπορεί να ισχυρισθεί ότι  υπήρξε  Ελληνας σε βουνά ή κάμπο, θάλασσα ή ξηρά που να μη συμμετέσχε στον υπέρ όλων αυτόν αγώνα. Τσορμπατδήδες και νοικοκυραίοι, χωρικοι, γεωργοί μέχρι τους ξωμάχους και τους βοσκούς,  καραβοκυρηδες και ναύτες μέχρι μούτσοι και ναυτόπουλα. 

Ολοι προσέφεραν άαλλος από το περίσσευμα και άλλος από το υστέρημα της τσέπης του ή της δύναμής του, πάντως όλοι από το πύρωμα της ψυχής τους, καί σ ΄ όλους τους  Ελληνες εκείνης της εποχής ανήκει ο κότινος και η δάφνη της νίκης και ο δίκαιος επαινος.  Οπως έλεγε και ο Μακρυγιάννης είμασταν στο εμείς και οχι στο εγώ του ο καθένας. 

Ολοι μαζί επιτύχαμε αυτό, πού ούτε να το διανοηθούν μπορούσαν οι άλλοι Ευρωπαίοι,  φίλοι και εχθροί μας. Βέβαια άλλοι έγιναν εκούσια θύματα  καί ολοκαυτώματα, για να μπο-ρέσουν να ζήσουν ελεύθεροι οι συνέλληνες συναγωνιστές και  τα παιδιά τους.  Δέν μπορούμε να λησμονήσουμε τιςς γυναίκες του Σουλίου ή της  Αραπίτσας της Νάουσας που θυσιάσθηκαν για να μη ατιμασθουν.

Δεν μπορούμε να ξεχάσουμε τήν αυτοθυσία του Διάκου στην  Αλαμάνα ή του Παπαφλέσσα στο Μανιάκι  ή το ολοκαύτωμα των Μεσολογγιτισσών και του επισκόπου Ρωγων  Ιωσήφ που έμειναν πίσω για να ανατινάξουν τις πυριταποθήκες και να ανατιναχούν και αυτοί μαζί τους για να δώσουν χρόνο  σε όσους επιχειρούσαν την ηρωϊκή έξοδο της ελεύθερης πόλης τους.

Αλλ΄ εάν όλοι αυτοί αυτοθελήτως αποδύθηκαν στον υπέρ ελευθερίας αγώνα, αποβλέποντας στην απελευθέρωση  της δικής τους πατρίδας, των σπιτιών και  των οικογενειών τους, και στην προσωπική τους ελευθερία και αξιοπρέπεια, υπηρξαν καί μερικοί άλλοι  Ελληνες, πού οδηγήθηκαν στη θυσιά και το θάνατο προκειμένου άλλοι να αποκτήσουν την ελευθερία και να χαίρονται τον ηλιο της αυτοδιάθεσής τους.

Αυτοί κατά κύριο λόγο έβαλαν τον τράχηλό τους  κάτω από τα μαχαίρια και δέχθηκαν τά παλουκώματα των δυναστών τους καί  γενικά δοκίμασαν  νά ξεσπά επάνω τους η μανία των κατακτητών, σαν αφηνιασμένο τσουνάμι, προκειμένου να δίνουν τό χρόνο στούς  Ελληνες της Ρούμελης καί του Μωριά για να οργανώνουν την αμυνα και την αντεπίθεση τους.

Δεν  θά είναι υπερβολή  να λεχθεί ότι εάν δέν ήταν οι Ελληνες άλλων περιοχών πού  αυτοθυσιάσθηκαν γιά  την επανάσταση οι λοιποί Ελληνες της Ρούμελης και του Μωριά καί κατ΄επέκταση όλοι οι Ελληνες μέχρι καί σήμερα  δεν θά μπορούσε να ευδοκιμήσει το δέντρο της ελευθερίας, ούτε και θα ήταν ακόμη ελεύθεροι οι Ελληνες, αλλά και οι λοιποί λαοί της Βαλκανικής χερσονήσου, αλλά θα ‘ηταν όλοι ραγιάδες και υπόδουλοι. Σκλάβοι και κολλήγοι των αγάδων καί μπέηδων της ανατολής…

Ολοι αυτοί εγιναν κυριολεκτικά τα εξιλαστήρια θύματα για να προσφέρουν τη χαρά της ελευθερίας στους   συνέλληνές τους. Δεν απέβλεπαν σέ ιδιο οφελος. Τέτοιοι είναι οπωσδήποτε οι  Ελληνες της Μακεδονίας μέ τήν Χαλκιδική καί τή Νάουσα, αλλά καί της Κρήτης, της Χίου καί της Λέσβου καθώς καί πολλών άλλων περιοχών της  Ελλάδος πού δοκίμασαν τήν εκδικητική μανία των Τούρκων επάνω στά κεφάλια τους

Ολων ομως αυτων των  Ελλήνων της θυσίας σε προσφορά αίματος στον εθνικό αγώνα  του 21 αναμφισβήτητα υπερέχουν κατά πολύ οι  Ελληνες της Θράκης καί μάλιστα της Κων)πολής, οι οποιοι {οντας μέσα στό στόμα του λύκου όχι μόνο δέχθηκαν πρώτοι τις εκδηλώσεις της οργης, μισαλλοδοξίας καί της αντεκδικητικης μανίας των Τούρκων, αλλά κινδύνεψαν τον έσχατο κίνδυνο του πλήρους εξολοθρεμού καί της σφαγής των, από νεογέννητου μέχρι και τουυ αιωνοβίου, μηδενός εξαιρουμένου ανδρός ή γυναικός υγιούς ή ασθενούς, ενόχου ή υπόπτου  ή αθώου.  Η μόνη τους ενοχή ήταν ότι  ήταν  Ελληνες ή έστω Χριστιανοί. Και  δέχθηκαν τα πάντα με  υπομονή, αγογγυστα, μέ στωϊκότητα αλλά και πείσμα, με εμμονή καί μέ πάθος.  Ηξευραν οτι γινόταν εθελούσια αθώα θύματα, μιμητές Χριστού , για να σωθούν κάποιοι άλλοι.

 Αν και το να επιχειρήσει κάποιος μέσα στα στενά πλαίσια μιας ομιλίας να δώσει, έστω σκιαγραφικά, το μέγεθος της προσφοράς όλων αυτών των Θρακών πού έδωσαν τό παν για την ελευθερία των συνελλήνων τους,  είναι σχεδόν ακατόρθωτο ή έστω δυσκατόρθωτο, θα επιχειρηθεί μια προσπάθεια να δοθούν μερικά δείγματα αυτής της ανεκτίμητης προσφορας των  Θρακιωτών Ελλήνων, κατά κύριο λόγο της Πόλης καί δι΄ολίγων των άλλων περιοχών της Θράκης  στις αρχές και μόνον της Επανάστασης του 21.

Για το θέμα αυτό δεν θα προσπαθήσουμε με δικά μας λόγια  να  ζωγραφίσουμε και αποδώσουμε την εικόνα του  Ελληνισμού της Πόλης κατά την εποχή εκείνη αλλά θά επικαλεσθούμε την πέννα άλλων, των πλέον καταξιωμένων ιστορικων, γιά νά μή θεωρηθεί  οτι  θέλουμε νά υπερβάλουμε τήν πραγματικότητα.

Να τι γράφει επί του προκειμένου ο επίσημος ιστορικός της ελληνικης επανάστασης Σπυρίδων Τρικούπης “Τήν 8η Μαρτίου ανεγνώσθη μυστικό φιρμάνι καθ΄  όλα τά τζαμία της Κω)πόλεως δι΄ ου παρηγγέλλοντο ολοι οι πιστοί μουσουλμανοι να είναι δια παντός αγρυπνοι καί έτοιμοι προς αντίκρουσιν των εν τοις κόλποις του κράτους εμφωλευόντων εχθρων, καί οι μη εχοντες οπλα ν  αγοράσωσι πωλουντες καί αυτά τά σκεπάσματά των, διότι ο κίνδυνος ήτο περί των όλων….

Την 9η  Μαρτίου η εξουσία εφερε εις τήν βασιλεύουσαν πλήθος  Ασιανων στρατιωτών καί τήν 14ην διέταξε νά οπλισθωσι καί ολοι οι  Οθωμανοί.. Αφ  ου δέ ΄΄εστησαν παντού φυλακάς εκίνησαν αμέσως χείρα βαρεία και μιαιοφόνον καθ  ολων των σημαντικων  Ελλήνων ανεξετάστως καί ακρίτως.

Αι οικίαι καί οι γυναικωνιται των επατήθησαν, αι φυλακαί εγέμισαν υπόπτων, αιμοχαρείς  Ασιανοί περιέτρεχον πληθυδόν τάς οδούς καί τάς αγοράς θύοντες καί απολύοντες, οσους του κοινου λαου  απήντων… αλλους εσφαζαν επί των οδών, άλλους εκρέμων από των παραθύρων των οικιών των καί έμπροσθεν των συγγενών των, αλλους παρέδιδαν εις τά βασανιστήρια, εκκλησίας εμίαιναν καί εγύμνωσαν, οικίας κατεδάφιζον, περιουσίας εδήμευαν, γυναικας καί κοράσια ήρπαζον..” 

 Ο Φιλήμων σημειώνει “Ο σουλτάνος Μαχμούτ.. εμαίνετο μή βλέπων κοπτομένας κεφαλάς πλείστας..οπωσδήποτε απητούντο θύματα.. Η καταδικαστική απόφασις του βεζύρου χαρτίον μικρόν “γιαφτας” καλούμενος καί τό αυτό πολλάκις αφαιρούμενον από του πτώματος του πρό τριων ημερων θανατωθέντος Γιάννη προσηρτάτο επί τό συνοπτικώτερον εις τό του κατόπιν καί επί της αυτής θέσεως θανατουμένου Δημήτρη… των  χριστιανών ως πρόβατα επί σφαγήν αγομένων καθ΄εκάστην… οι μέν εσφάττοντο οι δέ εξωρίζοντο, ανάρπαστοι από των οδών καί των εργαστηρίων γενόμενοι…

Οι Τούρκοι εδοκίμαζον τά όπλα αυτών  αν είχον καλώς επί αυτού του στήθους καί των νώτων των αόπλων  Ελλήνων… ηνοίχθησαν πυριταποθηκαι, οπλοθηκαι, εκλείσθησαν τά οινοπωλεία, εσχόλασαν τά σχολεια καί τό παν μετεβλήθη εις τρομοκρατία…”

Τα αυτά περίπου αν μη χειρότερα έγραφαν  ο  Αγγλος Γκόρτον, ο Φίνλευ καί πολλοί αλλοι διαπρεπεις ιστορικοί. Θά περιορισθούμε μόνο σέ δύο νεώτερους διαπρεπε~ις Ακαδημαϊκούς διδασκάλους, τόν Διον. Κόκκινο καί τόν  Απ. Βακαλόπουλο.

 Ο Διον. Κόκκινος λοιπόν γράφει επιγραμματικά : “Κατά τά μέσα μαρτίου ο σουλτάνος εκήρυξε τό στρατιωτικό νόμο καί τόν ιερό πόλεμο εις ολόκληρον τό κράτος. Στίφη ενόπλων μουσουλμάνων προερχόμενα από τήν ανατολική ακτή του Βοσπόρου απεβιβάζοντο ολοένα πρό της Κων)πόλεως…

Ο στρατός αυτός ανήρχετο εις 150 χιλιάδας… Εις τήν Πόλιν οι μουσουλμάνοι περιεφέροντο επιδεικνύοντες φονικά οργανα. Οι  Ελληνες, οι αποτελούντες μέγα μέρος του πληθυσμού είχν κλεισθή εις τασπίτια των.. Αι πρωται σφαγαί πτωχων  Ελλήνων ευρισκομένων εις τήν ανάγκην νά κυκλοφορούν εις τούς δρόμους διά τήν προμήθειαν της τροφής της ημέρας εφεραν τήν δίψαν του περισσότερου αίματος. 

Ανθρωποι ηρπάζοντο από τάς αυλάς των σπιτιων των, εσφάζοντο ή εξωρίζοντο. παιδιά απήγοντο.  Ο φόνος των χριστιανων  δέν ήτο έγκλημα πλέον. Οι ανδρες εφονεύοντο ή εσύροντο εις τήν ζωντανήν κόλασιν των κρατητηρίων καί αι γυναίκες εβιάζοντο ή εδέροντο, αναλόγως της καλλονής των καί της διαθέσεως των επιδρομένων.

 Η Κων)πολις ολόκληρος είχε μεταβληθή εις μάνδραν, οπου ευρίσκοντο κλεισμένα εις επισφαλεις κρύπτας τά θύματα των φανατισμένων σφαγέων, Η τρομοκραρτία ήτο πλήρης”.

Καί επιλέγει ο εν λόγω ιστορικός “Διά νά δώση η ιστορία πλήρη εικόνα της τρομοκρατίας εκείνης  μέ ολας τάς λεπτομερίας της θά επρεπε νά αφιερωθή τόμος. καί ο τόμος αυτός θά ήτο ο δραματικώτερος μεταξύ των ιστοριών των διαφόρων τρομοκρατιών, πού υπέστησαν εως τότε εις τούς αιώνας οι ανθρωποι.”.

 Ας ελθουμε ομως νά δούμε δι΄ολίγων τι εγραφε επί του ιδίου θέματος καί ο μεγαλύτερος νεώτερος  Ελληνας ιστορικός, ο  Απ. Βακαλόπουλος.

Λιτά αλλά περιεκτικά προσθέτει ” Είναι αδύνατον νά συλλάβει η φαντασία του ανθρώπου τά εγκλήματα του οχλου, ακόμη καί τά παλουκώματα, πού εγιναν τότε στήν Κων)πολη.. Θύματα υπήρξαν οχι μόνο χιλιάδες  Ελληνες, αλλά καί πολλοί ξένοι, Γάλλοι, Γερμανοί κ.λ.π.

 Η τρομοκρατία μέσα στήν πρωτεύουσα είναι αφόρητη, η καχυποψία καί η φοβία των Τούρκων απερίγραπτη,,ενώ οι άτακτοι πρόβαιναν σ΄  ένα σωρό ωμότητες καί αυθαιρεσίες: γκρέμιζαν σπίτια η απο τό κατάστρωμα  πυροβολουσαν τά πλοια”.

Θά μπορούσαμε νά αναφέρουμε καί άλλους ιστορικούς, γιά να σχηματισθει μιά πληρέστερη εικόνα  των συνθηκών διαβιώσεως των  Ελλήνων της Πόλης καί της Θράκης γενικώτερα κατά τό Μάρτιο εως καί  Ιούνιο του 1821 αλλά φοβούμαι ότι θά καταχρασθώ του χώρου.

Τούτο μόνον θά πούμε ότι τόσοι πολλοί ήταν οι σφαγιασθέντες στήν Πόλη από τούς Γενιτσάρους, τους βασιβουζούκους  και τους χαϊνιδες που έμειναν άταφοι βορά των σκυλιών ώστε δημιουργήθηκε θέμα υγείας και αυτών των Τούρκων πού διατάχθηκαν να μεταφέρνουν και ρίχνουν τα πτώματα των φονευομένων ή σφαγιαζομένων μέσα στη θάλασσα καί τότε γέμισε όλος ο Κεράτιος κόλπος, ώστε νά μπορεί κάποιος νά περάσει από τη μιά όχθη του στήν άλλη, πατώντας επάνω στά πτώματα.

Ταυτόχρονα όλες οι περιουσίες των  Ελλήνων πού σφάζονταν ή  κατόρθωναν να δραπετεύσουν, είτε δημεύοντας είτε λεηλατούνταν  καί καταστρέφονταν.

Η μόνη ιαχή πού ακούονταν από τα στόματα των αφηνιασμένων πλέον Τούρκων ήταν τρεις μόνο λέξεις. Οι: ας, κές, βούρ. Δηλ. Σφάξε , κρέμασε, χτύπα.

Πόσοι τελικά σφαγιάσθηκαν, φονεύθηκαν ή παλουκώθηκαν ή πνίγηκαν στό Βόσπορο ή στον Κεράτιο κόλπο από τούς  Έλληνες παραμένει άγνωστον.  Υπολογίζονται ότι οι θανατωθέντες ξεπερνούν τις 50.000 μέσα σέ τρεις μήνες ή 100  μέρες. Δηλ. κατά μέσον όρο 500 άτομα κάθε μέρα!! Ανάμεσα σ΄ αυτούς και 10 τουλάχιστον αρχιερείς με πρώτο τον Πατριάρχη Γρηγόριο τον Ε΄ την ημέρα του Πάσχα (10 Απριλίου).

Δεν μπορεί κανείς παρά να χαρακτηρίσει όλη αυτή τη σφαγή των  Ελλήνων της Πόλης ως μιά γενοκτονία καί πλήρη εξολόθρευση.

Ο,τι  όμως έγινε στην Πόλη, έστω σε μικρότερες διαστάσεις, έγινε καί στην υπόλοιπη Θράκη.  Από τήν Ξάνθη μέχρι τή Φιλιππούπολη καί από τήν Ραιδεστό μέχρι τήν  Αγχίαλό καί τήν Σωζόπολη.

Παντού στήνοντας αγχόνες, παντούυ κρεμούσαν ή έσφαζαν οι Τούρκοι καί παντού γενική τρομοκρατία καί καταστροφές, λεηλασίες καί αρπαγές σημειώνονταν, ενώ ως υπόπτους καί συνενόχους συνελάμβαναν τούς Ελληνες καί είτε τούς έσφαζαν επί τόπου χωρίς κάν να τούς αφήσουν νά απολογηθούν είτε τούς φυλάκιζαν στις κατά τόπους φυλακές είτε τούς έστελναν χειροδεμένους στήν Πόλη για να ριχτούν στίς τρομερές φυλακές του Μποσταντζήμπαση, πού ονομάζονταν φούρνοι ή διαφορετικά χαρώνεια δεσμωτήρια, απ΄  όπου συνήθως έβγαιναν πτώματα ή παραμορφωμένες από τά βασανιστήρια καί τις στερήσεις ανθρωποειδείς σκιές.

Χαρακτηριστικά μόνο θά αναφέρουμε οτι στην  Αδριανούπολη στίς 18  Απριλίου 1821 συνέλαβαν τόν εκεί εφησυχάζοντα πρώην Οικουμενικό Πατριάρχη Κύριλλο τόν Στ΄ καί τόν κρέμασαν από τά σιδερένια κάγκελλα της μητροπόλεως ενώ άλλους 23 προύχοντες της ίδιας πόλεως είτε τούς έσφαξαν μπροστά στά κατώφλια των σπιτιών τους είτε μέσα στην αγορά, όλων δέ τά σώματα τά έριξαν στόν  Εβρο ποταμό γιά νά τά πάρει τό ρεύμα καί νά τά φέρει μέχρι τό Αιγαίο Πέλαγος.

Στην Ξάνθη συνέλαβαν τον μητροπολίτη  Ξανθης Σεραφείμ και πολλούς άλλους προύχοντες, μεταξύ των οποίων και τον Κυρ. Ναλμπάντογλου και τους μετέφεραν στην Κωνσταντινούπολη όπου επι 20 ημέρες τους είχαν κλείσει στις φυλακές του Μποσταντζήμπαση και βασανίσθηκαν.

Τελικά σώθηκαν και απέφυγαν τον αποκεφαλισμό χάρη στη μεσιτεία της γυναίκας του τότε “δερέμπεη της Ξάνθης” Ιμιν μπέη Τοπούζογλου. Στη θέση όμως του μητροπολίτη Σεραφείμ αποκεφαλίσθηκε ο ανεψιός του Νικόλαος.

Να σημειωθεί ως εκ περισσού ο εν λόγω Εμίν μπέης της Ξάνθης τον επόμενο χρόνο (1822) εξεστράτευσε μαζί με τον γνωστό Δράμαλη στο Μωριά καί σκοτώθηκε στά Δερβενάκια.

Καί όμως ενώ τόσα δεινά δοκίμασαν οι  Ελληνες Θρακιώτες, ώστε νά μή μπορούν νά γραφούν ή παρασταθούν  μέ λόγια αλλά μόνο μέ δάκρυα, εν τούτοις οι Θρακιώτες τόλμησαν  νά υψώσουν τό ανάστημά τους καί νά επαναστατήσουν και αυτοί αν και γνώριζαν ότι ήταν κυριολεκτικά μέσα στο στόμα του λύκου.

Ετσι στή Σωζόπολη οι Θρακιώτες μέ αρχηγό τόν επίσκοπό τους Παϊσιο υψωσαν τή σημαία της επανάστασης, δημιούργησαν επαναστατικό σώμα καί βάδισαν κατά της Κων)πόλεως μέχρις ότου σέ φονική μάχη στή θέση Κιούπ κιοϊ  περικυκλώθηκαν καί σχεδόν ολοι τούς επεσαν, ο δέ επίσκοπος Παϊσιος συνελήφθη καί κρεμάσθηκε από ενα πλάτανο.

Το ιδιο εγινε καί στά βουνά της Γανοχώρας οπου  οι  Ελληνες της Θράκης οχι μόνο επαναστάτησαν καί νικηφόρα ανταπεξήρχοντο στά τοπικά τουρκικά στρατεύματα, αλλά καί οταν έφθασαν άλλα στρατεύματα από τή Μικρά   Ασία οι πολεμικές συγκρούσεις, πού είχαν στά μέρη της Γάνου καί Χώρας συνετέλεσαν στό νά χρονοτριβήσουν αυτά επί δίμηνον τουλάχιστον μέχρις οτου κατορθώσουν νά καταπνίξουν τούς επαναστατημένους    Ελληνες της Θράκης, γιά νά προχωρήσουν νοτιότερα.

Ετσι ομως χάθηκε πολύτιμος χρόνος, αν μή καί δυνάμεις, από τούς Τούρκους ωστε νά μή μπορέσουν εγκαιρα νά φθάσουν στή νότια  Ελλάδα καί νά μή επιτύχουν νά συνδράμουν στούς  πολιορκημένους της Τριπολιτσάς.

 Αλλά κοντά σ΄  αυτούς η μάλλον πάνω από όλους αυτούς πού τόσο συνοπτικά αναφέρθηκαν δέν θά πρέπει νά λησμονείται καί η μόνη παραλιακή πόλη της Θράκης, η Αίνος, η οποία ευθύς ως ξέσπασε η  Ελληνική επανάσταση όχι μόνο ανέλαβε επαναστατική δραστηριότητα καί εκλεισε τήν τουρκικη φρουρά μέσα στήν ακρόπολή της αλλά καί μέ τά πλοία της κυριάρχησαν σ΄  ολο τό βόρειο Αιγαίο καί {κλεισαν τά τουρκικά μέσα στά Δαρδανέλια. Πρώτη ανάμεσα στούς πρώτους ήταν η θρυλική καπετάνισσα Δόμνα Βισβίζη, η οποία μαζί μέ τόν σύζυγό  καί τά παιδιά της εθεσαν στή διάθεση των επαναστατημένων ελληνικών δυνάμεων τό πλοίο της   ” Καλομοίρα”. 

Αλλά καί οι αλλοι Αινίτες καρακοβυκαίοι, οπως ο Κούταβος, ο Κάρπος Παπαδόπουλος καί πολλοί άλλοι συνέπραξαν μέ ολες τους τίς δυνάμεις σ΄ αυτόν τόν υπέρ όλων αγώνα.  Οταν δέ στό τέλος οι Το~υρκοι μετά απο αιματηρές μάχες κατόρθωσαν νά γίνουν κύριοι της Αινου, αυτοί πήραν τά πλοία τους  καί ανοίχθηκαν στό Αιγαίο γιά νά φθάσουν αρχικά στά Ψαρά καί στή συνέχεια στήν     Υδρα.

Και  οταν ακόμη εσβησε κάθε σπίθα επαναστάσεως μέσα στή Θράκη, οι Θρακιώτες δέν εμειναν αδρανεις μοιρολάτρες. Φύσεις φιλελεύθερες καί ανυπότακτες από τά πανάρχαια χρόνια δέν μπορούσαν νά βλέπουν νά αγωνίζονται  οι συνέλληνές τους καί αυτοί νά παραμένουν στίς πατρίδες τους.

Πήραν τά αρματα καί τήν ψυχή τους καί κατέβηκαν στή νότια  Ελλάδα καί μάχονταν μέ τούς άλλους  Ελληνες. Μάλιστα αυτοί αγωνίζονταν κυριολεκτικά μόνο γιά τό ιδανικό της ελευθερίας, χωρίς ποτέ νά σκεφθούν ότι και οι δικές τους πατρίδες, η Θράκη γενικώτερα, θά μπορουσε νά χαρεί και αυτή τήν ελευθερία. Θά αναφέρουμε μόνο ορισμένα χαρακτηριστικά ονόματα γιά νά επιβεβαιώθεί του λόγου μας τό αληθές.

 Ο μητροπολίτης Μαρωνείας Κωνστάντιος ήταν εκείνος πού εφυγε από τήν επαρχία του καί μετέβη στό  Αγιον  Ορος, οπου στίς 17 Μαϊου στή Μονή του  Εσφιγμένου, μπροστά στόν  Εμμαν. Παπα καί πλήθος αλλων αγωνιστων καί Μοναχών ευλόγησε τά όπλα των αγωνιστών καί κήρυξε τήν επανάσταση στή Χαλκιδική.

Στήν άλωση του Παλαμιδίου ο πρώτος πού πήδηξε μέσα στό απόρθητο κάστρο του Ναυπλίου ήταν ο  Αδριανουπολίτης Παναγιώτης Μπαχαρίδης, εμπιστο πρωτοπαλλήκαρο του Στάϊκου Σταϊκόπουλου.  Ο Ξανθιώτης Γεώργιος Δημητρίου κατέβηκε στή νότια  Ελλάδα καί  δημιούργησε δικό του σωμα από 50 ανδρες, που τό συντηρουσε μέ δικά του χρήματα καί συνέπραττε σέ μάχες στή Ρούμελη καί τό Μωριά.

Οι  Ελληνες από τή Στενήμαχο κατέβηκαν όλοι μαζί στό Μωριά καί συνέπραξαν σέ ολες τίς μάχες κατά τή διάρκεια ολου του αγώνα, ωστε στό τέλος οταν γύρισαν στήν πατρίδα τους φορουσαν φουστανέλες καί τούς ονόμαζαν  οι λοιποί Θρακιωτες Μωραλίδες.

Τέλος γιά νά μή μακρηγορώ  είναι γνωστόν ότι  οταν στά τελευταίια χρόνια της επανάστασης δημιουργήθηκε ο τακτικός στρατός, τότε συστήθηκε η περίφημη  φάλαγγα των Θετταλο-Θρακο-Μακεδόνων καί συνέβαλαν καί αυτοί στήν παγίωση της ελευθερίας στή νότια  Ελλαδα.

Αγαπητοί μου πολλα θά μπορούσα νά εξιστορήσω στήν αγάπη σας γιά τή συνεισφορά των Θρακων στήν Ελληνική επανάσταση, πού δυστυχώς εντελώς αποσιωπάται από τά σχολικά βιβλία αλλά καί τήν επίσημη ιστορία της Ελλάδας.  Δεν ξέρω αν κάποτε αξιωθώ νά την εκδιπλώσω. Αλλοι έχουν το λόγο.

Εμείς ως Θρακιώτες έχουμε τή συνείδησή μας ήσυχη ότι επιτελέσαμε στόν ύψιστο βαθμό τό καθήκόν μας. Παλαίψαμε, αγωνισθήκαμε, κρεμασθήκαμε, σφαγιασθήκαμε, βιασθήκαμε, φυλακισθήκαμε, κτυπηθήκαμε, στερηθήκαμε τά πάντα, μόνο καί μόνο γιά νά ανθίσει τό ανθος της ελευθερίας έστω στή Νότια  Ελλάδα. Στό Μωριά καί στή Ρούμελη.

Στήνονταν εδώ επάνω κρεμάλες καί αγχόνες, παλουκωνόνταν καί σουβλίζονταν ή πετάγονταν στή θάλασσα γιά νά πνιγούν οι πρόγονοί μας,  χωρίς νά βαρυγγομούν, έχοντας πλήρη συναίσθηση οτι αυτοί ήταν τά εκούσια θύματα γιά νά χαρούν τήν ελευθερία τους οι συνέλληνές τους στή Νότια   Ελλάδα. 

Εάν στο Μωριά και τη Ρούμελη  αναδείχθηκαν αγωνιστές καί ηρωες, εδώ στη Θράκη μετρούνται άπειρα θύματα καί μάρτυρες. 

Εάν εκεί υπάρχουν Διάκοι, Κολοκοτρωναίοι καί Καραϊσκάκιδες, εδώ υπάρχουν κρεμασμένοι Πατριάρχες καί αρχιερείς, διπλωμάτες Φαναριωτες, κοσμοπολίτες εμποροι καί τσορμπατζήδες, νοικοκυραίοι γεωργοί, μεγάλοι καραβοκύρηδες, Φιλικοί γαλαντόμοι μέσα στήν Πόλη καί τίς άλλες πόλεις της Θράκης, όπως στήν  Αδριανούπολη, τή Φιλιππούπολη τή Ξάνθη κ.λπ. πού εδωσαν τό βιός τους καί στήριξαν οικονομικά τόν αγώνα μέ τά χρήματα καί τίς εκδουλεύσεις τους.

Ολοι αυτοί κατόρθωναν μέ χρήματα ή καί τεμενάδες, λέγοντας τό ” πέκεϊ εφέντη”( εν τάξει κύριε), αλλά καί μέ εγγυήσεις ή καί φυλακίσεις-ομηρίες ,  νά αποκοιμίζουν τό θεριό καί νά τό παραπλανουν, προκειμένου νά δίνουν καιρό στό γένος καί στά παλληκάρια του Μωριά καί της Ρούμελης νά εξοπλίζονται καί νά ετοιμάζονται. 

Εάν δέν ήταν όλοι αυτοί εστω νά απασχολουν τόν τύραννο,  φοβουμαι οτι ποτέ καμιά επανάσταση δέν θά μπορούσε νά επιτύχει καί  νά προκόψει. Εκείνοι προτάξανε τά οπλα, εμείς τό πνεύμα. Εκείνοι βάλανε τήν ορμή εμείς τό αίμα.  Εκείνοι πολεμήσανε αλλά εμείς θυσιασθήκαμε.

 Ετσι είναι οι Θρακιώτες πάντα. Αιώνιοι θεματοφύλακες αξιών καί πάντα αυτοί τά θύματα γιά νά γεύωνται άλλοι τά αγαθά της ελευθερίας. Καί δέν τό κάμουν  γιατί θέλουν νά τους  ευγνωμονουν καί νά τους δοξάζουν. ΄Εμαθαν νά δίνουν χωρίς νά ζητουν νά πάρουν. Η Θράκη είναι σάν τή μάνα πού δίνει στά παιδιά της χωρίς νά έχει τήν αξίωση νά της τά ανταποδώσουν.Τό μόνο πού ζητά η Θράκη  είναι νά μή   ξεχνούν οι συνελληνες τό  αίμα πού καί αυτή εχυσε καί χύνει κάθε φορά γιά τήν ελευθερία, την τιμή καί τήν αξιοπρέπεια ολης της  Ελλάδος.

Σήμερα μαζί μέ τό μνημόσυνο μνήμης καί τιμης των αγωνιστων της ελευθερίας της  Ελλάδος ας  αφήσουμε τή σκέψη μας νά πετάξει καί στίς ψυχές ολων εκείνων των αφανων καί επιφανών Θρακών, πού εντελώς αφιλοκερδώς καί ανιδιοτελώς εδωσαν τά πάντα ακόμη καί τή ζωή καί τίς οικογένειές τους γιά τήν ελευθερία καί τήν αξιοπρέπεια των συνελλήνων τους.

Ετσι θά αποδειχθεί από ολους τούς  Ελληνες, οπουδήποτε και αν κατοικούμε, οτι όλοι ειμαστε σύναιμοι καί αυτάδελφοι. Μιάς καί της αυτης Μάνας παιδιά. Τής  Ελλάδος.

Και νά μή ακούεται τό θλιβερό οτι οι Θρακιώτες είναι Τουρκόσποροι ή Βούλγαροι. Γιατί όχι μόνο δέν είμαστε   τέτοιοι αλλ΄ αντίθετα οι Τούρκοι καί οι Βούλγαροι είναι  Ελληνόσποροι, μιάς καί πολλά από τά παιδιά μας μέ τό γνωστό παιδομάζωμα καί τίς βίαιες αρπαγές των από τίς αγκάλες των φυσικών μανάδων τους, αλλαξαν καί εγιναν Βούλγαροι ή Τούρκοι.

Οσοι ομως μείναμε, μείναμε καθαροί τό γένος Ρωμαίοι δηλ. καθαροί Ρωμιοί. Πιό καθαροί από τούς πιό καθαρούς. Καθαρότεροι καί από τό χρυσάφι των 24 καρατίων. Δέν αναμιχθήκαμε ούτε συμβιβασθήκαμε, ούτε προδώσαμε τά οσια καί τά ιερά.

Ούτε τή συνείδηση, ούτε τήν πίστη, ούτε τά έθιμα ούτε καν τή γλώσσα. Καί υπερηφανευόμαστε καί θά υπερηφανευόμαστε γιά τή συνεισφορά καί τή συμμετοχή μας στόν αγώνα του 21 αν οχι περισσότερο από τούς άλλους συνέλληνες, τουλάχιστον ισότιμα καί ισόκυρα μέ αυτούς.

Μένουμε λοιπόν εδώ  “μηδέν από του χρέους κινούντες” “τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι”, γιατί εάν  στή Νότια  Ελλάδα έχουν τό “Μολών λαβέ” του Λεωνίδα καί εμεις  εδώ στη Θράκη έχουμε τό του Κων)νου Παλαιολόγου οτι “κοινή πάντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεθα καί ου φεισόμεθα της ζωης ημων”.

Καιρός λοιπόν νά αφήσουμε τό εσύ καί εγώ καί νά παμε, οπως ελεγε καί ο Μακρυγιάννης, στό εμεις.Μόνο τότε μπορουμε νά προκόψουμε καί νά παμε μπροστά. Νά δουμε ποιός είναι ο κοινός εχθρός καί τί πρέπει νά κάνουμε ολοι μαζί, γιατί τό ενα χέρι νίβει τό αλλο καί τά δυό τό πρόσωπο, οπως λέγει καί ο σοφός λαός μας.

Τότε οι γιορτές εχουν νόημα καί σημασία οταν νοηματοδοτουν καί τή δική μας ζωή καί πορεία. Ζήτω λοιπόν τό 1821 των Πανελλήνων καί οχι απλά των μέν η των δέ.

Π.Γ.